Janneke Juffermans Puber 25 mei 2021, 06:20

Leestijd: 8 minuten

Anonieme moeder: ‘Het wordt makkelijker als ze ouder worden, zeiden ze. Ze logen.’

‘Ze zeggen dat het makkelijker wordt als je kinderen ouder zijn. Maar dat is een leugen.’ Dat vertelt een anonieme moeder op de website Mamamia. Maar ze wil andere moeders ook een hart onder de riem steken. Pubers opvoeden is een enorme klus. Maar houd vol. Want je doet het prima!

Pubers opvoeden is niet makkelijker

“Het wordt makkelijk, zeiden ze. Ze logen. Kleine kinderen hebben leek altijd het moeilijkste deel van het moeder zijn, maar toen ze in de puberteit kwamen moest ik optreden op een manier die ik nooit voor mogelijk had gehouden. Pubers opvoeden is echt een enorme klus.

Ik vraag me af waarom we niet op dezelfde intense manier over dit deel van het ouder zijn praten als over de begintijd? Is het omdat ons romantische ideaal over moeder zijn al zo ver in het verleden ligt? Omdat je een tiener moeilijk gewikkeld in een laken tussen een paar pompoenen kan fotograferen met een vaseline waas eromheen?

Eindelijk weer nachtrust, dacht ik

>Ik herinner me dat ik mijn peuter  met een knie tegen de zijkant van de auto in bedwang hield, terwijl ik mijn baby in zijn kinderstoeltje vastzette en ondertussen mijn zesjarige een compliment gaf omdat ze zichzelf in haar kinderstoeltje had vastgezet.

Toen ik als 36-jarige krijger op die parkeerplaats stond, stelde ik me voor dat er een tijd zou komen waarin mijn kinderen niet meer zoveel risico liepen om door het verkeer geraakt te worden, of te verdwalen in een winkelcentrum of ontvoerd uit het toilet van een zwembad.

Ik stelde me voor hoe makkelijk het zou zijn als ik straks oudere kinderen had en hoe ik met het verdwijnen van deze constante fysieke waakzaamheid ik zoveel tijd voor mezelf zou krijgen.

Niet meer eindeloos hetzelfde boekje voorlezen, niet meer naar de dierentuin of de enorme alertheid tijdens een stranduitje. Niet meer naast een kind dat niet wil slapen liggen om twee uur ‘s nachts, terwijl je ze verhaaltjes toefluistert en hen in slaap probeert te wiegen, terwijl je in stilte huilt vanwege je verloren vrijheid, zoals lekker slapen om 2 uur ‘s nachts.

‘Mijn zoon (13) heeft moeite met opstaan, en dat zorgt voor ruzie.’

Onder de kotsIk realiseerde me toen niet dat ik al die jaren later nog steeds om twee uur ‘s nachts moest wakker worden, om een stressvol telefoontje op te nemen met het verzoek mijn schattebout van een feestje op te halen. ‘Oh, en ze zit onder de kots’. Ik maar denken dat het om een logeerpartijtje ging. Fout, mama.

Op mijn 41e had ik vijf kinderen en naarmate ze ouder en meer onafhankelijk werden realiseerde ik me iets: naarmate ze ouder worden hebben ze je niet minder nodig, maar meer.

Er is een kleine periode van ongeveer negen tot elf jaar. Dan zijn ze best flink en onafhankelijk en, ik durf het bijna niet te zeggen, coöperatief. Je kunt ze op de weg vertrouwen, ze vegen hun eigen billen af, ze kunnen zelf een boterham smeren, van de bus naar huis lopen en ze liggen er op tijd in.

Tienertaal leren

Ze sturen geen foto’s van hun borsten naar een gek in een chatroom op internet, ze drinken niet stiekem van je drankvoorraad en zijn niet obsessief bezig met ‘te dik zijn’.
Ze zijn nog je baby. Geniet ervan. Het is het oog van de storm. Als alles rustig wordt en stil en je denkt: super, dit wordt makkelijk, nu komt de tijd voor mij! Dat moment, dat is wanneer  je een enorme dreun krijgt.Het besturen van een schip met huilende, vloekende, uitbundige, risico nemende, onzekere, grenzeloze zielen richting volwassenheid is moeilijker dan je ooit had kunnen bevroeden. Je bent constant alert.

Het gaat hier niet om de voor de hand liggende zaken als helpen met huiswerk of hen leren zwemmen. Het gaat om het bewaken van de ruimte die jij in hun leven hebt. Signalen oppikken en tussen de regels door lezen. De tien minuten ‘s ochtends in de auto. Meekijken met en lachen om een tv-programma dat je eigenlijk stom vindt, alleen om even met ze samen te zijn. En tienertaal leren. Alsof je een tweede taal leert – een complex systeem van emoji’s, acroniemen en synoniemen.

Diploma halen? De wereld vergaat toch!

Achteraf gezien was kleine kinderen hebben alleen nog maar de eerste ronde. Toen mijn vijf kinderen in de puberteit kwamen was ik in shock. Waarom had niemand me verteld hoe moeilijk dit is. Waar is de steun voor moeders van tieners? Waar zijn de hulpboeken? De online chats? Hoe krijg ik ze uit hun kamer?  En als ze weggaan en zeggen wat ze gaan doen, hoe weet ik dan dat ze dat ook echt gaan doen? Hoe inspireer ik ze om het beste uit zichzelf te halen als ze denken dat klimaatverandering het einde van de wereld zal betekenen, waardoor ze het halen van hun diploma nutteloos vinden?

Een baby stressvol? Nee, moeders van pubers ervaren het meeste stress

Op een gegeven moment had ik vier kinderen op de middelbare. Toen waren er twee in de middelbare en een op de universiteit en eentje die niet wist wat ze met haar leven wilde. Vervolgens één op de middelbare, een die het op de uni voor gezien hield en eentje die nog steeds niet wist wat ze met haar leven wilde.

Ik was aan het monitoren, aanmoedigen , luisteren, toejuichen, knikken, schreeuwen, sorry zeggen, zeuren.. en ik kwam niet eens aan bij hun voordeur.

Zeg maar dag tegen controle

Als kind van kleine kinderen ben jij degene die de regels bepaalt. Jij hebt de controle over hoe hun wereld gevormd is en eruitziet. Maar als ze ouder worden, dan valt dat weg. Hun wereld wordt niet meer bepaald door jouw overtuigingen, jouw familie en vrienden.

Via hun leeftijdgenoten doen ze nieuwe waarden op en nemen hun wereld over. In plaats van de zon die op jouw bloedjes schijnt, ben je de loerende schaduw. Je probeert uit te vinden met wie van je kinderen het goed gaat en met wie minder, wie eerlijk is en wie liegt.

En iets om alvast aan te wennen. Ze zullen je vaak laten weten dat ze je haten.

Je kinderen gaan keuzes maken die jij niet zou maken. Je moet ze leren fouten te maken. Dat doet heel veel pijn. Je moet ook leren je tong af te bijten. Je moet weten waar je steun moet geven, waar je grenzen moet trekken. Wanneer je moet komen opdagen, advies aanbieden of alleen maar een knuffel. En vooral moet je leren wanneer je de plank helemaal misslaat.

Doodsangsten

Een van mijn dochters ontwikkelde een eetstoornis toen ze 14 was en daarop volgend had ze verschillende psychische problemen tijdens haar puberteit.

Ik worstelde. Wat ik moest doen stond in geen enkel opvoedboek. Ze leerde me heel veel – vooral dat ik geen controle had op haar leven en haar keuzes. Ik heb zes jaar doodsangsten uitgestaan om haar, terwijl ik ondertussen mijn andere tieners probeerde op te voeden.

Soms voelde het alsof mijn focus op de een ertoe leidde dat ik de anderen verloor. Ik moest instinctief gaan aanvoelen hoe het met ze ging. Voor ons was de eettafel de plek waar we samen kwamen, alle schermen moesten dan uit. We praatten elke avond over onze dag. Soms was de sfeer geanimeerd en vol energie en soms vijandig met een ondertoon die ik dagenlang probeerde te ontcijferen.

Angst en depressie op de loer

Als moeder van tieners ben je een detective. Je bent niet aan het spioneren, maar wel constant aan het waarnemen. Tek

ens verzamelen en onbewust een dossier aanleggen zodat als het erop aan komt, je erop voorbereid bent.

Mijn zoon zat op voetbal. Kinderen die hoog presteren brengen veel werk mee. Stiekem wenste ik dat hij wat meer in het gemiddeld zou spelen. Zoveel uren die ik doorbracht in het donker in de auto, vlakbij het voetbalveld, terwijl ik mijn emails probeerde te beantwoorden.

Bij adolescenten denk je dat alles ok is; omdat hun kamer opgeruimd is en hun huiswerk gedaan, denk je dat alles in orde is. Maar dat is niet altijd het geval. Angst en depressie liggen op de loer. Wat je niet ziet, dat is waar je alert op moet zijn. En geen enkele familie ontloopt dit risico.

We leven in een prestatiegerichte samenleving. Jonge mensen kunnen voelen dat ze niet goed genoeg zijn, dat ze zich niet goed kunnen meten aan de rest. Een gebrek aan zelfrespect en zelfvertrouwen zijn bijna epidemisch. Hier helpen geen mondkapjes en handen wassen. Dit is het moeilijkste onderdeel van ouder zijn. Er zijn en hoop, zelfliefde en vertrouwen overbrengen.

Houd vol! Je doet het prima.

Mijn jongste is bijna twaalf. De vier oudsten zijn inmiddels uit huis. Ze zijn opmerkelijke, prachtige mensen geworden die interessante en verschillende routes hebben gekozen. Ze zijn vriendelijk en meevoelend. Kritische denkers. Warme, liefdevolle en betrokken mensen die zich bekommeren om onze aarde.

Ze zijn er nog niet, ze zijn nog steeds hun weg aan het vinden. De diepte van dit onderdeel van de reis die moederschap heet, is bijna niet te omschrijven.

Als ze in hun auto terugrijden naar hun levens in steden ergens in het land, denk ik aan het kind dat ik verschanst had tegen de autodeur. De zachte blonde lok haar die tegen mijn knie aanwaaide terwijl ik worstelde om haar op die plek te houden. Wat mis ik dat ontzettend.

Dit laatste stuk van het ouderschap neemt mythische proporties aan. Hier bereid je ze voor op de wereld. Je slaat het verhaaltjesboek dicht en leest de harde tekst van de realiteit voor. Geen geïdealiseerde reclamefoto’s hier. Dit is het echte werk.  En als je klaar bent rijden ze weg en hoop je in godsnaam dat je het goed genoeg gedaan hebt. Want dit was je enige kans.
Tegen alle moeders met tieners, die de angst, het falen, het harde werken voelen – houd vol. Je doet het prima. Net als zij.

Pubers: 8 kenmerken waaraan je ze kan herkennen

Mamamia