Redactie Opvoeden 12 jun 2020, 07:35

Leestijd: 4 minuten

Stap voor stap: zo maak je kinderen bewust van verschillende huidskleuren en racisme

Racisme is een vreselijk pijnlijk onderwerp, dat toch echt aandacht moet krijgen in de opvoeding. En dat kun je het best al op jonge leeftijd doen.

Racisme is iets waar in veel (witte) gezinnen niet of weinig over gesproken wordt. Maar het is een maatschappelijk probleem dat helaas altijd aanwezig is. Ook tussen kinderen, bewust of onbewust. Dit komt doordat baby’s al vanaf zo’n negen maanden onderscheid maken in huidskleur. Worden kinderen in hun jonge leven niet bewust gemaakt van de bestaande verschillen en achtergronden, dan kan het gebeuren dat ze zich (zonder erbij na te denken) racistisch uiten naar bijvoorbeeld zwarte kinderen.

Racisme onder kinderen

Onder kinderen is dit misschien nog geen bewust racisme te noemen, maar pijn doet het wel bij het andere kind. En de ouders van het kind. En bij jullie als ouders waarschijnlijk ook.

Het is dan ook belangrijk om je kinderen al van jongs af aan bewust te maken dat er verschillen zijn, maar dat dit niks zegt over de waarde van de mens. Dit doe je door het gesprek aan te gaan, hoe moeilijk je dat misschien ook vindt. Praat erover met je kinderen en wees jezelf ook bewust van je eigen ideeën, uitspraken en manieren van omgaan met zwarte mensen. Alleen zo kunnen onze verschillende kinderen als gelijken opgroeien in een wereld zonder racisme.

1. Praat over wit en zwart

Leg je kinderen uit dat mensen verschillende soorten huidskleuren hebben, maar dat we praten over witte en zwarte mensen. Het woord ‘blank’ kan als beledigend worden opgevat, omdat het wordt gezien als ‘kleurloos’ en dus neutraal, het zou ook superieur zijn aan zwarte mensen. Praat daarom liever over wit.

2. Leg de verschillen uit

Leg uit aan je kind dat mensen verschillen van elkaar: er zijn verschillen in uiterlijk, verschillen in cultuur, verschillen in taal en dialect, verschillen in sekse. Maar elk mens is gelijk.

3. Vertel over racisme

Hoe jong je kinderen ook zijn: vertel ze over racisme. Of het ze nu al wel of niet begrijpen, begin erover te praten zodra je kan. Op die manier leren ze wat het is, dat het er is en dat het iets verkeerds is. Zeg bijvoorbeeld: ‘Een racist is iemand die niet lief is tegen iemand anders vanwege zijn huidskleur.’ Laat je kind naar zijn eigen huidskleur kijken en vertel hem welke huidskleur hij heeft en dat er mensen zijn die andere huidskleuren hebben. Maak je kinderen bewust van verschil in huidskleuren.

4. Praat over scheldwoorden

Vertel je kinderen dat een woord als ‘neger’ onacceptabel is om te zeggen tegen iemand en leg uit dat en waarom het pijn doet als dit tegen een zwart kindje of persoon gezegd wordt. Het stamt uit de slavernij en kan zwarte mensen erg kwetsen.

5. (Teken)films, boeken of series

Kijkt je kind een favoriete serie of tekenfilm waarin alleen witte mensen voorkomen, leg dan uit dat dit niet de werkelijkheid is. Dat in het echte leven mensen verschillende huidskleuren hebben.

6. De betekenis van Black Lives Matters

Als je oudere kinderen hebt die het nieuws ook meekrijgen, kan je uitleggen wat de Black Lives Matters beweging inhoudt. Dat zwarte mensen door hun slavernijverleden nog steeds gediscrimineerd worden op hun uiterlijk en dat ze daardoor oneerlijk behandeld worden. Dat daarentegen witte mensen niet gediscrimineerd of oneerlijk behandeld worden op basis van hun huidskleur en dat dit niet eerlijk is. Dat iedereen gelijk is en gelijk behandeld moet worden. En dat de Black Lives Matters beweging probeert verandering te brengen in de wereld.

Een beetje afhankelijk van de leeftijd van je kind kan je ze natuurlijk ook uitleggen dat George Floyd een zwarte man was die vermoord is door de politie in Amerika, net als meerdere zwarte mensen in het verleden. Dat dit niet juist is en niet mag, dat de politie dit absoluut niet mag doen. En dat protesteren hiertegen betekent dat je van je laat horen, dat je je mening laat horen en dat je laat weten dat je hierop tegen bent.

7. Lees kinderboeken over diversiteit

Kinderen halen veel uit boeken, lees daarom ’s avonds leuke en leerzame boeken voor over diversiteit, zoals:

• Samen hier
• Gewoon zoals je bent
• Een leeuw als Leonard
• Waar is mijn noedelsoep
• Als ik een dinosaurus had
• Ik ben ik en jij bent jij

Zijn je kids al wat ouder? Dan kun je ook samen deze documentaires kijken:

• Verdacht
• Wit is ook een kleur

Dit artikel is geschreven door Laurien Bleeker.

Lees ook:

• 15x dit zijn de leukste kinderboeken met diversiteit
• Omgaan met andere culturen: zo kun je dit stimuleren in de opvoeding

Raising Race Concious