Wat als mijn puber een meeloper is? Opvoedkundige Tischa Neve geeft advies
Opvoeden blijft een lastige kwestie, elke ouder heeft vragen hoe hij iets het beste aanpakt. Daarom stellen we elke week een vraag aan een expert. Deze week geeft psycholoog en opvoedkundige Tischa Neve antwoord op de vraag: wat als mijn puber een meeloper is?
Als je een puber in huis hebt, weet je dat het normaal is dat ze andere vrienden, hobby’s en meningen krijgen. Als ouders wil je ook dat je kind erbij hoort en een vriendengroep heeft. Wanneer is dat nog het geval en wanneer moeten ouders zich zorgen gaan maken?
Aansluiting vinden
“Het is niet gek dat kinderen in met name de eerste jaren van de puberteit, zo tussen de 10 en 14 jaar is dat meestal, de aansluiting zoeken bij een groep”, vertelt Neve. “Het is voor hun belangrijk om met leeftijdsgenoten te zijn, aansluiting te vinden bij een groep en zich ook te conformeren naar die groep. Je ziet dat ze in die leeftijdscategorie vaak dezelfde soort haren en kleding hebben.”
Volgens Neve is het in die fase belangrijk om ergens bij te horen, omdat dat je rust, zekerheid en zelfvertrouwen geeft. In de tweede fase van de adolescentie, vanaf een jaar of 14/15, onderscheiden pubers zich meer en pakken ze vaak meer hun eigenheid. “Maar die eerste fase voelt alsof al die jongeren meelopen, maar ze lopen eigenlijk allemaal een beetje met elkaar mee. In die zin is het niet gek dat je in die periode ziet dat jongeren zich heel erg comformeren aan de groep waar ze mee omgaan.”
Zoekende naar hun eigenheid
“Beginnende pubers onder hun leeftijdsgenootjes zijn zoekende naar hun eigenheid en hun eigen plek daarin. Dit is ook de fase dat ze op zoek gaan naar wie ze zijn, waar ze staan en hoe ze in de groep liggen. Ze willen vooral niet teveel afwijken van de groep, want je moet wel sterk in je schoenen staan om het niet erg te vinden als anderen roepen: ‘Heb jij niet eens Nike-schoenen?’”
Het is dus normaal dat je kind zich aan een groep aanpast en daarbij wil horen. Maar wanneer gaan ze daarin te ver? “Als je kind extreem meeloopt en vooral in het negatieve meeloopt, is dat natuurlijk een pittiger verhaal. Dan is het belangrijk om daar goede grenzen aan te stellen en gesprekken over te voeren. Als je denkt: ‘Hij is een beetje zijn eigenheid kwijt, hij doet een beetje mee met de rest en gaat ook uitproberen wat de rest allemaal uitprobeert’, dan hoef je je geen zorgen te maken, dat is echt normaal voor die leeftijd.”
Over grenzen gaan
Als ouders wil je ook dat je kind niet buiten de groep valt. We zien hoe fijn het is als hij of zij ergens bij hoort. “Op het moment dat je ziet dat je kind echt over zijn eigen grenzen gaat of over jullie grenzen heen gaat van wat jullie oké of respectvol vinden, dan is dat natuurlijk wel een stap te ver. Wat je als ouder het beste daarin kunt doen, is je daar niet teveel tegen keren. Het een fase waarin ze zitten en daar hebben ze begrip en wat hulp bij nodig.“
“Het is belangrijk dat ouders zeggen dat het ook logisch is dat hij het belangrijk vindt wat zijn vrienden vinden en dat hij mee wil doen met de rest. Tegelijkertijd kun je het wel bespreekbaar maken, dat is ook belangrijk en dat hebben ze ook nodig. Daarbij is het belangrijk dat we constateren wat ze doen, daar begrip voor tonen en het dan bespreekbaar maken door te vragen: ‘Tot waar ga je mee in wat anderen doen? Waar zitten je eigen normen, waarden en grenzen?’ ‘Hoe lukt het je om daar niet overheen te gaan, dichtbij jezelf te blijven en keuzes te maken?’”
Dit soort gesprekken kun je volgens Neve het beste aangaan op een rustig, relaxt en indirect moment, bijvoorbeeld als je in de auto zit of samen iets leuk doet. “Als ze goed in hun vel zitten, kun je dit soort dingen het beste bespreekbaar maken. Doe het juist niet op het moment dat het speelt, want dan ligt het heel gevoelig.”
Zorgen maken
Wanneer je puber keuzes maakt die je als ouders zorgen baart, zit er vaak meer achter dan bij de groep willen horen. “Waar de zorgen beginnen, is als jouw puber echt zijn grenzen over gaat, bijvoorbeeld door te veel te experimenteren met dingen waar hij nog niet aan toe is of als het helemaal misloopt op veel fronten. En dan nog is het belangrijk dat je eerst de verbinding met je puber houdt, want van daaruit kun je deze gesprekken oppakken en daarbij ook jouw ideeën en handvatten die hij kan gebruiken.”
“En realiseer dat wanneer jij denkt dat er niks aankomt van jouw verhaal en je tegengas, dat dat zeker niet zo is. Pubers vinden het echt wel belangrijk hoe jij over dingen denkt. Alleen is het daarbij van belang dat je dat niet te stellig en dominant en oordelend brengt, maar dat je het van verschillende kanten bekijkt en laat zien dat je het begrijpt en meedenkt.”