Wilma Groothuis Onderzoek 12 jun 2023, 12:04

Leestijd: 3 minuten

Dít is de reden dat social media goed is voor jongeren, volgens onderzoek

Het is onze beste vriend en vijand: social media. We kunnen ons geen leven zonder meer voorstellen en dat is zowel positief als negatief. Dat komt ook naar voren in het nieuwste onderzoek van de Universiteit van Amsterdam. Zo is social media goed voor vriendschappen, maar minder voor het zelfbeeld van jongeren.

Dat blijkt uit het nieuwe onderzoeksrapport ‘De plussen en minnen van social media: Jongeren aan het woord’ van project AWeSome (Adolescenten, Welzijn en Social media) van de Universiteit van Amsterdam.

Urenlang op social media

Jongeren zitten dagelijks urenlang op apps als TikTok, Snapchat en Instagram. Dat baart ouders en leraren – en soms ook jongeren zelf – zorgen. De communicatiewetenschappers van project AWeSome laten in hun rapport de plus- en minpunten zien van het socialmediagebruik door jongeren. De resultaten zijn gebaseerd op de beleving en ervaring van jongeren zelf. Het onderzoek is uitgevoerd onder 480 jongeren van 14 tot en met 17 jaar.

De meeste jongeren in Nederland vinden dat social media een goede invloed heeft op hun vriendschappen. Helaas is er ook minder goed nieuws: een kwart denkt dat het een slechte invloed heeft op hun geluk. Ook vindt een derde dat social media slecht is voor hun zelfbeeld. Dat geldt vooral voor meisjes: bijna de helft zegt dat het een slechte invloed heeft op hoe ze zichzelf zien, terwijl dat bij jongens iets minder dan een kwart is.

Contact onderhouden

Sociale media hebben de manier veranderd waarop jongeren met elkaar communiceren en relaties onderhouden. De online apps maken het makkelijker om contact te onderhouden, maar tegelijkertijd is het contact mogelijk wat afstandelijker of oppervlakkiger. 57 procent van de jongeren geeft echter aan dat social media een goede invloed heeft op hoe hecht ze zijn met hun vrienden. Slechts 7 procent ervaart een slechte invloed op de hechtheid van hun vriendschappen.

Jongeren zoeken regelmatig afleiding en troost via de online platforms. Als ze iets vervelends hebben meegemaakt of ergens mee zitten, gebruiken ze social media vaak om afleiding te zoeken (72 procent), om de situatie te relativeren met humor (45 procent) of dit met vrienden te delen (23 procent).

Een klein deel van de jongeren (2 procent) raakt gestrest door social media. Hun stress wordt naar eigen zeggen veel vaker veroorzaakt door school/huiswerk en alles wat ze verder moeten doen. Wel voelt ruim een kwart van de jongeren druk om altijd bereikbaar te zijn op de platforms. En dat is ook een vorm van stress, stellen de onderzoekers.

Bespreken met ouders

Opvallend is ook dat de jongeren hun negatieve ervaringen op de platforms niet vaak bespreken met hun ouders. Ze praten eerder met hun ouders over de leuke dingen die ze daar meemaken dan de niet-leuke. Uit de gesprekken met de jongeren komt naar voren dat ze bang zijn dat hun ouders negatieve ervaringen té serieus nemen en daardoor het gebruik van dat platform gaan verbieden of andere beperkingen gaan opleggen.

De onderzoekers benadrukken dat het belangrijk is dat ouders het gesprek over de mogelijke negatieve kanten van social media open aangaan en met een zo neutraal mogelijke houding naar de ervaringen van hun kind vragen. Te bezorgd doen als ouder leidt er volgens de onderzoekers meestal toe dat je juist minder te weten komt van je kind.

Zo kun je het social media gebruik van je kind in de gaten houden