Lisa van den Akker Mentale gezondheid 15 dec 2021, 11:30

Leestijd: 4 minuten

Joey (8) heeft autisme en krijgt muziektherapie: ‘Ik gun het ieder kind om muziek te maken’

Autisme is helaas niet iets dat je kunt oplossen, maar kinderen en jongeren met autisme kunnen wél baat hebben bij muziektherapie. Mathieu Pater geeft deze muziektherapie vanuit Stichting Papageno. Onlangs publiceerde hij met Aaltje van Zweden (vrouw van dirigent Jaap van Zweden) het boek: De kracht van muziek voor kinderen en jongeren met autisme. “Ik gun het ieder kind om muziek te maken.”

Pater is naast muziektherapeut en coördinator muziektherapie bij Stichting Papageno ook bezig met zijn promotieonderzoek naar het effect van muziektherapie op het sociale gedrag van kinderen en jongeren met autisme. In dit nieuwe boek krijgen ouders meer inzicht in wat muziek voor kinderen met autisme kan betekenen en krijgen ze handvatten aangeboden om hier zelf mee aan de slag te gaan. “Je hoeft geen goede muzikant te zijn om samen muziek te maken”, zegt Pater.

Muziektherapie en autisme

Hij weet uit ervaring wat muziek voor deze kinderen kan betekenen. “Een van de kernproblemen van kinderen met autisme is de hinder die zijn kunnen ondervinden in hun sociale gedrag. “Met muziektherapie kunnen we veel van die vaardigheden trainen met als voordeel dat het verbale deel, de taal, wegvalt”, vertelt Pater.

“Dat maakt het voor kinderen met autisme veel makkelijker. Zo kun je oefenen met dingen als op je beurt wachten, of hoe je ermee omgaat als iemand door je heen praat. We trainen die sociale vaardigheden door veel te oefenen.”

Sociale gedrag oefenen

Samantha is moeder van Joey (8) die sinds een aantal maanden iedere dinsdag muziektherapie volgt bij Pater. Zij ziet hoe haar zoon van de therapie profiteert. “Joey heeft, net als veel kinderen met autisme, moeite met sociale interactie”, zegt Samantha. “Hij wil heel graag een gesprek met iemand aangaan, maar hij weet niet hoe het werkt. Dat je zelf iets zegt en dan wacht op de reactie van een ander, alvorens je zelf weer iets zegt. Dat is heel ingewikkeld voor hem.”

Tijdens de muziektherapie van Pater oefent Joey op dit soort dingen. “Dan speelt Pater bijvoorbeeld een ritme voor op de djembé en dan moet Joey het vervolgens na spelen”, vertelt Samantha. “Ondanks dat hij dan super enthousiast is en het liefst meteen begint, leert hij dan toch op zijn beurt te wachten. Vervolgens mag hij de leiding nemen, of spelen ze samen. Ik merk dat hij door de therapie ook echt beter in staat is om bijvoorbeeld gesprekken te voeren.”

Andere voordelen van muziektherapie

Muziektherapie helpt echter niet alleen bij de sociale problemen van kinderen met autisme. Zo kan het ook ondersteuning bieden op andere vlakken waar deze kinderen het moeilijk hebben. “Bij sommige kinderen oefenen we ook de taalvaardigheid. Door liedjes te zingen en daarbij woorden weg te laten bijvoorbeeld. Dat stimuleert de spraak”, zegt Pater.

“En voor oudere kinderen of kinderen met een lichtere vorm van autisme focussen we ons bijvoorbeeld op hun zelfvertrouwen en op het accepteren dat ze zich anders ontwikkelen dan andere kinderen. De doelstelling en aanpak verschilt per kind.”

Aansluiten bij interesses

Pater geeft iedere sessie van zijn muziektherapie individueel. Vaak aan huis, soms op een school of instelling of soms, zoals bij Joey, in het Papageno huis. Er is veel ruimte voor improvisatie en Pater probeert altijd aan te sluiten de mogelijkheden en interesses van het kind. Daarbij heeft hij keuze uit veel verschillende instrumenten en werkvormen waardoor er altijd wel iets is te vinden is dat past bij het kind.

“Ik kijk wanneer ik begin als eerste waar het kind staat. Is hij druk of rustig? Wat spreekt hem aan? Zodat ik daarbij kan aansluiten”, zegt Pater. “Zo is Joey helemaal gefascineerd door sterren en planeten. Dus dan krijg ik eerst altijd een mini-college over de ruimte”, zegt Pater lachend.

“Dat is voor mij een mooie ingang om verbinding met hem te zoeken en bij hem aan te sluiten. Zodra we een connectie hebben gemaakt probeer ik vervolgens zijn focus te verschuiven naar de muziek. Hoewel dat niet altijd makkelijk is. Dan zeg ik bijvoorbeeld dat we een lied gaan zingen over iets anders dan planeten en sterren en zing ik de eerste zin: ‘Er loopt een jongen op straat’. Joey zingt dan vervolgens als tweede zin: ‘De jongen kijkt naar boven naar Jupiter.’ Haha.”

Het boek De kracht van muziek voor kinderen en jongeren met autisme is hier te koop.

“Is autisme erfelijk?” En nog 9 vragen die elke ouder heeft over autisme