Redactie Ouders 19 jun 2018, 12:33

Leestijd: 6 minuten

Ruzie over de opvoeding

Na een echtscheiding ontstaat er tussen de ex-partners vaak onenigheid over de opvoeding. Hoe kun je die het beste oplossen?

Suzan (6) komt ’s avonds steeds haar bed uit. Als ze bij haar vader is, mag ze van hem haar verhaal vertellen, krijgt ze iets te drinken en wordt ze weer naar bed gebracht. Haar vader ?is van mening dat haar onrust samenhangt met de scheiding ?en dat het dus belangrijk is haar veel aandacht te geven als ze ?niet kan slapen. Bij hem komt Suzan twee tot drie keer per nacht uit bed.

Suzans moeder ziet dat heel anders: Suzan heeft haar slaap juist hard nodig vanwege alle spanning door de scheiding en de verhuizing. Suzan moet snel weer terug naar bed, met de belofte dat ze morgenochtend alle gelegenheid krijgt haar verhaal te vertellen. Bij haar moeder komt Suzan nooit meer dan één keer uit bed.

Hooglopende ruzie tussen vader en moeder dreigt. Ieder ziet in Suzans gedrag het eigen gelijk bewezen.

De ouders van Bastiaan (8), ?die een co-ouderschap hebben, kampen ook met problemen. Als Bastiaan bij zijn vader is, eet hij uitsluitend patat, hamburgers en pannenkoeken en mag hij laat naar bed. Regelmatig komt het voor dat hij met vieze kleren naar school gaat.

Bastiaans moeder vindt dat groente en fruit elke dag op het menu horen te staan en dat ?het ongezond is om door de week laat naar bed te gaan. Ze hecht hier zoveel belang aan dat ze overweegt de rechter te vragen alleen haar het gezag te geven. Haar ex zorgt duidelijk niet goed voor Bastiaan, zegt ze, kijk ook maar naar de vieze kleren waarin hij naar school gaat.

Dit soort situaties komt vaak voor, ondanks alle goede be­doelingen van vlak na de scheiding om in onderling overleg je kind op te voeden. Het is wel ?begrijpelijk. Zodra de scheiding een feit is, gaat ieder zijn eigen opvoedingsstijl volgen. En ineens hoor je dan van je kinderen verhalen waarvan je denkt: ?hoe kan dit, dit gebeurde vroeger nooit.

Het is heel moeilijk om daarover met de ander te praten, want ?die denkt al snel: zie je wel, je ?vertrouwt me niet, je laat me niet met rust, je wilt nog steeds invloed uitoefenen op mijn leven.

De meeste conflicten gaan over relatief kleine zaken. Voordat ?je daar een kwestie van maakt, kun je je afvragen hoeveel last de kinderen hebben van jullie verschillende opvoedingsstijlen. Als je kinderen bij jou thuis aan tafel moeten eten en bij je ex met hun bord voor de tv mogen zitten, kun je ook denken dat dat fijn voor ze is. Bij hun moeder hebben ze de gezelligheid van samen rustig eten en bij hun vader mogen ze lekker tv kijken met hun bord op schoot.

Veel kinderen zeggen wijselijk niets over wat bij de andere ouder mag. Om ze te beschermen: als ik dat zeg, komt er maar gedoe van, dan krijgen ze weer ruzie. Of omdat ze vrezen dat ze bepaalde privileges kwijtraken: stel je voor dat mijn ouders het erover gaan hebben en mijn moeder (of vader) haar of zijn zin krijgt!

Norm of mening

Als je als ouder wel weet wat ?er bij de andere ouder gebeurt, en je bent het er niet mee ?eens, kun je daar beter pas aandacht aan besteden als je dui­delijk merkt dat de kinderen ?last hebben van het verschil in opvoedingsstijl. Maar soms is het ook zo dat je jezelf zo over iets opwindt dat de zaak maar ?beter uitgesproken kan worden voordat er echt ongelukken gebeuren.

Realiseer je dan eerst dat er een verschil is tussen een norm en een mening. Is het slecht of vind ik het verkeerd?

Wellicht dat de onenigheid over het tijdstip waarop Bastiaan naar bed gaat en het verschil van mening tussen de ouders van Suzan toch door middel van overleg kunnen worden opgelost. Daarbij is een aantal spelregels van belang:

• Ga uit van de goede bedoelingen van de ander, neem voetstoots aan dat hij of zij een goede ouder is.
   
• Laat elkaar uitpraten en vraag net zo lang door tot je precies begrijpt wat de ander bedoelt.
   
• Geef uitsluitend je eigen visie op het probleem, lever geen kritiek op de ander.
   
• Vertel wat volgens jou een goede aanpak van het probleem is en praat alleen voor jezelf. De verleiding is misschien groot om de ander haarfijn te vertellen wat hij of zij volgens jou beslist niet moet doen, maar dat roept alleen maar weerstand op, je bereikt er niets mee. De moeder van Suzan zou kunnen zeggen: ‘Ik zou het prettig vinden als we Suzan voortaan direct terugstuurden naar bed. Wat zou jij willen dat we doen als ze weer uit bed komt?’
   
• Geef elkaar ècht de ruimte om te reageren op allebei de voorstellen.Vraag uitleg, verdiep je erin waarom de ander een bepaalde aanpak voor jullie kind het beste vindt. Het gaat er niet om gelijk te krijgen. Er moet een probleem worden op­gelost waarbij je elkaar nodig hebt.
   
• Probeer te komen tot een tussenoplossing die tegemoet komt aan de wensen van allebei. Spreek af hoe lang je die tussenoplossing zult uitproberen. Ga in die periode niet met elkaar in discussie.
   
• Kom je er toch niet uit, ?ga dan niet eindeloos door met trachten elkaar te overtuigen van je eigen gelijk. ?Dat is zinloos. Laat het bij ?de constatering dat jullie ?verschillende opvattingen en een verschillende opvoedkundige aanpak hebben. Spreek af hoe je daarmee omgaat: ieder doet in zijn of haar huis wat hem of haar goeddunkt, je vraagt hulp aan een deskundige of over een half jaar zullen jullie het er nog eens over hebben.
   
• Om te voorkomen dat een gesprek uit de hand loopt, kun je van te voren afspreken dat je het gesprek mag beëindigen zonder tekst en uitleg te hoeven geven. Doe dat op een neutrale manier en maak een duidelijke afspraak wanneer het gesprek wordt voortgezet. Bijvoorbeeld: ‘Ik merk dat ik nu niet meer rustig met je kan praten. Zullen we overmorgen, als de kinderen bij oma zijn, ergens wat gaan drinken en er dan verder over praten?’

Wie er toch niet samen uitkomt, kan het beste hulp zoeken bij het maatschappelijk werk, de Fiom of een bureau dat ook aan omgangsbemiddeling en -begeleiding doet.

Dat is allemaal beter dan naar de rechtbank stappen om een wijziging in het gezag te vragen. Dan komt er meestal een onderzoek door de Raad voor de Kinder­bescherming, er worden over en weer beschuldigingen geuit, je bent geen leuke ouders meer en de kinderen zijn ?onherroepelijk de dupe. De gevolgen zijn waarschijnlijk veel erger dan dat ze de helft van de tijd minder gezond eten.

Deze artikelen komen tot stand in samenwerking met Consonant, advies en bemiddeling bij scheiding. Consonant zit in Amsterdam en Arnhem. Tel. 020-4659202.

In deze serie verschenen eerder:

• Scheiden doe je samen (april),
• Hoe vertel je het de kinderen? (mei),
• Het co-ouderschap (juni)
• De nieuwe partner (juli/agustus)
• De vriendin van papa (september)
• Echtscheiding: hoe regel je ‘t financieel (oktober).