stefaniehollaar Persoonlijke verhalen Gisteren, 10:13

Leestijd: 4 minuten

Dit betekent de tekening van jouw kind volgens tekeningentolk Eveline van Campenhout (48)

Een kind van één jaar dat wat krabbels op papier zet of een ballontekening van een vijfjarige: dat stelt toch niets voor? Toch kunnen tekeningen verrassend veel zeggen. Je hoeft niet overal iets achter te zoeken, maar tekeningen zijn een vorm van beeldtaal: onbewust, maar niet toevallig. Speltherapeut en tekeningentolk Eveline van Campenhout (48) weet daar alles van. “Ik heb als kind ervaren hoe fijn het is als iemand je écht ziet.” 

Hoe ontdekte je de kracht van tekeningen?

“Als puber had ik het moeilijk – mijn moeder verbleef regelmatig in psychiatrische instellingen. Ik was meestal opgewekt en vrolijk, maar ik hield mezelf groot. Op een dag vroeg mijn muziekleraar of ik na de les wilde blijven. Hij had mij zien tekenen tijdens de les en zei: ‘Ik zag je tekening. Je mag het zeggen als er iets is – je bent belangrijk. En als je wilt huilen, dan mag dat.’ Ik deed alsof er niks aan de hand was, maar huilde de hele weg naar huis. Dat moment vergeet ik nooit meer. Ik voelde mij gezien en vanaf toen wist ik: dit wil ik ook doen voor kinderen. Ik wil dat ieder kind zich zo gezien voelt.”

Hoe ben je tekeningentolk geworden?

“Ik volgde verschillende opleidingen en trainingen op het gebied van kindertekeningen. Op mijn negentiende begon ik bijvoorbeeld met mijn eerste training over kindertekeningen op mijn stageplek van een antroposofische kinderpsychiatrische setting. Maar ik volgde onder andere ook de hbo-opleiding tot Sociaal Pedagogisch Hulpverlener, een opleiding tot NEI-therapeut en Speltherapie. Ondertussen las ik ook veel boeken. Ik was een spons als het ging over spel en tekenen.”

Zijn er signalen in een tekening die wijzen op verborgen emoties?

“Zeker! Een voorbeeld is als er bijvoorbeeld iemand van een gezin ontbreekt in een tekening. Dit kan duiden op een conflict of een gemis. Een boom die in de lucht zweeft in plaats op de tekenrand, kan aangeven dat iemand niet lekker in zijn vel zit. Maar ook kleurgebruik kan iets zeggen over emoties. De kleuren bruin staat bijvoorbeeld voor aarde en hout. De kleur wordt vaak gebruikt in de periode rondom zindelijkheid. De kleur paars staat voor spiritualiteit en bezinning. Als deze kleur wordt gebruikt, dan is er vaak een verandering en overgang in iemands leven.”

Welke misvattingen over kindertekeningen zijn er?

“De grootste misvatting is dat de eerste krabbels van kinderen niets zeggen. Maar kindertekeningen krijgen al betekenis bij de allereerste krabbel. De tekenontwikkeling verloopt in fasen en zelfs jonge kinderen laten via beweging, kracht en kleurgebruik al veel zien. Natuurlijk hoef je als ouder niet overal iets achter te zoeken. Maar kijk met oprechte nieuwsgierigheid. Vraag bijvoorbeeld: ‘Wat gebeurt daar?’ of ‘Wat vind je het leukste aan je tekening?’ Daarmee nodig je je kind uit om te delen wat er vanbinnen speelt.”

Welke kindertekening is je het meest bijgebleven?

“Met ruim 28 jaar ervaring in de jeugdhulpverlening heb ik honderden tekeningen gezien. Eén van de tekeningen die mij is bijgebleven, is een tekening die ik als kind zelf maakte. Ik tekende een boom met een gat in de stam, zwevend boven de grond en met bladeren die eraf vielen. Het gat viel samen met de eerste opname van mijn moeder en de zwevende boom liet mijn verloren houvast zien. De vallende bladeren stonden voor mijn terugtrekking en verminderde energie. Net zoals bomen in de herfst hun energie naar binnen trekken, trok ik mij in het echte leven terug uit de sociale interactie met klasgenoten.”

Welke rol speelde tekenen in jouw eigen gezin?

“Tekenen speelde bij ons thuis altijd een belangrijke rol. Mijn kinderen zijn nu 14 jaar en ouder, maar toen ze nog wat jonger waren zorgde ik er altijd voor dat er papier, stiften, waskrijt en kleurpotloden uit school op tafel stonden. Als ik ze vroeg hoe het op school was, kreeg ik vaak een kort antwoord: ‘Goed’. Doordat ze gingen tekenen, kreeg ik veel meer zicht in de dag en kon ik bepaalde vragen stellen. Kinderen kunnen via beeldtaal dingen uiten die ze nog niet in woorden kunnen vatten.”

Heb je tips voor ouders of leerkrachten?

“Zorg dat tekenmateriaal altijd binnen handbereik is. Laat je kind vrij tekenen, zonder oordeel. En als je toch meer wilt weten: in mijn boek Tekeningen delen leg ik uit hoe je als ouder of professional kindertekeningen op een veilige en respectvolle manier kunt ‘lezen’.”

Lees ook Speltherapie voor kinderen: wat is het en waarom zou je ervoor kiezen