Wilma Groothuis Mentale gezondheid 7 dec 2023, 15:04

Leestijd: 4 minuten

Mijn kinderen maken alleen maar ruzie, wat moet ik doen? Gezins- en relatietherapeut geeft advies

Opvoeden blijft een lastige kwestie. Elke ouder heeft vragen hoe hij iets het beste kan aanpakken. Daarom stellen we elke week een vraag aan een expert. Deze week geeft gezins- en relatietherapeut Jacomijn Jacobs antwoord op de vraag: mijn kinderen maken alleen maar ruzie met elkaar, wat moet ik doen?

In elk gezin hebben broers en zussen weleens ruzie of onenigheid, dat is hartstikke normaal. Maar wat als jouw kinderen de laatste tijd alleen maar ruzie met elkaar maken en het al een tijdje niet zo gezellig meer is thuis? En wat als jouw kinderen gewoon echt niet samen door één deur kunnen, wat jullie dan ook hebben geprobeerd?

Ruzie hoort bij het opgroeien

“Ruzies tussen broers en zussen horen bij het opgroeien”, vertelt Jacobs. “Zelfs als kinderen over het algemeen goed met elkaar kunnen opschieten, kunnen ze soms in conflict raken. In sommige gevallen lijkt het alsof broers en zussen elkaar constant irriteren en elkaar moeilijk kunnen verdragen. Het ene conflict is nog niet opgelost of het volgende dient zich al aan.

Hoewel het voor ouders vervelend kan zijn, hebben deze ruzies ook een leerzame kant en kunnen ze zelfs nuttig zijn in de dynamiek van een gezin. Door ruzies leren kinderen hun gevoelens te uiten, voor zichzelf op te komen en te onderhandelen. Ook leren ze zichzelf zien en oké zijn met zichzelf.

Emoties verwoorden

Het vermogen om emoties te verwoorden en impulsen onder controle te houden ontwikkelt zich pas na het zesde levensjaar. Voor die tijd worden kinderen vaak overweldigd door hun emoties en hebben ze moeite met het begrijpen van anderen. Ze zijn dan vaak egocentrisch. De fase waarin kinderen zich bevinden, speelt hierbij een grote rol. Een puber zal bijvoorbeeld anders ruziemaken dan een kind van 7 jaar oud.

Hoewel ruzies normaal zijn, is het belangrijk om te kijken naar de oorzaken ervan en manieren te vinden om ze te verminderen. De leeftijd van het kind, temperament en de gezinssituatie spelen hierbij een rol. Wordt er in het gezin ruimte gegeven voor conflicten of worden ze direct gesmoord? Heeft het kind geleerd om grenzen te accepteren en hoe worden regels gehandhaafd?

Het probleem oplossen

Vaak proberen kinderen ouders bij een ruzie te betrekken om het probleem op te lossen, of het nu gaat om speelgoed dat afgepakt is of om het testen van grenzen. Het kan helpen om kinderen zelf naar een oplossing te laten zoeken. Vraag wat ze zelf al bedacht hadden om iets op te lossen. Dit helpt hen om voor zichzelf op te komen, te onderhandelen en grenzen te respecteren. Afhankelijk van de leeftijd van het kind, kun je als ouder vragen stellen en suggesties doen om hen te begeleiden.

Als er gedurende een periode veel ruzie is, is het verstandig om de oorzaak ervan te achterhalen. Dit kan variëren van vermoeidheid tot verveling of het niet kunnen uiten van energie. Ook externe factoren, zoals problemen op school of met vrienden, kunnen meespelen. Denk aan overvraging van de leerstof of pesten.

In de puberteit kunnen conflicten tussen broers en zussen heftiger zijn. Ze hebben al een eigen identiteit met eigen interesses die van elkaar kunnen verschillen, waardoor er soms meer sprake is van rivaliteit onderling. De puberteit is ook een levensfase waar kinderen gevoeliger zijn voor emoties. Ze voelen zich snel bekritiseerd en afgewezen. Hierin helpt het als je als ouder begrip toont voor de behoefte aan autonomie, maar ook juist grenzen stelt. Dit geeft steun en betrouwbaarheid weer.

Wanneer moet je je zorgen maken?

Als ouders moet je je echt zorgen gaan maken als ruzies uitdraaien op fysiek geweld of langdurige spanningen die ook het gezinsleven ernstig beïnvloeden. Denk aan destructief gedrag, intense emotionele reacties of steeds terugkerende conflicten die maar niet opgelost raken en waarin de oplossingen en steun van ouders niet voldoende blijken. Dan is het belangrijk meer aandacht te besteden aan de situatie en misschien professionele hulp in te schakelen.

Kort gezegd draait het erom dat kinderen zich begrepen en gezien willen voelen in hun emoties, ongeacht hun leeftijd. Het serieus nemen van hun gevoelens is een belangrijke taak voor ouders. Door begrip te tonen voor de gevoelens van kinderen, bouw je een band van betrokkenheid en vertrouwen op. Zo ondersteun je hen bij de ontwikkeling van hun eigen persoonlijkheid.”

Veerle (36): ‘Mijn kinderen maken elke dag ruzie. Ik kan niet meer…’