Redactie Persoonlijke verhalen 22 jun 2018, 11:49

Leestijd: 4 minuten

Mama, ik wil dood

'Als je nu niet luistert, mag je een week niet op de iPad!'  Terwijl ik het zeg ( schreeuw eigenlijk…), weet ik hoe totaal zinloos deze woorden zijn. Boos worden én een irreële straf opleggen; heb ik dan niets geleerd in de afgelopen twee jaar?

Een week lang geen iPad staat niet in verhouding tot de misdraging van het moment. De dreiging maakt dan ook totaal geen indruk op onze oudste zoon. Daarnaast werkt boos worden bij hem altijd contraproductief. Twee jaar geleden werd hij simpelweg nog bozer, later sloot hij zich af. Op dit moment zitten we in de negeerfase, ‘zolang ik niet reageer, bestaat ze niet’. Benieuwd wat er gebeurd als ik dat eens zou proberen…

Doodongelukkig

Onze oudste zoon is tien jaar. Toen hij acht was, kreeg hij de diagnose ADHD en ODD. Dat was september 2014.

Een half jaar daarvoor trokken zijn vader en ik aan de bel bij het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG), een organisatie die advies geeft rondom opgroeien en opvoeden. Aanleiding was een doodongelukkig kind dat wij niet meer leken te bereiken. De dame van het CJG hoorde ons aan en complimenteerde ons met onze geduldige, duidelijke en liefdevolle aanpak van onze onhandelbare zoon. Daarna stonden we weer buiten. We waren blij met de complimenten, maar realiseerden ons na een paar dagen dat ze ons niet verder hielpen. We deden alles volgens het boekje en toch zag ik mijn zoon elke dag een beetje verder van mij wegglijden. Hoe kon dat?

Professionele hulp

Ik maakte een afspraak bij de Jutters, een centrum voor jeugd-ggz in onze woonplaats Den Haag. ´Wat goed dat jullie professionele hulp hebben ingeschakeld.´ De eerste keer dat iemand dit tegen mij zei, was ik heel verbaasd. Je wilt toch het beste voor je kind?

Inmiddels realiseer ik mij dat veel ouders het inschakelen van een psychiater of orthopedagoog als een zwaktebod ervaren. Geloof me: dat is het niet! Een psychiater of orthopedagoog heeft de kennis en kunde om het gedrag van je kind inzichtelijk te maken, zodat je weet wat bij de leeftijd en het karakter hoort en wat afwijkend is. Daarnaast heeft hij of zij ook de energie en de afstand tot het kind om dit te doen.

Want ik zeg je, als je kind alles stom vindt, bij je weg loopt en weigert naar school te gaan, dan ben je er op een gegeven moment klaar mee. Als je kind uit woede het meubilair kapot slaat of juist als een kleine, schreeuwend baby op de grond gaat liggen rollen, wel een uur lang, dan ben je op het laatst zo wanhopig dat je het liefst zelf heel hard met de deuren gaat slaan. En als je kind zijn broertje en zusje naar de keel vliegt, dan vraag je je echt af hoe lang hij nog thuis te handhaven is.

Uitgebreid traject

Om tot een diagnose te komen, doorliepen wij een uitgebreid traject, waarbij zowel onze oudste als wijzelf, de school en de opvang werden ondervraagd. Een ieders onderbuikgevoel wees vanaf het begin al in de richting van ADHD. Toch ben ik blij met de grondige aanpak. Het gaat mij namelijk niet om het wat, als wel het waarom. Waarom luistert hij niet? Waarom wordt hij zo boos? En bovenal, waarom zegt hij dat hij dood wil? Het wat geeft mij een naam, het waarom geeft mij inzicht waarmee ik hem hopelijk kan helpen.

Heb ik nu, twee jaar later, de antwoorden op deze vragen? Ja en nee.

Noodsignaal

Waarom onze oudste zoon twee jaar geleden zo dwars en somber werd, weet ik nog steeds niet. Zijn leeftijd zal een rol hebben gespeeld; er gebeurt heel veel in die bovenkamers van een zeven á achtjarige. Zelf beschouw ik, terecht of onterecht, zijn toenmalige doodswens als een onbewust noodsignaal van zijn kant. Ik denk niet dat hij de volledige impact van zijn wens overzag, maar wel dat hij merkte onze volledige aandacht ermee te krijgen. Het was immers voor ons de aanleiding om professionele hulp te zoeken.

Prikkels en onzekerheid

Ik weet inmiddels dat het boos en onhandelbaar worden zijn reactie is op te veel prikkels en onzekerheid. En dat dit ‘teveel’ bij hem sneller is bereikt dan bij de meeste andere kinderen. Ik weet dat ik zeer duidelijk moet zijn in dat wat ik van hem verlang en dat het motto ‘pick your battles’ dagelijks opgaat. Dat betekent het loslaten van bepaalde uitgangspunten (wel altijd in joggingbroek naar school), standvastig blijven bij dat wat ik echt belangrijk vindt (gewoon mee naar het familiefeest) en creatief blijven zoeken naar oplossingen (lang leve de 'jog-jeans' met kerstmis). Net zo belangrijk is het feit dat onze zoon zelf ook veel meer inzicht heeft gekregen in zijn gedrag. En wat te doen als het even niet meer gaat.

Handvatten

De antwoorden die we wèl hebben gekregen, geven ons de handvatten en het begrip om onze oudste beter te begeleiden. Dat betekent niet dat hij nooit meer druk of opstandig is. Of dat ik nooit meer mijn geduld verlies. Het betekent wel dat hij meer hanteerbaar is. En vooral weer een gelukkig en blij kind.

Lees hier meer over ODD en ADHD