Vera Guldemeester Gezondheid 4 nov 2024, 09:01

Leestijd: 6 minuten

‘Wegwijs in de voedingsjungle’: zó help je kinderen gezonder te eten

In een omgeving vol verleidelijke voedingsopties kan gezond eten voor kinderen een flinke uitdaging zijn. Veel ouders worstelen hiermee. Voedingsdeskundigen Michelle van Roost en Manon van Eijsden delen in hun boek praktische inzichten en waardevolle tips om ouders te helpen hun kinderen gezonde eetgewoonten aan te leren.

In een tijd waarin één op de acht kinderen te zwaar is en kinderartsen waarschuwen voor toenemende leververvetting, diabetes type 2 en extreem overgewicht bij kinderen, is de eetomgeving ongezonder dan ooit.

Uitdagingen voor ouders op het gebied van gezonde voeding

Als ouder sta je voor veel uitdagingen tijdens de opvoeding van je kind, ook op het gebied van gezonde voeding. Manon en Michelle geven advies: “Om je kind gezond te laten opgroeien, moet je moeite doen: het kost tijd, geld, kennis en geduld. En dat is niet vanzelfsprekend. Tegelijkertijd zijn er zoveel ‘makkelijke’ oplossingen die vaak geen gezonde keuze zijn, maar zeg daar maar eens nee tegen. Als je bijvoorbeeld terugkomt van een dag hard werken en jij en je kinderen hebben flinke trek. Wij proberen in ons boek ouders te helpen met concrete informatie. Wat maakt het bijvoorbeeld uit voor je kind als het frisdrank drinkt, light-limonade of water? Zo kun je als ouder daarna zelf kiezen wat jij een goede oplossing vindt. En we geven veel tips die werken. Deze tips komen voort uit onze eigen ervaring en uit gesprekken met andere ouders, een opvoedkundigen en pedagogisch medewerkers. Een concrete tip? Leg de lat niet te hoog doordeweeks. Je hoeft niet elke dag een sterrenmaaltijd op tafel te zetten. Een omelet met een volkorenbroodje en wat rauwkost, bijvoorbeeld, is ook een gezonde optie.”

Belangrijkste oorzaken in de huidige eetomgeving

Eén op de acht kinderen is tegenwoordig te zwaar. Michelle en Manon delen de belangrijkste oorzaken van dit probleem in onze huidige eetomgeving: “Gezond eten is gewoon superlastig als je letterlijk overal verleid wordt tot ongezonde keuzes: op elke hoek van de straat, in winkels, op parkeerplaatsen en op sociale media. De meeste aanbiedingen in de supermarkt zijn voor ongezonde, lekkere dingen die zo worden gepromoot dat je bijna wel moet toegeven. Denk aan die 2+3-gratis aanbiedingen, die doorgaans niet voor broccoli of aardappelen zijn, maar wel voor donuts, pizza of chips. Gezond eten gezellig en lekker op tafel krijgen kost vaak meer tijd, geld en moeite dan de zoveelste makkelijke oplossing. Kortom, gezond eten gaat niet vanzelf. Tot de leeftijd van vier lukt het doorgaans best om je kind gezond te laten eten, maar daarna begint de echte uitdaging. De wereld van kinderen wordt dan groter, en het ongezonde aanbod ook.”

Hoe kunnen ouders helpen?

Het kan nog best moeilijk zijn om kinderen te helpen navigeren door de ongezonde eetomgeving van tegenwoordig. Michelle en Manon raden aan: “Probeer je kind thuis te leren wat jullie gezond en lekker vinden, en het zo makkelijk mogelijk te maken voor je kind om dat zelf ook te doen. Denk aan water als standaarddrank, groenten en fruit op ooghoogte in de koelkast of op tafel, en een gezond eetritme met drie hoofdmaaltijden per dag en niet meer dan twee keer iets tussendoor. Met dat laatste leer je je kind dat je niet de hele dag hoeft te eten en dat je je trek kunt bewaren als je weet dat jullie over een uurtje gaan eten. Ook buitenshuis kun je je kind helpen gezondere keuzes te maken. Dat aangeleerde eetritme is handig: je hoeft namelijk niet overal eten te kopen waar het wordt aangeboden. En je kunt prima een fles water, een stuk fruit en een lekkere lunch van huis meenemen. Zeker op latere leeftijd scheelt dat je kind veel zakgeld.”

5 eenvoudige veranderingen

Wil je gezonder eten, dan kun je als ouder de dagelijkse routine met kleine stapjes aanpassen. “Er zijn een aantal dingen die je kunt doen. Denk bijvoorbeeld aan de volgende vijf punten:

1. Geef je kind standaard een stuk fruit bij het ontbijt, dan heeft je kind dat alvast binnen. 
2. Kies, als het kan, voor volkorenproducten. Denk aan volkoren brood, crackers en ontbijtgranen, maar ook volkoren pasta en zilvervliesrijst. Dat helpt je kind om voldoende vezels binnen te krijgen. 
3. Ga voor een gezond eetritme, dus drie hoofdmaaltijden en het liefst niet meer dan twee tussendoortjes. Eet als het kan samen aan tafel. Dat draagt bij aan een gezonde inname en kan heel gezellig zijn. 
4. Groente kan altijd, ook tussendoor of bij de lunch. Denk aan plakjes komkommer, bloemkoolroosjes of reepjes paprika. 
5. En drink samen water, in plaats van limonade, sap of andere zoete drankjes. Water is de beste dorstlesser en goed voor de tanden.”

Dat lust ik niet

Sommige kinderen lusten niet zoveel, vooral geen groenten. Wat kun je dan als ouder doen? “Dat kan heel lastig zijn. Ouders willen natuurlijk dat hun kind goed eet. Eet op tijd, zodat je kind niet te moe is, en eet samen aan tafel. Heb geduld en probeer de sfeer goed te houden, ook al eet je kind weinig. Dat lukt het best als je de focus niet op het eten legt, maar op gezellig samen aan tafel zitten. Blijf nieuwe smaken aanbieden, bij voorkeur in combinatie met smaken die je kind al lust. Veel ouders geven tussendoor eten als hun kind ’s avonds slecht eet. Doe dat liever niet, want dan heeft je kind geen reden meer om ’s avonds mee te eten. Vaak eten kinderen voldoende op andere momenten, en het ene kind kan ook met minder toe dan het andere. Hou eens bij wat je kind doorgaans eet door een paar dagen een eetdagboek bij te houden. Meestal zie je dan dat het vooral de avondmaaltijd is die problemen geeft en dat het de ene avond beter gaat dan de andere. Maak je je zorgen over de voeding van je kind, of is je kind minder energiek of vaak moe, bespreek het dan eens met een jeugdverpleegkundige of kinderdiëtist.”

Hoe mooi zou het zijn als…

Michelle en Manon delen hun droom voor de toekomst van de eetgewoonten van kinderen in Nederland: “In Nederland bepaalt de plek waar je opgroeit voor een groot deel hoe jouw gezondheidskansen zijn. Gezond eten, drinken en dagelijks groente en fruit is niet voor iedereen vanzelfsprekend. Daarom hopen we dat alle kinderen in Nederland over een paar jaar een gezonde schoollunch krijgen aangeboden, op basis- en middelbare scholen. Samen gezond eten, ongeacht waar je vandaan komt. Zo krijgen kinderen voldoende voedingsstoffen binnen en zijn er nog veel meer voordelen, zoals een betere sfeer op scholen. Daarnaast hopen we dat ook fabrikanten en supermarkten hun verantwoordelijkheid nemen. Hoe meer alle partijen samenwerken in het creëren van een gezonde eetomgeving, hoe beter. It takes a village to raise a child!”

Belangrijke boodschap

Aan ouders die dit boek lezen, willen Michelle en Manon nog een belangrijke boodschap meegeven: “Laat je niet gek maken en vertrouw op je gezond verstand. Gezond leren eten kost tijd en gaat met vallen en opstaan. Blijf gezonde dingen aanbieden, eet samen aan tafel en heb geduld – dan kom je een heel eind. Kijk wat voor jullie werkt, bepaal wat jij belangrijk vindt en onthoud dat het niet in één keer hoeft.”

Wat kost het eigenlijk, om dagelijks drie gezonde maaltijden te eten? Zoveel kost gezond eten per dag.

Wat als je kind altijd vraagt om snoep en ongezonde snacks?