Wilma Groothuis Opvoeden 23 jan 2024, 11:06

Leestijd: 6 minuten

Wat als een kind altijd moet voldoen aan zijn ouders verwachtingen? ‘Zo’n kind verliest zijn wil’

Als ouder wil je het beste voor je kind, toch? Dat kan in jouw ogen soms iets anders zijn dan wat jouw kind uiteindelijk wil kiezen. Hoe kan je je kind vrijlaten van je eigen verwachtingen en projecties? Wij vroegen het aan Sophia van Splunteren, opvoedcoach bij Kleine Grote Mensen.

“Er is een verschil tussen wat we rationeel en bewust denken te willen voor ons kind en wat we onbewust willen voor ons kind. We willen dat ons kind gelukkig is en zichzelf kan zijn.

Beslissingen van je kind

Tegelijkertijd merk je als ouder dat er onbewuste processen spelen op het moment dat er beslissingen door je kind worden gemaakt of als er dingen op zijn pad komen. Neem een bepaalde hobby, bijvoorbeeld voetbal. Het kan zijn dat jouw kind aangeeft heel graag op voetbal te willen, maar dat jij als ouder er niet zoveel mee hebt of niet zoveel met de mensen hebt.

Als jij jouw kind op andere gedachten wilt brengen, dan ben je eigenlijk bezig om je kind een andere richting op te pushen. Hetzelfde geldt als jij als ouder zegt dat je kind vrienden mag zijn met wie hij wil, maar dat je ondertussen denkt: dit is niet wat wij willen. Wij denken te weten wat het beste is voor onze kinderen, door onze ervaringen van vroeger, de fouten die we hebben gemaakt en hoe we de toekomst voor ons zien.

Een stempel gedrukt

Als een kind altijd doet wat zijn ouders van hem verwachten en zichzelf daarin verliest, dan zorgt dat ervoor dat hij onvoldoende zijn eigen identiteit kan ontwikkelen. Van jongs af aan wordt er al een stempel op hem gedrukt en pas later in zijn leven denkt hij: wie ben ik eigenlijk? Het ene kind blijft alsnog heel erg volgzaam, het andere kind gaat zich juist heel erg afzetten en iets heel anders doen. Dat is echt weer helemaal de andere kant.

Als ouders altijd hele hoge verwachtingen hebben van hun kinderen, dan komen die kinderen met zichzelf in de clinch. Ze zijn altijd bezig om de droom van hun ouders te verwezenlijken, terwijl ze eigenlijk niet weten of ze het wel leuk vinden. Als altijd al tegen een kind wordt gezegd: je houdt van voetbal, want wij houden van voetbal, dan gelooft hij dat van jongs af aan en dan is geen ruimte om zichzelf te zijn. Zo’n kind verliest überhaupt zijn wil, want hij weet niet wat hij wil.

Verwachtingen hebben

Nu is het niet erg om als ouders verwachtingen te hebben van je kind. Maar ik denk dat verwachtingen hebben iets anders is dan dat jouw kind doet wat jij leuk vindt of wat jij wilt. Neem als voorbeeld ouders die zelf niet hebben gestudeerd en nu erop hameren dat hun kind wel zijn school afmaakt. Die verwachting is dan gedreven op hun eigen fout van vroeger.

Verwachtingen zijn niet funest, zolang ze niet ten koste gaan van een kind zijn ontwikkeling. Het gaat er hier met name om of de verwachtingen van je kind vanuit jou komen of dat je ze stelt omdat je het beste voor hebt met je kind. Geef hem die ruimte om dat te ontdekken, geef de mogelijkheden om te kijken of iets wel of niet geschikt voor hem is.

Kijk naar je kind

Dat doe je door heel goed te kijken naar jouw kind, naar hoe hij echt is. Waar beleeft hij plezier aan? Hoe is hij op school? Als de leerkracht zegt dat jouw kind een echte doener is of juist een dromer, houd daar dan rekening mee. Hetzelfde voor de vraag of je kind graag samen speelt of liever alleen speelt.

Als jouw kind graag alleen speelt, dan kan het zijn dat je denkt: ik wil dat hij wat socialer wordt. Dan kan je je kind op een groepssport doen, wat helemaal geen slecht idee is, maar kijk vooral wat het met hem doet. Misschien vindt hij het hartstikke leuk en wordt hij socialer, maar het kan ook zijn dat hij er alleen maar ongelukkig van wordt.

Probeer gewoon dingen en kijk hoe het bevalt. Maar blijf daarin altijd naar je kind kijken en ga niet jarenlang iets door zijn strot duwen, terwijl je kind daar helemaal niet gelukkig van wordt. De vraag is dan of je goed op je kind kan afstemmen, los van je eigen verwachtingen? Dat is wat jou gaat helpen als ouder, in plaats van je kind anders te maken dan hij daadwerkelijk is. Accepteer je kind in ieder geval in grote mate zoals hij is.

Niet achter beslissingen staan

Het kan natuurlijk zijn dat je kind beslissingen maakt waar jij als ouder echt niet achterstaat. Bijvoorbeeld als je kind opeens met een groepje kinderen omgaat die jij echt vervelend vindt. Kijk allereerst of je kind hier last van heeft of dat alleen jij daar last van hebt. Als je kind wordt gepest of wordt buitengesloten is het natuurlijk een ander verhaal, maar als het je kind niet schaadt, moet je je als ouder gedeisd houden.

Wel kun je met je kind in gesprek blijven gaan. Vraag bijvoorbeeld waarom hij opeens zo graag met dit groepje speelt. Of als je kind zich anders gedraagt, vraag dan wat ze doen als ze samen spelen. Maar probeer altijd vanuit je kind je kind te helpen. En kan je je kind gunnen om van een bepaalde situatie te leren? We leren namelijk allemaal van verschillende typen mensen.

Accepteren en loslaten

Als het gaat om situaties van je kind op latere leeftijd waarvan je als ouder denkt dat dat niet heel slim is, denk aan een relatie, een studie of werk, dan is dat het lot van een ouder: accepteren en loslaten. Je kind gaat zijn eigen leven leiden, waardoor jij jezelf toch echt op de achtergrond moet plaatsen, want je moet je kind serieus nemen. Soms maken we onszelf een beetje te belangrijk als ouder, we willen ons kind behoeden, maar dat is niet hoe je er komt.”

Wil je meer tips van Sophia over opvoeden? Volg haar dan op Instagram of check haar website.

Het onderwerp van dit artikel komt ook terug in de bioscoopfilm Gewoon Super, die vanaf 31 januari te zien is. De film draait om Hedwig. Haar vader is superheld. Hij is de ster van de stad en de bedoeling is dat de jonge Hedwig in zijn schoenen zal treden. Maar ze is onhandig en totaal niet sterk. Eigenlijk is ze ‘niet goed genoeg’. Waarop ze bij haar oma aankomt en die haar laat inzien dat is ze goed is zoals ze is en ze samen ontdekken waar Hedwig’s talenten liggen waardoor haar zelfvertrouwen groeit en ze blij is met waar zij wèl goed in is.

Volgende week mogen wij kaartjes voor deze film weggeven, dus houd J/M Ouders in de gaten!

Mijn kind wordt buitengesloten op school, wat moet ik doen? Kinderpsycholoog geeft advies