Laurien Bleeker Mentale gezondheid 3 jun 2024, 10:03

Leestijd: 3 minuten

Waarom hebben kleuters moeite met sommige letters zoals de ‘r’ en de ‘s’?

Peuter en kleuters zitten volop in hun spraakontwikkeling en ze leren heel veel woorden per dag, maar de uitspraak is nog niet altijd helemaal top. Dat hoeft gelukkig ook niet, want dat komt meestal vanzelf. Er zijn vooral bepaalde letters waar kinderen moeite mee hebben. Zoals de letter r en de s, maar ook de l, de k en de w.

Dit hoor je in de articulatie van een woord. De letter wordt bijvoorbeeld vervangen door een andere letter: ruiken wordt bijvoorbeeld luiken. Sommige kinderen laten de letter helemaal weg. Spelen wordt dan pelen en speen wordt peen.

Waarom hebben peuters en kleuters moeite met sommige letters?

De mondmotoriek is nog vol in ontwikkeling, net als de spraakontwikkeling. Ook is het zo dat bijvoorbeeld de letter r lastig is om te leren. Dan heb je ook nog eens twee manieren: de huig-r die achterin de keel wordt gemaakt en de rollende r die je met de punt van je tong maakt. Qua taal maakt het geen verschil, het is dus maar net wat je kind van jullie als ouders overneemt. Sommige kinderen nemen de r over van hun leerkracht, dat kan dus zomaar een andere r zijn dan je zelf uitspreekt.

Dan is het ook nog zo dat de r familie is van de letters l en j. Kinderen vervangen de r daarom gemakkelijk met een letter l of een j. Denk maar aan de woorden rennen, dat wordt lennen. Of hoera, dat wordt hoela. Ook dit is heel normaal en het komt vanzelf goed.

Wat moet je doen als je kleuter letters niet uitspreekt?

Wat je moet doen is… helemaal niets! Op vijfjarige leeftijd kan 25% van de kinderen, dus 1 op de 4, de r nog niet goed uitspreken. Een normaal verschijnsel dus. Verbeteren is niet nodig, maar wat je wel kan doen is zeggen tegen je kind: “Ja, ga maar lekker rennen.” Je kind hoort dan de r-klank en leert dat op een gegeven moment zelf ook. Het enige wat je eraan kan doen is dus geduld hebben.

Preverbaal logopedist & lactatiekundige Maaske Treurniet laat ons weten dat het bovendien heel complex is om correct te praten. “Je moet ten eerste al op het juiste moment je stem ‘aanzetten’ en lucht langs je stembanden laten gaan. Dan moet je je kaak open doen. Niet te ver open, maar ook niet te weinig open. En je moet je lippen en je tong onafhankelijk kunnen bewegen van de kaak om héél precieze bewegingen te maken. Voel maar eens wat er gebeurt als je ‘eh’ en ‘oh’ zegt. Het verschil in de positie van je tong is heel klein. Zó precies moet een kind dus zijn lippen en tong kunnen bewegen om correct te kunnen praten. Eigenlijk heel knap van die peuters dat ze dat al zo goed kunnen!”

Op deze leeftijd moeten kinderen de letters van het alfabet goed uitspreken

Rond het eerste jaar op de basisschool gaan kinderen de letters van het alfabet op de juiste manier uitspreken. De mondmotoriek is dan zo ontwikkeld dat je kind geen moeite meer heeft met de r of de s. Is dat wel het geval? Dan zal de leerkracht dat snel genoeg opmerken en vaak komt ook een logopedist langs op school. Zij kunnen het advies geven om nog even af te wachten en anders kan de logopedist altijd helpen met het vinden van de juiste klanken bij je kind.

Voor nu dus lekker genieten van je kind dat superschattige dingen zegt zoals “Mag ik spelen?” en “Ik vind jou hief!”

Dit zijn de meest voorkomende spraakproblemen bij kinderen