Lise Steegmans Opvoeden 4 mei 2022, 17:14

Leestijd: 4 minuten

Doet jouw tiener aan sadfishing? Zo ga je ermee om

Een selfie met tranen in de ogen. Of een paar cryptische regels in een story of post over hoe slecht hij of zij zich voelt. Gevolgd door veel opmerkingen met hartjes die liefde en steun bieden. Sadfishing onder tieners is een schreeuw om aandacht op sociale media. Maar hoe serieus moet je het als ouder nemen?

De generatie van onze kinderen, de digital natives, is gewend om alles te delen op sociale media. Als in: de leuke én de minder leuke momenten. Daarom is het moeilijk om te bepalen of jouw tiener gewoon te veel deelt op social media om te “vissen” naar symptathieke reacties, of dat hij of zij een depressie en mogelijk zelfs gedachten over zelfmoord ervaart. Gaat het hier om aandachtrekkerij of is er meer aan de hand?

Wat is sadfishing?

Sadfishing is een term die is bedacht door schrijver Rebecca Reid. Gebruikers van sociale media die hun emoties overdrijven om te vissen naar sympathieke reacties doen aan sadfishing. Het gaat dus om het delen van trieste verhalen en afbeeldingen in de hoop op meer reacties van volgers. Een ander kenmerk van sadfishing is dat iemand zijn volgers vaak opzettelijk in het ongewisse laat en zijn volgers laat raden.

In plaats van ronduit om hulp of verbinding te vragen, zijn sadfishing-berichten meestal vaag of onvolledig. Dus wat moeten ouders eraan doen?

Eenzaamheid

Daar komen we zo op terug. Eerst nog even dit. Tieners en jongvolwassenen zijn de meest frequente gebruikers van sociale media. Zij zijn ook de generatie die het meest lijdt onder eenzaamheid. Dat betekent helaas ook dat tieners en jongvolwassenen meer kans dan andere leeftijdsgroepen hebben om aan sadfishing te doen.

Toch is sadfishing iets dat bij mensen van alle leeftijden voorkomt. Gebruikers, influencers en beroemdheden delen hun problemen om het vertrouwen van hun volgers te winnen. Nadeel is alleen dat ze vervolgens – op basis van dat vertrouwen – hun volgers iets proberen te verkopen.

Kendall Jenner

Het beroemdste voordeel van sadfishing komt van Kendall Jenner, topmodel, mediapersoonlijkheid en 235 miljoen volgers op Instagram. In 2019 postte Jenner op Instagram een persoonlijk bericht over haar strijd met acne. Aanvankelijk kon het topmodel rekenen op veel sympathie en steun van haar volgers. Maar toen bleek dat haar “eerlijke verhaal” onderdeel uitmaakte van een reclamecampagne voor acnemedicijn Proactiv. Tja, dat roept natuurlijk wel vraagtekens op.

Sadfishing, sociale media en geestelijke gezondheid

Het moeilijke aan sadfishing is, is dat er wel vaker een kern van waarheid in zit. Zelfs als tieners op social media hun negatieve gevoelens overdrijven, ervaren ze vaak daadwerkelijk moeilijke emoties.

Online ondersteuning

Uit onderzoek blijkt dat sadfishing het voor tieners met psychische problemen moeilijker maakt om online ondersteuning te zoeken. De onderzoekers deden persoonlijke interviews met 50.000 jongeren van 11 tot 16 jaar. Velen van hen meldden dat ze werden gepest of kritische reacties kregen onder de noemer aandachtrekkerij. Terwijl ze eigenlijk echt een hulpkreet lieten horen. Hierdoor zijn de meeste tieners teleurgesteld omdat ze niet de hulp krijgen die ze zochten.

Met als resultaat dat ze zich nóg slechter gingen voelen.

Wat kun je als ouder doen aan sadfishing bij tieners?

Of het nu gaat om aandachtrekkerij, sadfishing, een slecht humeur of een onderliggende psychische aandoening; ouders moeten op de hoogte zijn van de gevoelens van hun tiener en betrokken zijn bij hun leven.

• Zie je op social media dat je kind aan sadfishing doet? Vraag hem er dan naar, zonder oordeel of bezorgdheid. Begin gewoon een gesprek door iets te zeggen als: “Ik heb je bericht vanmorgen opgemerkt. Kun je me iets meer vertellen over hoe je je voelt?” Zorg dat je actief luistert naar het antwoord.
• Geef je tiener de boodschap mee dat hij onvoorwaardelijk gesteund en geliefd wordt. Tieners op deze leeftijd lijken vaak meer gefocust op het krijgen van goedkeuring en aandacht van leeftijdsgenoten dan van ouders, en sadfishing kan een manier zijn waarop ze dat doen. Maar de wetenschap dat hun ouders hun grootste fans zijn, biedt een solide, blijvende basis waarop tieners kunnen terugvallen in moeilijke tijden.
• Informeer je tiener over het effect van zijn posts op sociale media. Misschien realiseert hij zich niet dat sadfishing negatieve gevolgen heeft voor kinderen die echt kampen met psychische problemen.

Je kunt je tieners niet weghouden van social media. Maar je kunt ze wel helpen met het detoxen van hun feed. Hoe? Dat lees je hier. 

Tessa (35): ‘Ik betrapte mijn tienerdochter met lachgas op het buurtplein’