‘Niet met vreemden praten’: is dit advies niet ouderwets? Kinderpsycholoog geeft raad
Als ouder wil je natuurlijk altijd je kind beschermen. Een van de klassieke adviezen die bijna iedere ouder aan zijn of haar kind meegeeft, is: “Praat niet met vreemden”. Dit lijkt een normale richtlijn die onze kinderen beschermt tegen gevaarlijke situaties.
Maar is dit advies niet erg zwart-wit? Wat betekent het eigenlijk om een vreemde te zijn? En hoe leg je het verschil uit tussen een gevaarlijke onbekende en iemand waarmee je kind wél moet kunnen communiceren, zoals een leraar of dokter?
‘Niet met vreemden praten’
Onze kinderen komen dagelijks in contact met mensen die ze niet goed kennen. Denk aan een nieuwe juf, een tandarts of een sportcoach. Dit zijn in de basis allemaal ‘vreemden’, maar het zijn ook mensen waarmee je kind normale interactie moet hebben. Het advies om nooit met vreemden te praten, kan dan verwarrend zijn.
Als je kind naar de dokter moet, wil je dat je zoon of dochter openhartig vertelt over klachten. Maar volgens het strikte ‘niet praten met vreemden’-advies zou je kind misschien juist gesloten en wantrouwend kunnen zijn. Het is ook belangrijk dat ze leren wie kan helpen in geval van nood, zoals een agent, een winkelmedewerker of een leerkracht.
Onnodige angst
In plaats van simpelweg te zeggen: “Praat niet met vreemden”, kun je daarom een genuanceerder gesprek met je kind te hebben. Ook kinderpsycholoog Mirjam de Nijs denkt dat het ontzettend belangrijk is om met kinderen over ‘vreemden’ te praten: “Simpelweg zeggen dat ze niet met vreemden mogen praten, is niet genoeg.
Een jong kind kan dit advies te letterlijk nemen, waardoor het denkt dat niemand te vertrouwen is en dat alle onbekenden gevaarlijk zijn. Dit kan niet alleen verwarring scheppen, maar ook onnodige angst veroorzaken.”
Veiligheid
Volgens De Nijs is het daarom van belang om het onderwerp bespreekbaar te maken en het op een toegankelijke, leeftijdsgerichte manier uit te leggen. “Neem de tijd om uit te leggen wat je bedoelt. Lees samen boekjes over thema’s als grenzen stellen en veiligheid, zodat je kind leert wat acceptabel gedrag is en hoe het eigen grenzen kan aangeven.”
“Het gaat erom je kind bewust te maken zonder het angstig te maken”, legt de kinderpsycholoog uit. “Je kunt uitleggen dat ze nooit met onbekende mensen mee mogen gaan of zomaar iets van vreemden aan mogen nemen, zoals snoepjes, cadeautjes of een uitnodiging om een rondje mee te rijden in een toffe auto.
Niet stereotyperen
Bespreek dit zonder te stereotyperen: vreemden die niet te vertrouwen zijn, kunnen zowel mannen als vrouwen zijn en hoeven er niet per se verdacht uit te zien en ‘mannen met lange jassen’ te zijn.
“Vraag ook na wat je kind al weet over ‘vreemden’ en welke gedachten en beelden ze er zelf bij hebben. Zorg ervoor dat jullie samen duidelijke regels afspreken. Bijvoorbeeld: je kind moet eerst toestemming vragen voordat het ergens heen gaat met iemand die je als ouder niet kent. Ook kun je samen afspraken maken over veilige speelplekken en wie ze mogen aanspreken in geval van nood.”
Lees ook:
- Emma’s dochters van 3 en 4 jaar gaan al alleen naar de speeltuin: ‘Zijn verantwoordelijk genoeg’
- ‘Niet met vreemden praten’: zo leer jij je kind slim om te gaan met vreemde mensen
- Gaat je kind voor het eerst alleen buiten spelen? Spannend! Deze tips kunnen je helpen