Wilma Groothuis Opvoeden 26 mei 2023, 15:04

Leestijd: 4 minuten

Hoe ga je als ouder om met het verlies van een dierbare van het gezin? Kindercoach geeft advies

Opvoeden blijft een lastige kwestie, elke ouder heeft vragen hoe hij iets het beste aanpakt. Daarom stellen we elke week een vraag aan een expert. Deze week geeft kindercoach Maike van der Zwalum antwoord op de vraag: hoe ga je als ouder om met het verlies van een dierbare van het gezin?

Helaas krijgen we er allemaal mee te maken: een dierbare van jullie gezin overlijdt. Denk aan een oma, opa, een familievriend of misschien wel één van de ouders zelf. Dan krijg je te maken met het verdriet van je kind, maar daarnaast ook je eigen verdriet. Hoe ga je daar als ouder het beste mee om?

Verlies is een moeilijk proces

“Een kind voelt echt wel aan of papa of mama verdrietig is”, vertelt Van der Zwalum. “Als het kind één van de ouders moet missen, is dit een heel moeilijk proces, ook voor het kind. Hij of zij moet opnieuw een plek vinden, misschien een nieuw huis, een nieuwe kamer of een nieuwe omgeving. Dit kan zeer verwarrend zijn voor een kind. Zoek iemand die jullie hierbij kan helpen, ook in geval van het verlies van een andere dierbare.

Een kindercoach zou hierbij kunnen helpen. Op een creatieve en speelse wijze gaat je kind aan de slag om emoties te benoemen en te verwerken en daarnaast gebeurtenissen een plek te geven. Het zijn alleen nooit pasklare antwoorden die een coach meegeeft. Een kind geeft zelf aan waar hij of zij mee worstelt en daar ga je dan voorzichtig mee aan de slag. Kinderen geven signalen af, ze worden bijvoorbeeld sneller boos of hebben psychosomatische klachten. Misschien valt hij of zij moeilijker in slaap of heeft je kind nare dromen. Als ouder kun je dit signaleren, maar soms komt het alleen op school eruit of op het kinderdagverblijf.

Maak onderwerpen bespreekbaar

Als je kind voor het eerst met verlies en overlijden te maken krijgt, is mijn advies altijd: wees zo open mogelijk naar je kind toe. Maak onderwerpen bespreekbaar, maar wel op het niveau van het kind. Je praat anders over verlies met een peuter dan met een kind dat op de basisschool zit. Persoonlijk vind ik het heel belangrijk dat een kind weet dat iemand niet meer terugkomt en op de één of andere manier afscheid kan nemen.

Ook hierbij kun je hulp zoeken bij een deskundige. Die zou bijvoorbeeld een ziektetraject van een dierbare kunnen begeleiden. Een kind moet ergens naartoe kunnen met het verdriet en het missen. Kinderen gaan er vaak anders mee om dan volwassenen. Bij mij in de praktijk kun je je kind een houten herinneringendoos laten maken die ze kunnen gebruiken om dierbare spulletjes en herinneringen in te stoppen. Op deze manier zijn ze op een andere manier met hun verdriet bezig en kunnen ze het een plekje geven.

Laat je eigen emoties zien

Als ouder heb je natuurlijk ook verdriet. Wees open over je emoties. Als je je eigen emoties niet laat zien, is je kind misschien bang om zijn eigen emoties wel te laten zien. Je moet niet je hart uitstorten bij je kind, maar laat dus vooral zien dat het mag. Tranen moet je niet opkroppen, dat is een stukje verwerking voor je lijf, anders komt het er op een andere manier toch uit.

Zoek een goede therapeut voor jezelf of iemand bij wie je terecht kan met je verdriet. Zoek in ieder geval een manier om stil te staan bij je emoties en het een plek te geven. Verdriet kan je overweldigen, je helemaal lam slaan. Soms blijft dit gevoel aanwezig, met name als er geen mogelijkheid was om afscheid te nemen. Dan krijgt het door tijd een wat minder rauw randje.

Praat met elkaar

Iedere situatie is natuurlijk anders, daarom vind ik het moeilijk om goede tips of een pasklare oplossing te geven voor gezinnen die hier middenin zitten. Om het even heel algemeen te houden: praat met elkaar. Benoem emoties, maar laat vooral de emoties er zijn. Probeer er voor je kind (eren) te zijn, maar let ook op jezelf. Je hoeft jezelf niet weg te cijferen.

Maak met elkaar herinneringen en maak ze tastbaar. Dit kan al een troost op zich zijn. Maar ga het verdriet vooral niet uit de weg. Je kunt het niet negeren of wegstoppen. Wees er vooral voor elkaar. Dit is heel moeilijk, maar het maakt je tevens heel sterk.”

Wat als mijn kind wordt gepest? Kinderpsycholoog geeft tips