Sofie Vissers Opvoeden 8 apr 2025, 09:02

Leestijd: 5 minuten

Na jarenlange stilte belt Anna’s (42) moeder plots aan: ‘Ik wist meteen dat er iets gruwelijks was gebeurd’

Dertien jaar lang had Anna (42) geen enkel contact met haar moeder. Geen telefoontjes, geen kaarten met kerst en zelfs geen berichtje bij de geboorte van haar twee kinderen van 5 en 2 jaar. Totdat die ene ochtend haar moeder voor de deur stond. Met tranen in haar ogen en een koffer in haar hand.

Anna groeide op in een warm gezin. Met haar stiefvader en moeder. “Mijn stiefvader was streng en oefende graag macht uit op mijn moeder en mij, maar naar mijn idee trokken mijn moeder en ik ons er weinig van aan. Mijn moeder was een warme vrouw die voor mij door het vuur ging.” In haar puberteit sloeg de sfeer in het gezin om. “Mijn moeder veranderde. Ze werd afstandelijker en strenger tegen mij. Alsof ze zichzelf verloor.”

Gewelddadige

Later bleek dat Anna’s moeder al jaren in een gewelddadige relatie zat met Anna’s stiefvader. “Ik wist wel dat hij graag macht uitoefende, en licht ontvlambaar was. Ik heb ook weleens zien uitvallen tegen mijn moeder, maar ik maakt me er geen zorgen over.”

“Toen ik zestien was, heb ik haar gesmeekt om bij hem weg te gaan. Hij schreeuwde steeds vaker en ik heb hem haar zelfs een keer zien slaan. Maar ze bleef bij hem. Niet één keer, maar steeds opnieuw. Tot ik op mijn negentiende mijn spullen pakte en vertrok. Ik had een vriend en ik kreeg tijdelijk onderdak bij hem en zijn moeder. Mijn moeder heeft nog een paar keer contact gezocht maar ik hield het af. Ik had rust nodig. Mijn moeder liet steeds minder van zich horen en sinds mijn 20ste heb ik haar niet meer gesproken.”

Geboortekaartje

De jaren verstrijken. Anna wordt moeder, trouwt, bouwt haar leven op. Maar haar moeder blijft stil. “Ik heb het nog wel geprobeerd, hoor. Ik stuurde een geboortekaartje toen mijn dochter werd geboren. Zelfs een paar foto’s met een briefje erbij. Ik had graag gewild dat mijn kind opgroeide met haar oma, al was het af en toe een bezoekje. Maar ik kreeg geen reactie. ” Uiteindelijk laat Anna haar hoop los. Met behulp van een therapeut, probeert ze te accepteren dat haar moeder deze keuzes heeft gemaakt. En dan, jaren later en ze is inmiddels moeder van twee, op een doodgewone dinsdagochtend staat haar moeder ineens voor haar deur.

Anna was thuis met haar jongste toen de bel ging. “Ik verwachtte een pakketje en deed gehaast open. Maar toen ik de deur opendeed, stond mijn moeder daar. Ze had een koffer bij zich, en een dik oog en een blauwe plek op haar wang. Ze zei alleen maar: “Mag ik alsjeblieft binnenkomen?”

Er volgde een emotioneel gesprek. Haar moeder vertelt dat ze uit huis is gevlucht, maar nergens terecht kon. “Ze had al meerdere vluchtpogingen gedaan, maar ze durfde steeds niet. Nadat haar man haar weer had toegetakeld en boven een telefoontje pleegde, greep ze haar kans. Na jarenlange vernedering en mishandeling. Haar vluchtkoffer had ze al die tijd al in de schuur staan. Ze greep haar koffer en snelde richting de bus. Het geboortekaartje met ons adres erop, zat ook in haar koffer. Ik was de enige waar ze nog naartoe kon, contact met haar zussen was ze jaren geleden ook verloren. Ze was op. Leeg. Maar ook bang dat ik haar niet wilde helpen. En eerlijk gezegd wist ik zelf ook niet meteen wat ik voor haar kon doen, maar ik wist wel dat ik haar in deze situatie niet in de steek kon laten.”

Isoleren

Mijn moeder vertelde hoe haar man haar steeds meer onderdrukte en contact met mij en andere familieleden verbood. Hij probeerde haar steeds meer te isoleren en ze was bang voor hem. Bang om nog meer klappen te krijgen. Mijn moeder werd in al die jaren steeds weerlozer. Ik wist niet of ik haar kon vergeven, maar ik wist wel dat zij hup nodig had.”

Anna kan het niet over haar hart verkrijgen om haar moeder weg te sturen en biedt haar tijdelijk onderdak aan in de logeerkamer. Haar man snapt haar keuze, maar gaat wel op zoek naar een opvangplek voor Anna’s moeder. De eerste dagen is Anna verdoofd. “Alles kwam weer boven: het zien van de mishandeling, het gevoel van in de steek gelaten worden, de schaamte en het verdriet. Maar ik zag ook haar verdriet. En diep van binnen, voelde ik nog steeds liefde voor haar. Ik zag hoe kwetsbaar ze was.”

Kleine stapjes

Ze besluiten het contact rustig op te bouwen, er is geen snelle verzoening. Geen ‘alles is weer goed’, maar wel kleine stapjes. “Mijn moeder woont nu tijdelijk in een opvangplek voor onder andere slachtoffers van huiselijk geweld, maar we zien elkaar weer. Ze belt soms om te vragen hoe het met de kinderen is en komt ook af en toe langs en dan is ze erg lief voor de kinderen. Ze neemt altijd een kleinigheidje voor ze mee en speelt met ze. Ik zie dan mijn oude, vertrouwde, warme moeder weer terug en zie dat ze geniet van haar kleinkinderen. En ik leer opnieuw hoe het is om een moeder te hebben.”

Ik ben niet vergeten wat er is gebeurd, maar ik wil niet meer leven met haat. Vergeven is niet hetzelfde als vergeten. Wat ze heeft laten gebeuren bij mij, wat ze niet heeft gedaan al die jaren, dat blijft pijnlijk. Maar ik wil niet dat haat de enige herinnering is. Die jaren samen en met de kinderen krijgen we niet terug. En ik weet ook hoe zij eronder door is gegaan. Maar we hebben nu. En dat is al meer dan ik ooit had durven dromen. Eerst moet mijn moeder aansterken en haar eigen leven weer opbouwen. Maar langzaamaan krijgen de kinderen hun oma weer terug en ik mijn moeder.”

Wat doet geweld op tv met kinderen? Dit zegt nieuw onderzoek