Lisa van den Akker Opvoeden 11 mrt 2022, 13:19

Leestijd: 3 minuten

Zo leer je jouw kind fake news herkennen op social media

Fake news, misschien schieten er bij het horen van die term direct beelden van Donald Trump door je hoofd. En hoewel de oud president van Amerika deze term vaak ten onrechte gebruikte is nepnieuws wél een serieus probleem. Zeker op social media circuleert namelijk vaak fake news rond dat niet van echt is te onderscheiden. Hoe leer je jouw kind om dit fake news te herkennen? Wij geven tips.

Laten we vooropstellen dat nepnieuws vaak heel moeilijk te herkennen is. Voor volwassenen en soms zelfs voor experts. Het is dus echt niet gek als jouw kind moeite heeft met het herkennen van nepnieuws op social media. Toch is het belangrijk om je kind dit zo goed mogelijk te leren herkennen, want op social media zoals TikTok en Instagram gaan veel bizarre beelden en nepnieuws rond.

Fake news herkennen op social media

Bewustwording is misschien wel het aller belangrijkste. Zelfs al zal je kind niet altijd al het nepnieuws herkennen, als hij kritisch is en niet alles klakkeloos voor waar aanneemt, heb je al de helft gewonnen. Leer je kind daarom om zichzelf de volgende vragen te stellen bij nieuws op social media.

1. Wie is de afzender?

Bestaat deze persoon echt? Kijk of het profiel geloofwaardig is en of er bijvoorbeeld persoonlijke foto’s te vinden zijn. Als het profiel gekoppeld is aan een website, bekijk dan op de site of er een ‘over ons’ pagina is.

2. Wat is de intentie?

Wat is het doel van deze bron? Spelen bijvoorbeeld politieke of financiële belangen een rol? Dan is de kans groter dat het nepnieuws is.

3. Frame

Hoe wordt het nieuws gebracht? Wordt er op de emotie ingespeeld door bijvoorbeeld veel hoofdletters of uitroeptekens te gebruiken? Is de foto heel erg gekaderd of ingezoomd waardoor er mogelijk dingen zijn afgesneden?

4. Kun je het verifiëren?

Is dit nieuws alleen op social media te vinden of schrijven ook grotere meer gerenommeerde nieuwsmedia erover? Check of het bericht of de nieuwstitel op een verzamelsite van nepberichten staat, zoals op Nieuwscheckers.nl, NRC Checkt of NUcheckt.

5. Welke bronnen?

Bij fake news worden vaak ook van neppe bronnen gebruikt, of worden dingen verdraait. Controleer de bronnen van het bericht daarom ook. Worden tekst en foto op dezelfde manier gebruikt als in de originele bron? Of is het bericht uit de context gehaald? Is er geen link naar de bron? Gebruik dan een zoekmachine om het op te zoeken. Bij voorkeur in een anoniem venster, om je filter bubble te omzeilen.

6. Feit of mening?

Nieuws is eigenlijk heel vaak een interpretatie van bepaalde feiten. Oftewel: een mening van iemand. Dat maakt het herkennen van nepnieuws nóg lastiger. Maar over het algemeen. kun je zeggen: hoe meer feiten en waarheden nieuws bevat, hoe geloofwaardiger het is.

7. Check de beelden

Beelden spelen vaak een grote rol bij fake news op social media. Soms worden beelden bewerkt of worden ze gebruikt in een andere context. Denk hierbij aan beelden van de ene oorlog bij berichtgeving over een andere oorlog. Met behulp van Google of Tineye Reverse Image Search kun je achterhalen van welke bron foto’s origineel komen (wanneer werden ze voor het eerst gepubliceerd) en of ze bewerkt zijn.

WarTok: deze bizarre beelden ziet jouw kind op TikTok over de oorlog