Rachelle Weiler Opvoeden 9 jan 2022, 13:07

Leestijd: 4 minuten

Wat kan je als ouder doen als je kind begint te stotteren?

Zodra je kind ouder wordt en begint te praten, kan het voorkomen dat je kind begint te stotteren. Dit kan verontrustend zijn voor ouders. Zal mijn kind blijven stotteren of is het slechts een fase?

Veel kinderen haperen als ze beginnen met praten. Dit is volstrekt normaal. Maar sommige kinderen hebben meer moeite met praten, of blijven langer in deze fase hangen. In dit artikel bespreken we wat stotteren precies is en wat je er als ouder mogelijk aan kan doen.

Wat is stotteren?

Als je nog klein bent, is praten een ontzettend complexe vaardigheid. Je hebt als kind allerlei gedachten en gevoelens, die omgezet moeten worden in een spraakbeweging. Bij deze beweging komen wel 100 spieren kijken! Coördinatie en timing moeten ervoor zorgen dat alle woorden en klemtonen er op het juiste moment en met de gepaste kracht uit komen. Een foutje of een hapering is dus snel gemaakt.

Als kinderen leren praten, zal je vaker horen dat bepaalde klanken niet goed worden uitgesproken, dat bepaalde klanken worden herhaald, of heel langzaam uitgesproken worden. Dat is helemaal niet gek, en hoort tot op zekere hoogte bij de ontwikkeling van het spraakproces. Bij ongeveer 50 tot 80% van de kinderen baart oefening echt kunst en verdwijnen deze haperingen zodra ze het spraakproces steeds meer machtig worden. Maar bij andere kinderen blijven deze haperingen voorkomen.

Aanleg of uitgelokt?

Het is mogelijk dat een kind aanleg heeft voor stotteren. Het kan namelijk zo zijn dat een kind geboren is met een mindere aanleg voor spraak en de coördinatie daar van. Stotteren kan daarom in families voorkomen. Het is echter absoluut geen zekerheid dat als je als ouder vroeger zelf gestotterd hebt, je kind dit later ook gaat doen.

Stotteren kan namelijk ook getriggerd worden in het dagelijkse leven van een kind. Het Stotterfonds noemt dit ‘uitlokkers’. Van de volgende uitlokkers is bekend dat dit stotteren tot gevolg kan hebben:

• Verandering. Kinderen kunnen negatief reageren op veel veranderingen in korte tijd.
• Spanning. Zodra er sprake is van een verschil tussen wat een kind kan en wat er door de omgeving van hem of haar wordt verwacht, ontstaat er spanning of stress.
• Reactie van de omgeving. Als een kind irritatie of bezorgdheid signaleert rondom zijn of haar spraak, kan dit het stotteren verergeren.

Lees ook: Pseudo-stotteren bij peuters en kleuters

Wat je als ouder kan aan stotteren

Met bovenstaande uitlokkers in het achterhoofd, is het belangrijk om er als ouder voor te zorgen dat je kind een bepaalde routine aan kan houden in het leven. Het is van belang dat het kind zo min mogelijk stress ervaart en dat je als ouder je kind het gevoel geeft dat stotteren mag.
Wees geduldig en geef je kind de ruimte om zinnen of verhalen af te maken, zonder hem of haar te onderbreken of aan te vullen.
Hoewel je als ouders snel geneigd bent om je kind te helpen, of het van adviezen te voorzien (“haal eens rustig adem, begin maar opnieuw, bedoel je dit woord?”), heeft dit vaak een negatief effect. Het komt vaak voor dat een kind zelf niet weet wat het fout doet, maar door deze adviezen wel gevoel krijgt iets fout te doen. Hierdoor kan een kind zich meer terug gaan trekken en onzeker worden.

Alle kinderen reageren anders als ze stotteren. Sommigen proberen het woord er in met alle macht uit te duwen, waardoor ze heel veel spanning en druk creëeren. Dit wordt ook wel ‘vechtgedrag’ genoemd. Andere kinderen stoppen juist helemaal met praten als ze op een woord stuiten dat ze lastig uit kunnen spreken, en vervolgen hun verhaal niet. Dat heet ‘bevriezen’. Weer andere kinderen trekken zich steeds meer terug en gaan minder praten en vermijden actief bepaalde woorden of zinnen. Dit is ‘vluchtgedrag’.

Therapie

Als je bij je kind vecht-, vlucht of bevriezingsgedrag hebt opgemerkt, en dit houdt een langere tijd aan, is het verstandig om contact op te nemen met een logopedist of een therapeut die gespecialiseerd is in stotteren.
Deze therapeut zal zowel met jou als ouder, maar ook met het kind alle mogelijke uitlokkingsfactoren langs lopen en gezamenlijk een therapie voorstellen die het beste zal werken voor jouw kind.
Op deze website kan je gemakkelijk een therapeut bij jou in de buurt vinden.

Weet je niet zeker of je kind echt last heeft van stotteren, of dat het gewoon onderdeel is van de spraakontwikkeling? Doe dan de test op deze pagina.

Lees ook: Taalontwikkeling: hoe praat een kind per leeftijd?