Valéry de Voijs Lichamelijke ontwikkeling 22 jul 2024, 11:45

Leestijd: 3 minuten

Tieners worden steeds jonger ongesteld: dit kun je als ouder doen

Heb jij een tienerdochter? Dan zal je je vast wel eens hebben afgevraagd wanneer zij haar eerste menstruatie kan verwachten. Dat moment kan zo maar veel eerder zijn dan verwacht. Meisjes worden namelijk tegenwoordig op jongere leeftijd ongesteld. Wat is hier de oorzaak van? En wellicht nog belangrijker: wat kun je hier als ouder aan doen?

Maanstonden, ongesteldheid, menstruatie, regels, vloeien, menarche: over de jaren heen zijn er verschillende termen ontstaan voor deze maandelijkse momentjes.

De eerste menstruatie van tieners

Het moment waarop meisjes voor het eerst te maken krijgen met maandverband is tegenwoordig steeds vroeger. Dat blijkt uit een onderzoek, dat onlangs werd gepubliceerd in JAMA Network Open.
Hoogleraar Lauren Houghton hielp mee aan dit onderzoek en is verontrust over de resultaten: “Als meisjes voor hun twaalfde jaar ongesteld worden, hebben ze twintig procent meer kans om borstkanker te krijgen”, legt ze uit.

Oorzaken van steeds vroegere ongesteldheid

Volgens Houghton spelen meerdere oorzaken een rol. Allereerst legt zij uit dat tieners tegenwoordig steeds zwaarder zijn. Obesitas speelt namelijk een grote rol bij het krijgen van de eerste menstruatie.

Daarbij is stress een belangrijke factor. Als we stress ervaren, maken we namelijk cortisol aan. Ons vetweefsel zet deze stresshormonen vervolgens om in oestrogeen. En laat oestrogeen nu net het hormoon zijn dat een signaal geeft aan het lichaam om de menstruatie te laten beginnen.

Ten slotte legt Houghton uit dat chemische stofjes tegenwoordig ook een grote rol spelen. Zo blijkt dat bijvoorbeeld phthalates (een stofje dat veel gebruikt wordt in cosmetica en skincare-producten) kan rommelen met onze hormoonhuishouding.

Gevolgen van menstruatie op jongere leeftijd

Wanneer tieners op jongere leeftijd ongesteld worden, kan dat nare gevolgen hebben. In het onderzoek werd genoemd dat meisjes een grotere kans hebben op het krijgen van borstkanker. Uit een ander onderzoek blijkt dat er een grotere kans op endometriose ontstaat wanneer meisjes voor hun veertiende jaar ingesteld worden. Daarbij hebben deze vrouwen later meer kans op zwangerschapsdiabetes.

Daarbij spelen mentale of psychologische struggles ook een rol. Het kan voor jonge meisjes namelijk behoorlijk verwarrend en uitdagend zijn wanneer zij op zo’n jonge leeftijd een tampon of maandverband moeten dragen, terwijl hun vriendinnen nog nergens last van hebben.

Hoe kun je vroege menstruatie proberen te voorkomen?

Je zult het vast kunnen raden: dit onderzoek toont nogmaals aan dat het belangrijk is om je kinderen te helpen bij het volgen van een gezond dieet. Nu kan het uitdagend zijn om je tiener zo gezond mogelijk te laten eten. Wij hebben namelijk geen controle wat ze allemaal nuttigen wanneer ze op school of bij vrienden zijn. Zorg dus voor voldoende groente en fruit tijdens het ontbijt en avondeten.

Daarbij is het belangrijk dat je kinderen voldoende bewegen. Moedig ze dus aan om met de fiets naar school te gaan, of motiveer ze om te sporten. Heb jij niet zo’n fanatieke tiener? Maak het dan zo aantrekkelijk mogelijk. Organiseer bijvoorbeeld voetbalwedstrijden met kinderen uit de buurt of zoek een mooie hike uit die jullie samen kunnen doen.

Ten slotte is slaap een belangrijke factor. Voldoende uurtjes slaap zullen namelijk bijdragen aan een gezonde hormoonhuishouding, waardoor tieners niet te vroeg ongesteld worden. Weet jij niet zeker hoe veel slaap jouw kind moet krijgen? En wat de beste bedtijd is voor jouw tiener? Dan kan dit schema met bedtijden per leeftijd je op weg helpen.

Een handig overzicht: praten met je kind over ongesteldheid op verschillende leeftijden