Sabine van der Spoel Opvoedadviezen 28 nov 2024, 09:04

Leestijd: 4 minuten

Wanneer vertel je je kind de waarheid over Sinterklaas? Kinderpsycholoog geeft advies

Voor veel kinderen is het geloof in Sinterklaas een van de meest betoverende ervaringen in hun jeugd. Als ouder wil je dat je kind zo lang mogelijk van die magie kan genieten, maar wanneer komt dan precies het moment waarop je de waarheid vertelt? 

Wanneer vertel je je kind dat Sinterklaas niet bestaat? Voor veel ouders kan dit een gevoelig onderwerp zijn. Ze willen de magie van het feest niet van het kind ontnemen of willen niet liegen tegen hun kinderen. Toch is dit een proces dat eigenlijk vanzelf in beweging wordt gezet. “Naarmate kinderen ouder worden, beginnen ze zelf rationele vragen te stellen”, deelt kinderpsycholoog Wendy de Pree.  

Magische fase 

Het duurt vaak even voor kinderen in die rationele fase van het vragen stellen terechtkomen. Volgens De Pree begint het vaak rond de zeven jaar. “Tot die leeftijd zitten kinderen nog in de fase van het magisch denken, waarin fantasie en werkelijkheid door elkaar lopen. Kleuters kunnen wel vragen stellen die direct naar de waarheid lijken te leiden, maar de volgende dag zitten ze weer volop in hun fantasie. Het heeft dan ook weinig zin om kleuters de waarheid te vertellen over Sinterklaas. Dit is ook geen liegen, maar meebewegen met hun fantasie. Je kunt het een beetje vergelijken met hoe een jong kind omgaat met het verlies van een opa of oma. Ze luisteren naar je hele uitleg over het overlijden en de volgende dag vragen ze of oma al terug levend is, zoals ook kan bij Roodkapje en Doornroosje.”

De realiteit

Je kind echt vertellen dat Sinterklaas niet bestaat, hoeft meestal niet. Veel kinderen beginnen het namelijk zelf door te krijgen vanaf ongeveer zeven jaar. “Op deze leeftijd ontwikkelen kinderen een meer rationeel denkvermogen. Ze kijken naar de schoorsteen en vragen zich opeens af: ‘Hoe kan Sinterklaas daar doorheen?’. Ze beginnen kritische vragen te stellen over de details: ‘Waarom is de Sinterklaas op tv niet dezelfde als de Sint die op school was?’”

Of je kind eraan toe is om de waarheid te horen, kun je als ouder zelf polsen. “Je kunt je kind op dat moment het beste een vraag terugstellen”, adviseert De Pree. Je kunt aan je kind vragen of hij of zij een idee heeft over hoe bepaalde dingen kunnen. Als ouders kun je dan doorkrijgen of je kind toe is aan de waarheid of dat ze nog in hun fase van magisch denken zitten. Vervolgens kun je vragen of je kind de waarheid echt wil weten. “Dit geeft kinderen de kans om aan te geven of ze klaar zijn voor het antwoord of nog even willen vasthouden aan het verhaal. Sommige kinderen houden dit vol tot aan het einde van de lagere school en dat is ook helemaal prima; iedereen heeft recht op zijn eigen ontwikkeling.”

Het gesprek

Als een kind de waarheid wil horen, is het belangrijk om dit geduldig en met begrip te vertellen. Sommige ouders vinden het leuk als hun kind nog wat langer in Sinterklaas gelooft. De waarheid uitstellen kan echter nadelige gevolgen hebben. “Als kinderen eigenlijk al weten hoe het zit en ouders het verhaal stug blijven volhouden, dan kunnen kinderen het gevoel krijgen dat hun gevoelens niet worden erkend en voelt het wel als liegen voor hen.” 

In het beste scenario reageert een kind natuurlijk goed op het nieuws. Het kan echter ook gebeuren dat een kind teleurstelling ervaart of dat het zelfs boos of verdrietig reageert. De Pree raadt aan om dan begrip te tonen. “Doe dit door te vragen wat hen precies dwars zit. We zien vooral bij de kinderen waarbij de ouders Sinterklaas als controlemiddel hebben gebruikt en gedreigd hebben ‘dat ze geen cadeautjes krijgen van Sinterklaas als ze niet gehoorzamen’, dat deze kinderen boos zijn dat de ouders ‘gelogen hebben over Sinterklaas’. 

Maar meestal zijn kinderen niet zozeer boos om het feit dat Sinterklaas niet bestaat, maar roept het afscheid nemen van de magie verdriet op. “Door geduldig te luisteren en in te gaan op hun gevoelens, kunnen ouders hen helpen deze overgang te verwerken. 

Nieuwe invulling

Het is daarnaast belangrijk dat je het gesprek warm en positief houdt. “Maak er iets speciaals van. Leg ze uit dat ze nu oud genoeg zijn om ‘het geheim’ te kennen en dat ze anderen kunnen helpen om in die magie te geloven.” Kinderen vinden het vaak leuk om hier een rol in te spelen, vooral als ze nog een jongere broer of zus hebben die nog in Sinterklaas gelooft. “Laat ze bijvoorbeeld helpen met de voorbereidingen, zoals het vullen van de schoen. Zo worden zij op hun beurt de hulpjes van Sinterklaas. Of zoek samen met de kinderen naar een andere invulling van het Sinterklaasfeest met bijvoorbeeld het trekken van lootjes en het maken van surprises voor elkaar. Zo blijft het feestelijk.”

Wendy de Pree 

Wendy de Pree is kinderpsycholoog en gedragstherapeut. In januari kwam haar boek Wat echt werkt bij kinderen die snel angstig zijn uit.

Meer artikelen over Sinterklaas

Meer lezen over Sinterklaas? Check dan de volgende artikelen over dit onderwerp:

• Is jouw kind bang voor Sinterklaas? Kinderpsycholoog geeft tips
• De top 10 schoencadeaus onder de 10 euro
• Top 10 Sinterklaascadeaus voor tieners
• Opgebiecht: ‘Ten overstaan van mijn neefjes flapte ik eruit dat Sinterklaas niet bestond’
• Sinterklaasvraag: ‘Wat als in het ene stiefgezin grotere cadeaus worden gegeven dan in het andere?’
• Rosanna (37) leeft minimalistisch: ‘Elk jaar voel ik me weer schuldig met Sinterklaas en Kerst’
• Overzicht Sinterklaasjournaal: dit gebeurde er de afgelopen jaren