Laurien Bleeker Uncategorized 11 aug 2024, 09:02

Leestijd: 3 minuten

Ben jij een kritische ouder? Let dan op deze gevolgen

Kijken met een kritische blik is niet erg, maar voortdurend kritiek leveren op je kind kan gevolgen hebben. Kinderen zijn nog niet weerbaar en kunnen kritiek opvatten alsof ze niet goed genoeg zijn. Later heeft dat een negatief gevolg voor hun eigenwaarde en zelfvertrouwen.

Stel, je krijgt op een dag van iemand van wie je veel houdt, kritiek op hoe je eet, hoe je loopt, hoe je praat, hoe je eruit ziet en hoe je beweegt. Hoe zou je je dan voelen? Gekleineerd, misschien. Verdrietig, in de war en misschien ook wel boos? Alsof je alles verkeerd doet?

Ben jij een kritische ouder?

Let nu eens op hoe vaak je tegen je kind zegt dat het iets niet goed doet. Bijvoorbeeld ‘Eet nou eens met je vork, loop niet zo te slenteren, praat niet zo hard, smak niet, doe nou eens even normaal, doe je jas nou eens dicht’, enzovoort. Ook al ben je in de basis misschien geen ‘kritische ouder’, toch zal je vaker dan je denkt kritiek leveren op je kind.

De kans is groot dat je zelf vroeger ook regelmatig kritiek kreeg van je ouders. Hoewel je dat waarschijnlijk toen niet leuk vond, weet je nu niet beter. Je projecteert jezelf op je kind en doet vervolgens precies hetzelfde als wat jouw ouders bij jou deden. Misschien om ervoor te zorgen dat je eigen kind het wel goed doet? Maar wat is ‘het goed doen’ voor jou? Is dat echt zo belangrijk?

Het is nooit goed genoeg

Vaak geven ouders kritiek met goede intenties: ze willen het kind iets leren. Alleen de manier waarop, kan gevolgen hebben voor de eigenwaarde en het zelfvertrouwen van kinderen. Door constant te horen dat ze iets verkeerd doen, krijgen ze geen vertrouwen mee. Kinderen voelen aan dat ze dingen verkeerd doen en gaan je vervolgens mijden, want het is toch nooit goed genoeg.

Kritische ouder herkennen

Zo herken je de kritische ouder:

• Veel druk zetten op het kind om iets goed te doen
• Fouten maken is slecht
• Goed, is nog niet goed genoeg
• De kritische ouder geeft kinderen straf
• Verwijten maken
• Op elk klein ding kritiek hebben (zoals bed verkeerd opmaken of jas niet hoog genoeg dichtritsen)

Kritiek leveren op je kind, kan op latere leeftijd zorgen voor een volwassene met weinig eigenwaarde en zelfvertrouwen. Kinderen die de hele dag door vooral kritiek krijgen in plaats van vertrouwen, kruipen steeds meer in hun cocon, want ‘ze doen toch niets goed’.

Kinderen iets leren vs kritiek leveren

Wanneer je wil dat je kind iets van je leert, kun je het op een andere manier aanpakken. Netjes leren eten, doe je bijvoorbeeld vooral voor. Kinderen leren meer van een goed voorbeeld, dan van kritiek. Vergeet je kind met bestek te eten, help het er dan aan te herinneren. Zeg bijvoorbeeld: “Ik zie dat je met je handen eet, probeer het maar eens met je vork en lepel, ik weet zeker dat jij dat kan.”

Zo geef je juist vertrouwen, terwijl je dezelfde boodschap uitdraagt, namelijk dat je wil dat je kind leert met bestek te eten. Kleine maniertjes die je als kritische ouder wil veranderen, moet je misschien proberen los te laten als het niet levensbedreigend is. Een manier van lopen, iets te hard praten of de jas nooit dicht ritsen (misschien zit dat niet lekker of heeft je kind er een andere reden voor). Dat zijn allemaal dingen die niet per se gecorrigeerd hoeven worden, om ‘normaal’ door het leven te kunnen gaan.

Kijk kritisch naar je eigen innerlijk kind

Uiteindelijk hoor je zelf waarschijnlijk de kritische stem van je eigen ouders in je hoofd en is dat de stem die nu tegen je kinderen praat. Kijk dus vooral kritisch naar jezelf en geef dat kritische stemmetje niet mee aan je opgroeiende kids. Opvoeden kan ook op een andere manier dan constant de controle uitoefenen op je kind.

Lees hier hoe je liefdevol kan reageren op je kind.

Noor: ‘Mijn moeder heeft kritiek op alles wat ik doe en dat maakt me erg onzeker en boos’