Redactie Gezondheid 27 mei 2020, 08:20

Leestijd: 8 minuten

7x zéér irritante, kleine beestjes en wat je ertegen kunt doen!

Teken, luizen, spoelwormen; er zijn heel wat kleine beestjes waar kinderen last van kunnen hebben.

Hoe kun je voorkomen dat je kind last krijgt van die kleine beestjes en als het al zo is; wat helpt?

1. Teken

Teken die met de bacterie Borrelia burg-dorferi zijn besmet (ongeveer 25 procent), kunnen via een beet bij mensen de ziekte van Lyme veroorzaken. Deze ziekte kan leiden tot aantasting van het zenuwstelsel, de gewrichten en het hart.

Verschijnselen

Wie na een tekenbeet geïnfecteerd is, krijgt meestal (niet altijd!) enkele dagen tot zelfs maanden na de beet een rode plek te zien, die geleidelijk groter wordt. Van de ziekte van Lyme zelf zijn veel voorkomende symptomen: aangezichtsverlamming, heftige pijn in arm, been of romp en gezwollen gewrichten.

Hoe te voorkomen

Teken wachten in bossen, struiken en hoog gras op passerende mensen en dieren. Ze bijten zich alleen vast in blote huid. Bedek huid, hoofd en nek van kinderen daarom zoveel mogelijk. Dan nog is het belangrijk om de huid van uw kind geregeld te controleren. Kijk op het hoofd, in de hals achter de oren en bij de haargrens en daarnaast op plekken waar de huid dun, warm of vochtig is (liezen, knieholten, oksels, buik).

Teken verwijderen

Als een teek binnen ongeveer twintig uur op de juiste manier uit de huid wordt verwijderd, is de kans op de ziekte van Lyme heel klein. Gebruik een – liefst metalen – tekenverwijder-pincet. Pak de teek zo dicht mogelijk bij de huid vast en haal hem er voorzichtig uit met een licht draaiende beweging. Niet trekken! Desinfecteer het wondje daarna met 70 procent alcohol.

Voorkom dat de kop in de huid achterblijft en verdoof de teek niet (bijvoorbeeld met alcohol). Juist dan is er namelijk kans dat het insect zijn maaginhoud leegt in het slachtoffer, wat de kans op de ziekte van Lyme vergroot.

Heeft uw kind na een tekenbeet griepverschijnselen, ga dan naar de huisarts. Die kan eventueel preventief antibioticum toedienen.

Meer informatie

De tekenverwijderset Teek it easy (€ 9,60) is verkrijgbaar bij de apotheek of drogisterij.

2. Krentenbaard

Krentenbaard of impetigo is een oppervlakkige huidinfectie. De aandoening wordt veroorzaakt door twee bacteriën die mensen van nature bij zich dragen: stafylokokken en streptokokken. Is de weerstand verminderd, dan kunnen deze bacteriën een infectie veroorzaken, waardoor krentenbaard ontstaat. Sommige ‘speciale’ streptokokken veroorzaken trouwens ernstiger infecties dan krentenbaard. Mogelijke kenmerken in dat geval: shock, necrose (plaatselijk afsterven van weefsel).

Krentenbaard is onschuldig, maar wel besmettelijk. Via de adem of de handen (krabben!) verplaatsen de bacteriën zich heel makkelijk naar andere lichaamsdelen of andere personen. Hoe meer contact met blote huid, hoe meer kans op besmetting. Dat is ook de reden waarom impetigo vooral in de zomer opduikt.

Verschijnselen

Blaasjes die openspringen en waar vocht uitkomt. Daarna ontstaat er een honinggeel, doorzichtig korstje. Zodra de blaasjes zijn ingedroogd, is er geen kans meer op besmetting.

Hoe te voorkomen

Extra hygiëne kan alleen voorkomen dat de krentenbaard erger wordt en zich verspreidt over anderen. Zorg dat uw geïnfecteerde kind niet aan zijn wondjes krabt (in het uiterste geval kunt u ze afdekken, maar sluit ze nooit volledig af).

Geef ieder gezinslid een eigen handdoek en houd nagels kort en schoon. Was de plekjes met een desinfecterend middel (Povidonjood of Chloorhexidinescrub, zonder recept verkrijgbaar). Niet wrijven, dat verergert de wondjes. Laat alle gezinsleden de handen vaak wassen met desinfecterende zeep.

Behandeling

Bij beginnende of weinig krentenbaard kan zinkolie worden gebruikt (zonder recept bij apotheek of drogist te koop). Dit vermindert de jeuk en helpt de blaasjes in te drogen, maar werkt niet tegen de bacteriën. Bij ernstiger krentenbaard zal de huisarts een zalf op basis van fusidinezuur voorschrijven (bijvoorbeeld Fucidin), maar dit werkt beter bij een stafylokokken- dan een streptokokkeninfectie. Bij hardnekkige infecties kan de huisarts een orale antibioticumkuur (pillen of drankje) voorschrijven.

3. Spoelwormen

Zandbakken kunnen vervuild zijn met katten- en hondenpoep. Deze dieren hebben vaak spoelwormen (toxocara). De eitjes van deze wormen kunnen via de ontlasting in het zand terechtkomen en kinderen besmetten als die hun hand in de mond steken.

Ook andere speelplekken kunnen besmet zijn met deze kleine beestjes, evenals fruit en groenten die onvoldoende zijn schoongemaakt.

Verschijnselen

Aan de ontlasting van uw kind is niets te zien. Vaak levert een besmetting geen klachten op, maar soms gaat het goed mis. Groeien de eitjes van de spoelworm in de darm uit tot embryo’s, dan kunnen ze ontstekingen veroorzaken in organen. Uw kind heeft dan verhoging of koorts, buikpijn of prikkelhoest. Kinderen met een allergische aanleg kunnen astmatische klachten krijgen. Sporadisch kunnen organen zoals de lever worden aangetast.

Hoe te voorkomen

Door honden en katten te ‘ontwormen’. Informeer ernaar bij de dierenarts. Houd honden en katten weg uit de zandbak en dek deze af.

Is er toch honden- of kattenpoep in het zand terechtgekomen, schep dit dan weg met ruim zand. Laat kinderen niet eten in de zandbak. Zorg dat ze na het spelen in het zand altijd hun handen wassen.

Behandeling

Met een antiwormkuur (mebendazol), te koop bij apotheek en drogist.

4. Wespen

Deze geelzwart gestreepte insecten zijn gek op zoet. Kinderen ook, en die combinatie levert nogal eens een nare steek op. Wespen kunnen agressief worden, vooral als hun nest in gevaar komt. Ze verliezen hun angel niet en kunnen dus meerdere keren steken.

Verschijnselen

Pijn! Een paar uur en soms een paar dagen lang. De huid zwelt op.

Hoe te voorkomen

Laat kinderen zo min mogelijk buiten eten en drinken. Dek op de camping zoet eten en drinken af. Was geregeld hun handen en monden, zeker als ze naar buiten gaan.

Behandeling

Zuig het gif uit de wond, liefst met een speciaal spuitje (te koop bij drogist en apotheek). Verkoel het wondje met een ijsblokje of koud washandje, wikkel er een in azijn gedrenkt lapje om of gebruik een anti-jeukmiddel (bijvoorbeeld Azaron). Laat het kind bij een steek in de mond of hals op een ijsklontje zuigen en waarschuw direct een arts.

Houd uw kind in de gaten, want er kan een allergische reactie optreden. Ze kunnen verward, benauwd of bewusteloos raken.

5. Aarsmaden

Aarsmaden zijn ongeveer één centimeter lange, beweeglijke witte wormpjes, oftewel héle kleine beestjes. Maar ze zijn goed te zien in de ontlasting. Mensen krijgen de eitjes ongemerkt binnen, omdat ze zich vastkleven aan kleding of meubels en lang in leven kunnen blijven.

Verschijnselen

Aarsmaden geven jeuk rond de anus of rond de schaamlippen, en dus zal een kind op die plekken krabben. Soms zijn er vage buikklachten. Ook kan het kind moe zijn, omdat het door de jeuk slecht slaapt. De beestjes zijn wel vervelend en het hele gezin kan makkelijk besmet raken, maar gevaarlijk zijn ze niet.

Hoe te voorkomen

Met hygiëne! Suggesties: vloeibare zeep; dagelijks het handdoekje op het toilet verschonen; deurknoppen, kranen en dergelijke dagelijks schoonmaken; kortgeknipte nagels; vaak handen wassen. Zorg dat een kind zich niet aan de anus krabt; een strak(ker) onderbroekje helpt daarbij.

Behandeling

Bij drogist en apotheek is een antiwormkuur te koop (mebendazol). Geadviseerd wordt alle gezinsleden deze kuur te geven.

6. Muggen

Waarschijnlijk een dé meest irritante kleine beestjes ever, de mug. Je hebt ze in soorten en maten, maar in Nederland verstaan we onder ‘mug’ de steekmug (Culicidae). Alleen de vrouwtjes tappen bloed af met hun zuigsnuit. Het speeksel dat daarbij vrijkomt, leidt tot een allergische reactie: de jeukende bult.

Hoe te voorkomen

Muggen houden van ‘zoet’ bloed, wordt wel gezegd, maar in werkelijkheid zijn ze gek op de menselijke zweetgeur, met die zweem van kaas. Goed wassen kan iets helpen, maar een muskietennet heeft meer effect. Door extra vitamine B te slikken (bijvoorbeeld biergist-tabletten) wordt de zweetgeur minder aantrekkelijk voor muggen. Verder hebben ze een hekel aan tocht, en dus aan ventilatoren. Ze worden niet aangetrokken door licht, zoals wel wordt beweerd.

Dieronvriendelijke manieren om muggenbulten te voorkomen zijn: de muggenplug (in het stopcontact), de elektronische vliegenmepper en de muggenzuiger.

Behandeling

Dep bulten met azijn of smeer er een anti-jeukmiddeltje op, bijvoorbeeld Azaron.

7. Steekvliegen

Vaak worden ze horzels genoemd, maar die steken niet; de steekvlieg helaas wel. Zij lijkt zelfs al te steken voor ze op de huid is geland (‘zij’, want mannetjes steken niet) en juist die eigenschap maakt haar zo griezelig. Na de steek is het beest makkelijk dood te slaan, maar het leed is dan al geschied.

Hoe te voorkomen

Steekvliegen houden van vochtige plaatsen en steken door dunne stof heen. Voorkomen is dus moeilijk, tenzij iedereen zich in dikke kleding hult en op afstand van zoet water blijft.

Verschijnselen

Een jeukende bult.

Behandeling

Gebruik Azaron of een ander anti-jeukmiddel. Door (flink) te krabben kan de bult namelijk gaan ontsteken. In dat geval moet er een antibioticumkuur aan te pas komen.

em>Met dank aan het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM)

Meer informatie

ziekdoordier.nl (over ziektes van dieren die besmettelijk zijn voor de mens)

Meer lezen over kleine beestjes?

• Als je kind last heeft van ‘wormpjes’: alles wat je erover wilt weten (ook wat je er tegen kunt doen!)
• Deze vrolijke tuinplant beschermt je huisdier tegen teken en luizen