Laurien Bleeker Mentale gezondheid 29 jan 2024, 09:09

Leestijd: 3 minuten

De lasten van de oudste: 5 mentale uitdagingen waar oudste kinderen mee moeten dealen

Het oudste kind neemt vaak de leiding en is zorgzaam, volgens het ‘oudstekindsyndroom‘. Bovendien kunnen oudste kinderen last krijgen van mentale uitdagingen, alleen maar omdat ze de eerstgeborene zijn. Dit komt bijvoorbeeld doordat ze alleen hun ouders als rolmodel hebben en wanneer jongere broertjes en zusjes in beeld komen, wordt meer van de oudste verwacht.

We zetten daarom vijf mentale uitdagingen op een rij waar oudste kinderen last van kunnen krijgen. Natuurlijk geldt dit niet voor elk oudste kind, maar we kunnen ons voorstellen dat vele ouders er wel iets in herkennen. Misschien uit je eigen ervaring omdat je de oudste uit het gezin bent, of misschien merk je er in je eigen gezin wat van.

Dit zijn 5 mentale uitdagingen van oudste kinderen

Natuurlijk heeft het ook voordelen om de oudste te zijn. Zo zijn eerstgeborenen vaak goede leiders en ontwikkelen ze een sterke band met de ouders. Daarnaast kunnen oudste kinderen te maken krijgen met de volgende mentale uitdagingen.

1. Perfectionisme

Oudste kinderen hebben hun ouders als enige voorbeeld en dat is een hoge lat. Ook kunnen ze de druk voelen om een voorbeeld te zijn voor hun jongere broertjes en zusjes, waardoor ze nóg meer streven naar perfectionisme, een van de mentale uitdagingen. Uiteindelijk kunnen die hoge verwachtingen (van zichzelf of onbewust ook van de ouders) leiden tot angsten, zoals faalangst, stress en op latere leeftijd zelfs tot een burn-out, omdat ze gewoonweg niet hun hele leven aan die hoge verwachtingen kunnen doen. Belangrijk hierin is om je oudste geen taken te geven die niet bij de leeftijd passen en niet te noemen dat het een voorbeeld voor jongere broertjes en zusjes moet zijn.

2. Onverantwoordelijkheid, een mentale uitdaging

Omdat ze de oudste zijn, dragen eerstgeborenen meer verantwoordelijkheid dan jongere broers en zussen. Dit kan bewust gebeuren, omdat ouders meer verwachtingen hebben van de oudste, bijvoorbeeld om te helpen bij de verzorging van de jongere kinderen in het gezin. Ook kan het onbewust zo voelen voor je oudste kind. Uiteindelijk kan die oververantwoordelijkheid leiden tot een minder zorgeloos en kinderlijk leven.

3. Gebrek aan aandacht en erkenning

Voor oudste kinderen kan het soms voelen alsof ze minder aandacht en erkenning krijgen. Dit komt omdat ouders vaker bezig zijn met de verzorging van jongere kinderen en het oudste kind al veel zelf kan. Uiteindelijk kan het gevoel van gebrek aan aandacht een mentale uitdaging worden voor je oudste kind.

4. Competitiviteit

De dynamiek tussen broertjes en zusjes kan leiden tot een gevoel van competitie bij oudste kinderen. Ze kunnen gaan vergelijken en dat kan weer gevoelens van onzekerheid en minderwaardigheid versterken.

5. De druk om onafhankelijk te zijn

Oudste kinderen nemen vaak het voortouw en in zekere zin wordt dat ook van ze verwacht. Die onafhankelijkheid is een waardevolle eigenschap, maar de druk om altijd zelfstandig en sterk te zijn kan er ook voor zorgen dat je kind eigen problemen voor zich gaat houden en niet om hulp vraagt wanneer dit nodig is.

Mentale uitdagingen ondersteunen

Als ouders speel je natuurlijk een grote rol in de ondersteuning van je kind in deze mentale uitdagingen. Creëer een omgeving waarin je oudste zich gewaardeerd en begrepen voelt en plan regelmatig momenten samen in, om die mentale druk te verminderen.

Mentaal sterke kinderen opvoeden doe je door deze dingen juist te laten