Redactie School 19 jun 2018, 12:58

Leestijd: 3 minuten

Opleidingsniveau van ouders beïnvloedt schooladvies

Ongelijke kansen op basisscholen, het lijkt moeilijk voor te stellen. Maar ook in Nederland komen kinderen van laagopgeleide ouders minder makkelijk op een hoge opleiding terecht, zo blijkt uit onderzoek van de Inspectie voor het Onderwijs.

Opleidingsniveau ouders

Kinderen van hoogopgeleide ouders krijgen vaak een hoger advies voor de middelbare school dan dat hun Cito-eindtoets aangeeft. Heb je ouders met een lage opleiding dan krijg je als kind vaal een lager advies. Het onderzoek is gedaan bij kinderen met een vergelijkbaar IQ, waarmee ze in principe een vmbo-advies hadden moeten krijgen. Kinderen van laag opgeleide ouders krijgen lagere schooladviezen, resultaten worden minder vaak omhoog bijgesteld en ze stromen vaker af naar een lager niveau op de middelbare school. De helft van de kinderen van hoogopgeleide ouders ging juist naar een havo- of vwo-niveau. Terwijl slechts een kwart van de kinderen met laagopgeleide ouders een hoger advies kreeg.

55 procent van de kinderen met hoogopgeleide ouders haalt uiteindelijk een hbo- of wo-diploma. Van kinderen met laagopgeleide ouders is dit maar 26 procent. Even slimme leerlingen krijgen dus niet dezelfde kansen en komen op verschillende niveaus terecht.

Grote rol van leraren

De Onderwijsinspectie maakt zich zorgen over de groeiende ongelijkheid tussen leerlingen. Dit kan vooral gebeuren door de grote rol van leerkrachten bij het geven van schooladviezen in groep 8. Sinds 2014 is het advies van de leraar bindend en niet meer de uitslag van de Citotoets. Leerkrachten geven onbewust een te laag advies door verwachtingen van kinderen met laagopgeleide ouders. Maar ook krijgen kinderen nauwelijks dubbel advies meer. Socioloog Herman van de Werfhorst is bang dat het persoonlijke oordeel van de leraar te veel invloed heeft: “Adviezen van leraren kunnen onbewust gekleurd zijn en daardoor betwist worden. Een objectieve toets zoals de Citotoets moet weer belangrijker worden.”

Onderschat de ouders niet

Maar ook de rol van de ouders moet niet onderschat worden volgens Van de Werfhorst. “Hoogopgeleide ouders leggen meer druk op leerkrachten als ze het niet eens zijn met het advies.” Hoogopgeleide ouders zijn meer betrokken bij de loopbaan van hun kinderen en kiezen vaak bewuster voor een school die beter is. Kinderen van hoogopgeleide ouders krijgen ook vaker huiswerkbegeleiding en volgen vaker aparte trainingen voor toetsen. Daarnaast zijn ze mondiger en veeleisender dan laagopgeleide ouders, die eerder de inschatting van de leraar volgen. Daarbij trekken hoogopgeleide ouders eerder aan de bel wanneer ze merken dat hun kind achterblijft en zoeken eerder naar een medische indicatie.

Verschil wordt groter

Het verschil in opleidingsniveau van even slimme kinderen met hoog- of laagopgeleide ouders wordt op de middelbare school alleen maar groter. “Er zijn steeds meer scholen die alleen havo en vwo aanbieden. De vmbo-scholen worden apart gehouden. Als blijkt dat een leerling een hoger niveau aankan, wordt doorstomen moeilijk”, aldus Van de Werfhorst. Daarnaast hebben middelbare scholen liever niet dat een leerling een te hoog niveau doet. Hij haalt dan misschien slechtere cijfers, wat de resultaten van de school kan beïnvloeden.  

Bron: NOS