Wilma Groothuis Ouderschap 3 feb 2024, 13:12

Leestijd: 3 minuten

Mijn puber vertoont opstandig gedrag. Wat moet ik doen? Gezins- en relatietherapeut geeft advies

Opvoeden blijft een lastige kwestie. Elke ouder heeft vragen hoe hij iets het beste kan aanpakken. Daarom stellen we elke week een vraag aan een expert. Deze week geeft gezins- en relatietherapeut Jacomijn Jacobs antwoord op de vraag: mijn puber vertoont opstandig gedrag. Wat moet ik doen?

Elke puber doet weleens iets wat je als volwassene niet zo snel zou doen. Dat is normaal, dat hoort erbij. Maar wat als jouw puber al een tijdje opstandig gedrag vertoont, denk aan spijbelen, liegen, niet luisteren en zich niet aan afspraken houden. Hoe ga je daar het beste mee om als ouder?

Onderdeel van de ontwikkeling

“Het is een heel normaal onderdeel van de ontwikkeling van een puber om zich dwars op te stellen of opstandig te zijn. Zeker in de eerste jaren van de puberteit kan zich dat voordoen”, vertelt Jacobs. “Pubers zijn op zoek naar hun identiteit en daar hoort dwars gedrag nu eenmaal bij.

Pubers willen graag op hun eigen manier leven en zijn op zoek naar de ruimte voor eigen keuzes en oplossingen, hun eigen zoektocht en experimenten. Ze lopen hierbij tegen de grenzen van ouders aan en dat geeft spanningen bij beide partijen, want ze gaan over grenzen heen en accepteren deze niet altijd meer.

Gevoelig voor afwijzing

Het is voor pubers heel belangrijk om door ouders hierin gezien en ontvangen te worden. Pubers zijn erg gevoelig voor afwijzing en als dit geraakt wordt, dan gaan ze snel uit contact en op afstand. Daarnaast hebben pubers ruimte, privacy en vrijheid nodig. Soms zoeken ze deze op door informatie achter te houden of gaan ze vanuit onzekerheid dingen verdraaien, omdat ze hun ouders niet willen teleurstellen. Dit kan op de ouders juist overkomen als liegen.

Pubers zitten in het volgende dilemma: ‘Wees er voor mij en zie mij’, versus ‘Geef me de ruimte en laat me autonoom zijn.’ Dit dilemma zwenkt nog vaak heen en weer en dit kost van ouders ook veel energie. Ook geeft dit soms verwarringen in communicatie en onderlinge posities. Het brein van pubers is in ontwikkeling en kost erg veel energie. Daarnaast is het ook nog niet onder controle.

Grof of brutaal

Dit is soms zichtbaar in hun emotieregulatie. Emoties nemen soms de overhand boven het rationele denken, waardoor ze soms te grof of brutaal kunnen reageren. Het vergt ook van ouders veel om hiermee om te gaan. Weet dat pubers soms hun emoties en opvattingen op deze manier uiten. Het gevoel dat ze serieus genomen worden in het discussiëren is dan belangrijker dan het punt zelf.

Vat het dus niet te persoonlijk op, maar tegelijkertijd is ook begrenzing nodig. ‘Als je op zo’n manier tegen me praat, lukt het me niet goed om naar je te luisteren’, kan dan een boodschap zijn vanuit jou als ouder.

Goedkeuring van ouders

Pubers zijn nog niet altijd vaardig in het oplossen van problemen of woorden geven aan hun emoties en komen daarmee soms in lastige situaties terecht. Goedkeuring van hun ouders is een belangrijke waarde voor pubers. ‘Zie mij in wat ik doe en keur me niet af.’ ‘Wees er voor me.’ Zorg dat je altijd responsief, betrokken en in contact blijft met je puber.

Geef als ouders het goede voorbeeld en blijf creatief in de regie. Zoek hulp als het gedrag dusdanig uit de hand loopt dat de puber in de problemen komt op school of binnen het gezin. Anderen laten meekijken kan dan ook helpen.”

Een mooie preventieve cursus die volgens Jacobs op dit onderwerp aansluit is Houd me vast, Laat me los, ontwikkeld door Katja Pereira en Barbara in ‘t Veldt. Kijk hier voor meer informatie.

Doe jij als ouder deze 7 dingen? Daarmee voorkom je een opstandig kind