Redactie Ouders 1 mrt 2020, 22:13

Leestijd: 5 minuten

10x dingen die je beter niet tegen je kind kunt zeggen

Zeg jij weleens ‘oefening baart kunst’ of ‘wees voorzichtig’ tegen je kind? Tja, het zijn ook best voor de hand liggende opmerkingen. Opmerkingen waar niet een-twee-drie iets mis mee is. Maar als we ze eens onder een vergrootglas leggen, blijken ze niet zo onschuldig.

Want er zijn nu eenmaal dingen die je beter níet tegen je kind kunt zeggen:

1. ‘Goed gedaan’

Onderzoek heeft aangetoond dat het gebruik van generieke complimenten, zoals “goed gedaan” of “goede wedstrijd”, ervoor zorgt dat kinderen afhankelijk worden van jouw bevestiging om dingen te leren. Maar kinderen moeten juist vanuit hun eigen motivatie dingen willen leren, stelt auteur en opvoeddeskundige Jenn Berman. Natuurlijk mag je wel gebruik maken van complimenten, maar probeer complimenten alleen in te zetten als ze echt nodig zijn. Volgens Berman moet je de complimenten zo specifiek mogelijk maken. In plaats van ‘goede wedstrijd’,  kun je ook zeggen: “Dat was een mooie assist. Geweldig hoe je je teamgenootje aanspeelde.”

2. ‘Oefening baart kunst’

Het klopt inderdaad dat hoe meer tijd je kind bijvoorbeeld aan turnen besteedt, hoe beter hij zal turnen. Alleen deze opmerking kan kinderen ook het gevoel geven dat zij moeten winnen of ergens in moeten uitblinken. Volgens auteur Joel Fist schuilt in deze opmerking de boodschap dat als je fouten maakt, je niet hard genoeg hebt getraind. Je kunt je kind beter aanmoedigen om hard te werken, waardoor hij trots kan zijn op zijn eigen inspanningen.

3. ‘Niks aan de hand’

Wanneer je kind valt, kan hij in tranen uitbarsten omdat hij een schaafwond op zijn knie heeft. Vanuit je intuïtie wil je je kind meteen geruststellen, door te zeggen dat er niks aan de hand is. Maar professor Berman legt uit dat je kind zich hierdoor juist slechter kan gaan voelen. “Je kind huilt juist omdat hij níet in orde is,” zegt professor Berman. Als ouder is het juist de taak om je kind te helpen met het begrijpen van en het omgaan met zijn emoties. Geef hem een knuffel en probeer te erkennen wat hij voelt door bijvoorbeeld te zeggen: “Je was best wel hard gevallen!”  Vraag dan of hij graag een pleister of een kusje wil (of beide!).

4. ‘Schiet op!’

Je kind treuzelt over zijn ontbijt, wil dan ook nog per se zijn eigen veters strikken (hoewel hij de techniek nog niet helemaal onder de knie heeft) en komt daardoor te laat op school. Voor de zoveelste keer. Maar volgens de co-auteur van Baby Minds, Linda Acredolo, heeft het geen zin om je kind te pushen om op te schieten, dat zorgt alleen maar voor extra spanning. Het is bijvoorbeeld effectiever om te zeggen: “Laten we opschieten,” dat geeft namelijk de boodschap dat jullie samen in een team zitten.

5. ‘Ik ben op dieet’

Sta je vaak op de weegschaal? Probeer dat voor je te houden. “Als je kind ziet dat je elke dag op de weegschaal staat en jou vaak hoort zeggen dat je ‘dik’ bent, kan hij een verkeerd lichaamsbeeld ontwikkelen”, zegt Marc S. Jacobson, professor in kindergeneeskunde aan de Nassau University Medical Center. Het is volgens de kindergeneeskundige beter om te zeggen: “Ik eet gezond, omdat ik me er goed door voel.” Gebruik ditzelfde uitgangspunt ook als je praat over sporten. “Ik moet sporten” kan klinken als een last, maar “het is mooi buiten – ik ga een wandeling maken,” kan je kind inspireren om mee te doen.

6. ‘We kunnen het ons niet veroorloven’

Het is logisch om zo te reageren wanneer jouw kind weer smeekt om nieuw speelgoed. Maar met deze opmerking geef je onbedoeld de boodschap af dat je geen controle hebt over je financiën. En dat kan eng zijn voor kinderen, zegt Jayne Pearl, de auteur van Kids and Money. Het is bijvoorbeeld beter om te zeggen: “We zijn niet van plan om die pop/raceauto zomaar voor je te kopen, we moeten ook geld sparen voor belangrijke dingen.” En zorg dat je voorbeelden van belangrijke dingen kunt geven. Want die vraag krijg je gegarandeerd.

7. ‘Praat niet met vreemden’

Deze opmerking is voor jonge kinderen vaak lastig te begrijpen. Jonge kinderen zien onbekende mensen, die wel aardig tegen hen doen, namelijk niet als vreemdelingen. Daarnaast kunnen kinderen deze opmerking juist verkeerd opvatten en zich bijvoorbeeld verzetten tegen de hulp van politie of de brandweerman, omdat zij vreemden voor hen zijn. Volgens de directrice van het National Center for Missing & Exploited Children kan je beter scenario’s omschrijven. “Wat zou je doen als een onbekende man je snoep en een lift naar huis aanbiedt?” Vervolgens kan je je kind begeleiden naar de juiste manier hoe ze met deze vreemden om moeten gaan.

8. ‘Wees voorzichtig’

De kans dat je kind ook daadwerkelijk van het klimrek valt, wordt juist groter als je deze opmerking maakt, terwijl hij net op dat moment in het klimrek hangt. “Jouw woorden kunnen hem afleiden van wat hij aan het doen is, waardoor hij zijn focus verliest”, zegt Deborah Carlisle Solomon, auteur van Baby Knows Best.

9. ‘Geen toetje totdat je klaar bent met eten’

Door deze opmerking verhoog je de waarde van een traktatie en verminder je juist het genot van de maaltijd zelf – het tegenovergestelde van wat je eigenlijk wilt bereiken, zegt opvoeddeskundige David Ludwig, directeur van de New Balance Foundation Obesitas Prevention Center. Je kan bijvoorbeeld beter zeggen: “Eerst eten we onze pasta op en daarna krijgen we vanillevla.” Deze subtiele verandering heeft een veel positievere invloed op je kind.

10. ‘Laat mij maar helpen’

Wanneer je kind worstelt met het bouwen van een toren of het maken van een puzzel, is het een natuurlijke reactie om je kind te willen helpen. Maar doe het niet! “Als je te snel helpt, kan dat ervoor zorgen dat je kind altijd op zoek zal gaan naar anderen voor oplossingen”, aldus Myrna Shure, hoogleraar psychologie aan de Drexel University. “Je kunt je kind beter helpen door hem zelf zijn problemen op te laten lossen door het stellen van leidende vragen: “Denk je dat je het grote blokje of het kleine blokje aan de onderkant van de toren moet?”

Lees ook:

5 dingen die je wel en 5 dingen die je juist niet tegen je kids moet zeggen