Laurien Bleeker Columns 18 feb 2023, 11:00

Leestijd: 4 minuten

Laurien: ‘Die prestatiedruk is al heel vroeg op de basisschool merkbaar’

Met drie kinderen is er altijd wel iets wat redacteur Laurien bezighoudt. Ze schrijft graag over van alles wat met (haar) kinderen en opvoeden te maken heeft. Een tip: lees het met een knipoog. Dit keer gaat haar column over de prestatiedruk die al heel vroeg op de basisschool merkbaar is. Niet alleen bij kinderen, maar ook bij de ouders.

“Een tijd geleden sprak ik met een vriendin over prestatiedruk op de basisschool. Als lerares krijgt zij alles mee in de klas. En nu ik zelf een kind in groep drie heb zitten, merk ik dat er al meteen druk wordt gelegd op het maken en halen van toetsen. Zo werd er op de informatieavond al uitgelegd dat de kinderen gedurende het hele jaar verschillende toetsmomenten krijgen. Ik schrok daar een beetje van en vroeg door. De leerkracht legde gelukkig daarna uit dat de kinderen niet weten dat ze getoetst worden. Het worden geen toetsen genoemd en er wordt geen druk op gelegd. Dat stelde me iets gerust.

We kregen een rapport van onze zesjarige onder ogen: hoi prestatiedruk

Toch kregen we afgelopen week wel degelijk een rapport onder ogen van ons kind. Hij is zes jaar hè… Met scores als ‘zwak’, ‘voldoende’, ‘goed’. Goed, aan het einde van het gesprek kwam ook wel weer naar voren dat het vooral toetsen zijn om bij te houden hoe kinderen zich ontwikkelen. Dus niet per se met de nadruk op presteren. Een stijgende lijn, een stabiele of misschien een lijn die opeens daalt. Maar toch krijg je natuurlijk wel te horen waar nog wat verbetering zit. Zo kan je bijvoorbeeld wat meer samen gaan lezen thuis. We lezen veel voor, maar zelf laten lezen doen we niet echt. Hebben we de boeken ook (nog) niet voor. Misschien toch maar eens wat leren-lezen-boeken halen in de bieb?

Aan de andere kant: is school er niet om te leren lezen en schrijven en rekenen enzovoorts? En thuis om lekker te spelen en je eigen ding te doen? Al die scores over leesniveau en rekenen: het maakt ons eigenlijk niet zoveel uit. Die kinderen zijn zo jong, dat leren ze allemaal nog wel. Het ene kind wat sneller en makkelijker dan het ander. Dat is ook afhankelijk van de interesses natuurlijk. Ik wil vooral weten hoe hij zich voelt in de klas. Heeft hij zijn plek gevonden, kan hij het vinden met de andere kinderen, hoe gaat hij om met zijn juf? Want als een kind zich veilig voelt op school, gaat het leren ook makkelijker. Lijkt mij.

Hoge scores moeten halen, dat vind ik te ver gaan

Een moeder van een kind uit de klas sprak mij aan. Ze vroeg of wij thuis oefenen met lezen en schrijven met de oudste, want ze voelde de druk om dat te moeten doen. Dus zij voelt die druk, dat wordt overgedragen op haar kind en zo zijn zesjarigen dus al bezig met dat ze hoge scores moeten halen op toetsen. Vind ik toch wel ver gaan. Ik stelde haar gerust dat we dat zeker niet doen. Dat ze op school al genoeg leren en moeten en thuis lekker kunnen doen wat ze willen. Zo had ze het nog niet bekeken.

Ze vroeg of ik dan niet bang was dat hij achter zou gaan lopen op de rest. Maar nee… Want wat is ‘achterlopen?’ Niet presteren zoals verwacht wordt? Niet de scores halen die hij zou ‘moeten’ halen? Gemiddeldes? Nee, elk kind doet het op een eigen tempo. Natuurlijk kan je best wat stimuleren door samen eens gezellig een boek erbij te pakken, maar ik vind dan wel dat de nadruk dan op de gezelligheid ligt en niet op het moeten leren lezen.

De vriendin en basisschoollerares die ik sprak over de prestatiedruk op scholen vertelde dat ze een keer ouders tijdens het tienminutengesprek over hun kind vertelde over de scores die hij had behaald. En dat die ouders toen alleen maar vroegen: ‘Maar hoe gaat het met hem?’ Dat vond zij zelf zo’n verademing om te horen. Ik kon dat alleen maar beamen, want als we allemaal wat minder zouden geven om het moeten presteren van onze kinderen, dan leren we daar allemaal juist heel veel van, toch?”

Laurien: ‘Alledrie tegelijk jarig? Hoe heb je dat voor elkaar gekregen?!’