Wilma Groothuis Lezen 6 feb 2024, 11:06

Leestijd: 5 minuten

Leesvaardigheid van je kind verbeteren? ‘Probeer het te stimuleren door middel van spelletjes’

Lezen, je houdt ervan of je moet er niets van hebben. Toch blijft het voor kinderen belangrijk om te lezen of voorgelezen te worden. Waarom is die leesvaardigheid toch zo belangrijk? Dat vroegen wij aan Simone Smak, taalspecialist bij Combiwel voor Kinderen.

Daarnaast geeft zij ook nog tips voor leuke spelletjes waarmee je de leesvaardigheid van je kind kan oefenen.

Ontwikkeling van een kind

“Lezen is heel belangrijk voor de algemene ontwikkeling van een kind”, vertelt Smak. “Het stimuleert de taalontwikkeling en het verbreedt de woordenschat. Een kind heeft daar alleen maar profijt van op school. Het zorgt voor zelfredzaamheid, het creëren van kansen en het najagen van je dromen

Lezen biedt ook kansen in de maatschappij. Door te lezen ontdekken kinderen de wereld, zichzelf en anderen. Ze kunnen bijvoorbeeld beter een voorstelling maken van de gedachten en gevoelens van anderen, ze kunnen zich beter inleven in bepaalde personen. Daarnaast helpt het ook om lastige onderwerpen bespreekbaar te maken. Het heeft dus ook positieve effecten op de sociale- en emotionele ontwikkeling van een kind.

Leesplezier daalt

In de kleuterklas wordt er interactief voorgelezen aan de kleuters. Zij zijn dan enthousiast en nieuwsgierig naar de wereld om hen heen. Daarna daalt het leesplezier vaak. Natuurlijk zijn er altijd kinderen die wel van lezen houden, maar gemiddeld gezien vinden oudere kinderen lezen minder leuk. Dat heeft er onder andere mee te maken dat de teksten abstracter worden en het vaak verplicht wordt om te lezen.

Om het lezen of voorlezen leuk te houden als je kind niet van lezen houdt, dan is het sowieso belangrijk om de keuze vrij te houden. Ga na waar je kind blij van wordt, waar hij of zij nieuwsgierig naar is. Ga samen op ontdekkingstocht, bijvoorbeeld in de bibliotheek. Er is zoveel aanbod, er is echt voor elk kind wat leuks.

Als jij je kind gaat voorlezen, houdt het dan interactief. Stel open vragen, vraag bijvoorbeeld wat je kind allemaal ziet, waar het verhaal over zal gaan of hoe het kan dat personages in een bepaalde situatie terecht zijn gekomen? Als je kind wordt uitgedaagd door het verhaal, raakt hij ook steeds meer betrokken bij het verhaal. Geef je kind hiernaast de ruimte om zelf met vragen te komen. Ook woorden uitbeelden helpt vaak, dat is leuk om te raden en op die manier ziet je kind ook welke betekenis aan een woord wordt gegeven.

Ander soort boek

Als je kind al wat ouder is en hij of zij houdt echt niet van lezen, dan kun je ook met een ander soort boek beginnen. Denk aan een luisterboek, toneelleesboek, zoekboek, tijdschrift of een stripboek. Ook hier is het belangrijk om je kind eerst de ruimte te geven om te kijken wat bij hem past. Daarnaast heb je ook De Waanzinnige Podcast, waarin kinderen vertellen over hun favoriete boek. Als kinderen dat horen, worden ze soms ook nieuwsgierig en kan dit een reden voor hen zijn om toch de eerste stap te zetten naar het lezen van een boek.

Wat ik soms doe om de leesvaardigheid te oefenen, is een activiteit koppelen aan het lezen van een boek. Bijvoorbeeld het maken van een tekening na het lezen van een bepaald boek. Tijdens het tekenen kun je dan het gesprek gaande houden en dan houd je die woordenschat ook levendig. Ook lezen we weleens een boek over een bepaald seizoen en dan gaan we daarna wandelen in het park.

Als je het lezen probeert te stimuleren door middel van spelletjes, dan zijn jullie op een plezierige en uitdagende manier bezig met taal. Kinderen voelen op die manier wat minder de druk dat ze per se moeten lezen, terwijl ze wel heel veel leren. Ook biedt het een goede afwisseling van de schoolse wijze, omdat je het interactief maakt. Op die manier haal je het taalplezier naar boven.”

Spelletjes om de leesvaardigheid te verbeteren

Wil jij op een speelse manier de leesvaardigheid van je kind oefenen? Kijk dan eens naar de volgende spelletjes die Simone als voorbeeld geeft:

1. Woordslang

“Als jullie een boek hebben gelezen over een bepaald thema, bijvoorbeeld dieren, dan is dit een leuk spel. Je begint bijvoorbeeld met een woord dat bij het thema past en jouw kind kan dan een nieuw woord verzinnen dat past bij het thema, dat begint met de laatste letter van jouw woord. Zo ga je van kameel naar luipaard en van dinosaurus naar schorpioen. Een plezierige oefening die sterk inspeelt op het creatieve denken en de woordenschatverbreding.”

2. Samen schrijven

“Je kunt ook het samen schrijven en de verbeeldingskracht stimuleren, bijvoorbeeld met een ‘stel je voor’ situatie. Stel: je wordt wakker in een heel nieuwe omgeving. Om je heen is het helemaal wit. Het enige wat je ziet is een rood deurtje waar allerlei magie vandaan komt. Je doet de deur open. En dan? Wat beleef je allemaal in die magische, nieuwe wereld? Je kind mag alle fantasie gebruiken. Lees achteraf jullie eigen versie aan elkaar voor en geniet van de trotse blik van je kind.”

3. Gedichten

“Sommige kinderen vinden gedichten best spannend, maar je kunt er wel wat leuks aan koppelen. Laat bijvoorbeeld een woord weg in het gedicht en laat je kind raden welk woord dat moet zijn. Op deze manier komt je kind op een plezierige manier in aanraking met taalrijke gedichten. Het laat je kind ook nadenken over de boodschap achter een bepaald gedicht, wat leidt tot een complexer taalbegrip en bijzondere gesprekken.”

4. Leesbingo

“Dit is een leuk spel dat je kunt inzetten om een mogelijke leesdip tijdens de schoolvakanties te voorkomen en leeskilometers te blijven maken. Maak een bingo met verschillende leesplekken en laat je kind aankruisen waar hij gelezen heeft in de vakantie. Bijvoorbeeld: ik lees 10 minuten.. bij iemand anders thuis, onder de keukentafel, in het park, in de tent of bij het zwembad.”

5. Sport

“Je kan lezen ook verbinden aan een sport. Dat kan heel simpel zijn, met een bal kan je een levende verhalenketting maken. Dit kan verbonden zijn aan de titel van een eerder gelezen boek, waarbij je bij elke gooi een woord of zin zegt in een bepaalde volgorde. Hierdoor bied je je kind op plezierige wijze herhaling en beter begrip van het verhaal. Of start met een bepaalde beginzin als ‘Er was eens een ijsbeer op een vlot..’ en laat elkaar verrassen met een zelfverzonnen verhaal!”

Jongeren lezen steeds minder, dit is waarom