Redactie Alcohol en drugs 21 aug 2021, 22:33

Leestijd: 4 minuten

Mijn papa vindt bier wel heel erg lekker! Wat doe je als je partner alcoholist is?

De kranten staan vol over het drankgebruik van jongeren. Maar veel ouders kunnen er ook wat van. Eén op de tien Nederlandse ouders is alcoholist. Hoe hou je dan als partner het gezin overeind? Over valkuilen, do’s en don’ts.

Als één van de ouders alcoholist is. Wat doe je dan?

Do’s & don’ts

• Stel je eigen veiligheid en die van je kind voorop. Ga nooit in op dronken agressie; maak een noodplan.
• Laat een kind nooit alleen achter bij iemand die gedronken heeft.
• Leg je kind uit dat papa of mama een ziekte heeft die alcoholisme heet, en wat dat is.
• Maak duidelijk dat alcoholisme nooit de schuld is van je kind.
• Gun het hem daarover te kunnen praten met een vertrouwenspersoon binnen of buiten de familie.
• Richt je zoveel mogelijk op je eigen welzijn en op dat van je kind, niet op de drinker. Niemand kan voor hem beslissen of hij stopt met drinken, dat kan alleen hijzelf. Dus stop verwijten en verhitte discussies. Gebruik die energie voor positieve actie.
• Zeg nooit afspraken met je kind af als de drinkende ouder die probeert te saboteren. Ga dan alleen op pad met je kind. Doe leuke dingen.
• Zoek steun (zie ook: Hulp en informatie).
• Drink zelf niet te veel. Op www.drinktest.nl kun je je eigen inname anoniem checken. Met advies op maat.

Eén op de tien

Volgens Trimbos, het kennisinstituut voor psychiatrie en verslaving, zijn 300.000 ouders in ons land alcoholafhankelijk. Dat is ongeveer een op de tien ouders. ‘Alcoholafhankelijk’ is het nieuwe, politiek correcte woord voor alcoholist.

Valkuilen

Een actief drinkende alcoholist doet alles om te blijven drinken. Zo hoeft hij ook zijn (haar) eigen negatieve patroon niet onder ogen te zien. Want dan zou hij dat moeten veranderen; voor hem een onoverkomelijk lijkende taak. Hij weet eigenlijk best wel dat hij faalt. Dus verdrinkt hij zijn frustratie en schuldgevoel. En scheldt hij vaak de hele wereld uit, zijn partner in het bijzonder. Zo hebben anderen dan de drinker zelf, in zijn ogen, de schuld. En hoeft hij zelf niks te veranderen. Dit is, zegt Al Anon, ‘de draaimolen van ontkenning’, een cirkel die altijd doorgaat zolang niemand die doorbreekt. Maar die draaimolen stopt als anderen niet meer meedoen, als ze inzien dat de drinker voortdurend valkuilen openzet.

Vaak gaat dat zo:

• Een actieve drinker lokt graag ruzie uit, om dat als excuus te gebruiken voor de volgende dranksessie. Leer zijn – vaak dagelijkse – provocaties te doorzien. Reageer zo min mogelijk. Niet om hem uit de kroeg te houden, want een drinker drinkt toch wel, wat je ook doet. Blijf kalm voor je kinderen en voor je eigen gezondheid en gemoedsrust.
• Een actieve drinker schuift vaak verantwoordelijkheden af. Bijvoorbeeld door het laten liggen van rekeningen en boetes, die zijn partner dan maar betaalt. De partner moet leren zien dat hij/zij daarmee juist bijdraagt aan het probleemgedrag.
• Wie (financieel en emotioneel) afhankelijk is van een drinker doet er goed aan met hulp te werken aan onafhankelijkheid, zodat de drinker zijn machtsgreep kwijt raakt. Zo is het makkelijker grenzen aan te geven en daar ook aan vast te houden.
• Een alcoholist zet de wereld graag op zijn kop en tekent jóu dus bij voorkeur af als de ‘gestoorde’ en de oorzaak van zijn ellende. Trap daar niet in. Werk aan (herstel van) je eigenwaarde.
• Leg je niet neer bij een slechte situatie: er zijn altijd opties.

‘Erfelijk’ probleem

Kinderen van een drankverslaafde ouder krijgen zelf later ook vaak problemen door verslaving of geestelijke stoornis (depressie, eetstoornis, angst). Als een van zijn ouders drinkt, dan krijgt een op de drie kinderen later problemen. Drinken beide ouders, dan twee op de drie kinderen.

‘Het is dus van groot belang dat ouders dit beseffen,’ zegt orthopedagoge Rianne van der Zanden, wetenschappelijk medewerker aan het Trimbos-instituut. ‘Wij willen ouders laten zien dat ze problemen bij hun kinderen kunnen voorkomen door zelf hulp te zoeken. We geven ze het gevoel dat dat geen zwaktebod is, maar blijk van goed ouderschap.’

Hulp en informatie

– Trimbos heeft een prima serie voorlichtingsbrochures voor en over drinkende ouders en ouders met psychische stoornissen. In de folder ‘Mijn beurt’ legt Trimbos aan kinderen vanaf 6 jaar uit wat alcoholisme is. Bestellen via www.trimbos.nl of postbus 725, 3500 Utrecht, tel. 030-297 11 80.
Kijk ook op: www.drankjewel.nl en www.kopstoring.nl. Trimbos wil ook een website opzetten met een forum en cursus voor ouders met verslavings- en psychische problemen.
– Al Anon heeft in de meeste plaatsen lotgenotengroepen die streven naar actief herstel. Biedt ook een grote bron aan literatuur over drank binnen het gezin. Plus een uitstekende cybergroep: www.al-anon.nl
– Kinderen vanaf 12 zijn welkom bij Al Ateen-groepen van Al Anon, waar ze ervaringen kunnen uitwisselen. Voor volwassen kinderen van drinkende ouders is er ACA.
– GGZ-instellingen hebben groepen voor kinderen vanaf 8 jaar. Vraag de huisarts naar KOPP-groepen: kinderen van ouders met psychische stoornissen (vaak gaat achter alcoholisme een psychische stoornis schuil).