Chiara Izelaar Puber 6 jan 2021, 17:02

Leestijd: 3 minuten

Stereotypering veroorzaakt schaamte voor seksualiteit

Wanneer we onze kinderen voorlichten over seks hebben we het vaak over lichamelijke veranderingen, anticonceptiemiddelen en verliefdheid. Hoewel het niet onbelangrijk is om deze onderwerpen te belichten, mag schaamte voor hun seksualiteit niet over het hoofd worden gezien.

Pubers schamen zich al snel voor hun uiterlijk, gevoelens, interesses en gedachten. Vooral wanneer het aankomt op seks. Dit heeft niet alleen te maken met de overgangsfase waarin zij zich bevinden, maar ook met stereotypering.

Schaamte

Veel (jonge) vrouwen schamen zich voor hun seksualiteit. Studies wijzen erop dat deze schaamte voortkomt uit stereotyperen.

Zo hebben we de afgelopen decennia een ware revival gezien van de gedachte dat de seksualiteit van vrouwen en mannen fundamenteel verschillend is. Er zijn talloze aanwijzingen dat mannen en vrouwen verschillen in hun gedrag en motieven met betrekking tot seks.

Zo richten vrouwen zich meer op relaties en intimiteit, terwijl mannen zich meer laten leiden door lust en lichamelijke aspecten.

Onderzoek toont echter aan dat vrouwen en mannen op seksueel gebied voornamelijk hetzelfde zijn. Het zijn stereotypen die een opgeblazen beeld van sekseverschillen veroorzaken. Met als gevolg dat vrouwen – nog – meer geneigd raken hun seksualiteit voor zichzelf te houden. Of zich zelfs te schamen voor hun seksualiteit.

Stereotypering

Heeft je zoon geen seks? Dan is hij het mietje van de klas. Is hij al met vijf meisjes naar bed gegaan, is hij dé man.

Bij meisjes werkt dit andersom. Houd een meisje haar benen bij elkaar, dan is zij preuts. Maar zodra zij zich ook maar laat betasten door een jongen, is de kans groot dat zij wordt uitgemaakt voor slet. Uit onderzoek blijkt dat vrouwen die ingaan op verzoeken tot vrijblijvende seks meer reputatieschade oplopen dan mannen.

De manier waarop een maatschappij denkt over seksuele verschillen zorgt ervoor dat men zich hier ook naar gedraagt. Stereotyperen werkt als het ware als richtlijn voor de manier waarop wij handelen.

Daarom ervaren vrouwen meer schuld en schaamte met betrekking tot hun seksualiteit. Dit kan ervoor zorgen dat zij onzeker zijn over hun lichaam en minder vaak praten over seks.

Nature of nurture?

Stereotypering zorgt ervoor dat mensen continu het gevoel krijgen dat ze zichzelf moeten bewijzen. Kun je jezelf met een stereotype identificeren? Dan is het logisch dat je overeenstemmend gedrag vertoont.

Dit sociale proces toont aan dat we ons als het ware aanpassen aan de norm. Daarmee kan geconcludeerd worden dat seksualiteit tot op zekere hoogte niet aangeboren, maar aangeleerd is.

De invloeden van buitenaf – zoals je directe omgeving of wat er getoond wordt in de media – heeft invloed op je gedrag en je gedragsveranderingen. Als stereotypering niet wordt doorbroken, is de kans groot dat vrouwen zich blijven schamen voor hun seksualiteit.

Een goed voorbeeld

Eeuwenoude moraal is in Nederland al doorbroken. Je hoeft hier – in de meeste gevallen – niet bang te zijn om uit te komen voor je geaardheid. Stereotypen worden grotendeels doorbroken en praten over seks begint vaak al op jonge leeftijd.

Om schaamte (op latere leeftijd) voor je kinds’ seksualiteit te voorkomen is het heel belangrijk om aandacht te besteden aan het feit dat mannen en vrouwen per definitie niet verschillen op het gebied van seks.

Zowel mannen als vrouwen ervaren lust, schamen zich af en toe voor hun lichaam en worden verliefd. De belangrijkste boodschap is toch wel dat we onze kinderen niet het idee moeten geven dat zij zichzelf in hokjes moeten plaatsen.

Lees ook:

• Waarom schaamt mijn kind zich opeens tijdens het omkleden of douchen?
• Seksuele voorlichting aan kinderen: 4 vragen aan de expert van Rutgers, hét kenniscentrum over seksualiteit
• Wil jij geen onderscheid maken tussen je zoon en dochter? 3 tips voor een gendergelijk gezin