Wanneer is een kind vervelend?

De vraag speelt altijd bij mij op wanneer ik op het kinderdagverblijf sta. De verticale groep (kinderen van nul tot vier) is als een dierentuin waar iedereen op zijn eigen manier met zijn of haar ontwikkeling bezig is. In de hoek zit een kind apengeluiden na te bootsen en aan tafel laat iemand zijn gezicht in zijn brood met zuivelspread vallen. Daartussendoor schreeuwt een begeleidster dat Piet Teun niet mag bijten. Maar waarom wachten we de reactie van de kinderen zelf niet af?

Uiteindelijk geeft Piet Teun een knauw. Teun begint als een sirene te huilen en de begeleidster is diep teleurgesteld in Piet. Ze pakt hem op en zet hem vast aan tafel. “Waarom kan jij nou nooit luisteren?” Hetzelfde vraag ik mij ook af, terwijl mijn haren overeind gaan staan van de manier waarop ze het aan Piet vraagt. Piet, die nog niet kan praten en de wereld aan het ontdekken was. Dan neem ik Teun maar op schoot, terwijl zijn tranen mijn schouder doorweekt. Iedereen die zich afvraagt hoe hij of zij een kind moet waarschuwen, komt bij klinisch psycholoog Thomas Gordon terecht. Die gooit er met een paplepel in dat kinderen niet reageren op ‘waarom’ vragen, aangezien zij die vraag niet kunnen beantwoorden. Daarbij is het gebruik van containerbegrippen zoals; nooit, altijd, iedere keer, vaak, toch een beetje aanvallend. Het kind deed nu iets wat niet mag, niet altijd.

Er is een groot spectrum aan manieren hoe je je kind kan opvoeden. Doe je het met een gouden lepel door een kind altijd zijn zin te geven? Of corrigeren we hem bij iedere fout? Maken we gebruik van gentle parenting of gaan we helemaal voor een autoritaire opvoeding? De grootste grap is dat er geen of is. Iedere ouder schiet weleens uit zijn of haar slof en begint te schreeuwen. Een andere keer zal je de tijd nemen voor piet, om hem te leren wat er gebeurt als je iemand bijt. Opvoeden is een mix van manieren. Het is de kunst om de juiste manier op het juiste moment in te zetten. Een kind is dan niet vervelend, maar aan het leren.

Daarbij volgen we ook nog alle trends op het opvoedgebied, of doen we een poging tot. Gentle parenting kwam al eerder voorbij. Ook daar gaan mijn haren van overeind staan. Kinderen hebben grenzen nodig, maar het is leuk dat je ze zelfredzaam probeert te maken door ze zelf te laten bepalen wanneer ze wel of niet een jas aan doen naar buiten. Door middel van grenzen leren we kinderen normen en waarden. Het is belangrijk om een jas aan te doen als we naar buiten gaan, en je handen te wassen na het plassen. Of niet. Dat is aan de ouder zelf, maar niet aan het kind om te beslissen. Denk je dat een kind het beter weet dan jijzelf? Een kind dat nog maar net op de wereld staat en een buddy nodig heeft die wel al veel weet van deze gekke wereld?