Sanne Verweij Mentale gezondheid 22 mei 2023, 14:09

Leestijd: 3 minuten

Een overzicht: zo reageert jouw kind op de dood op verschillende leeftijden

Het is voor niemand makkelijk om een dierbare te verliezen. Hoewel iedereen anders met verlies omgaat, is het goed om (in grote lijnen) te weten je kind zal reageren op het verdriet rondom de dood van een dierbare.

Je kunt je kind helpen door aan een vaste structuur en routines vast te houden, je kinds emoties te erkennen en benoemen of herdenkinsmomenten te houden. Daarnaast is het ook fijn om te weten hoe jouw kind zal reageren op deze moeilijke periode, zodat jij daar als ouder rekening mee kunt houden en je kind zo goed mogelijk kunt helpen.

Zo reageert jouw kind op de dood op verschillende leeftijden

Peuter en kleuter 2-5 jaar

Peuters en kleuters weten dat iets dood kan gaan, maar begrijpen niet dat dat onomkeerbaar is. Ze zijn erg fantasierijk waardoor fantasie en realiteit door elkaar kunnen gaan lopen en ze verwachten dat de overledene nog terug zal komen. Ze uiten hun emoties in gedrag, in plaats van woorden. Je kind kan erg druk, boos, of stiller zijn dan normaal of hij kan bang zijn om alleen te zijn en meer aanhalig worden. Ook kan een terugval in de ontwikkeling voorkomen.

Het helpt om je kind te helpen bij het afscheid nemen, zo begrijpen ze beter wat er gebeurt. Kleine kinderen kunnen hun emoties ook uiten door iets na te spelen; als ze een crematie of begrafenis opnemen in het spelen is dat niet gek. Daarnaast zullen ze veel vragen hebben en het is goed om die eerlijk te beantwoorden. Iets zeggen als “Oma is in een diepe slaap” kun je beter niet doen, dan kunnen ze angstig worden dat dat met hun ook zal gebeuren als ze gaan slapen.

Peuters en kleuters kunnen ook beredeneren dat het hun schuld is omdat ze nog denken dat zij het middelpunt zijn. Daarom is het goed om te zeggen dat dat niet zo is. Daarnaast kunnen ze teleurgesteld zijn dat jij als ouder niks kunt doen om de overledene terug te halen.

Kind van 6- 8 jaar

Jouw kind weet dat de dood definitief is, maar het gevoel is nog moeilijk te bevatten. Ze zullen veel vragen stellen over ziekte en de dood, bijvoorbeeld wat er dan gebeurt. Door de informatie kunnen ze het beter begrijpen. Verder zijn ze zich niet erg bewust van de gevoelens om hen heen, waardoor ze een in jouw ogen ongepaste vraag kunnen stellen.

Na het overlijden van een dierbare kunnen kinderen op deze leeftijd last krijgen van verlatingsangst. Ze kunnen bang zijn dat jij bijvoorbeeld ook dood zal gaan. Ze voelen zich onzeker, drukker of kunnen moeilijker slapen. De emoties kunnen erg snel wisselen: het ene moment spelen en het andere moment keihard huilen. Het is belangrijk dat een kind weet dat zijn gevoelens niet kinderachtig zijn en dat kun je laten zien door hem een actieve rol bij het afscheid te geven.

Kind van 9- 12 jaar

Het praten over gevoelens gaat op deze leeftijd makkelijker. Dit is fijner, maar kinderen kunnen hun gevoelens ook wegstoppen om jou er niet mee te belasten. Het kan ook zijn dat ze bang zijn om jouw te verliezen of dat de gevoelens die ze hebben kinderachtig zijn waardoor ze ze binnenhouden. Ze kunnen overvallen worden door de emoties en daar bang van worden, wat lijdt tot moeite om emoties toe te laten.

Het is soms ook moeilijk om te zien hoe erg het je kind raakt en of het nou echt goed gaat. Je kind kan het overdag prima doen, maar ‘s avonds liggen piekeren in bed. Praat dus over de gevoelens en beantwoord zijn vragen. Op school kan het allemaal wat moeilijker gaan, omdat hij zich moeilijk kan concentreren en er dan weinig ruimte is om nieuwe informatie op te slaan. Toon begrip en houd contact met school.

Is je kind bang voor de dood? Zo kun je hem als ouders helpen