J/M Ouders-panel: ‘Mijn zoontje (7) laat zich gemakkelijk beïnvloeden’

'Speel de situatie samen na'

Frieda Eichhorn

Gezinscoach

Frieda Eichhorn(1978) is oprichtster van Gezinscoach. Met haar frisse blik, humor en oplossingsgerichte adviezen, helpt ze gezinnen met zorgen om weer grip op het gezinsleven te krijgen. Ze is naast gezinscoach ook communicatiedeskundige en heeft drie kinderen, waarvan de oudste zoon met Downsyndroom en ASS.

“Voor jezelf opkomen is niet vanzelfsprekend. Daar is best veel lef voor nodig. Het heeft alles te maken met voelen wat je zelf wilt, grenzen stellen en ‘nee’ leren zeggen. Voor veel ouders is dit zelfs een complexe vaardigheid. Niet ieder kind heeft het zelfvertrouwen om grenzen aan te kunnen geven. De belangen en gevoelens van andere kinderen spelen een belangrijke rol op die leeftijd. Geen kind vindt het fijn om afgewezen te worden.

Wat kun je als ouder doen? Het belangrijkste is dat je interesse en begrip toont als je kind over de situatie begint. Zeg niet boos: ‘Waarom gooi jij zand? Ga maar een tijdje op de gang zitten nadenken!’ Waar moet je kind precies over nadenken? Hij voelde zich al schuldig en durfde dat aan te geven. Daarvoor krijgt hij nu straf. De volgende keer vertelt hij niks meer.

Toon begrip en erken dat het een rot gevoel is en dat je het fijn vindt dat hij eerlijk is. ‘Wat had je wel willen doen (verlangen)?’ ‘Hoe zou je het de volgende keer aanpakken (plan)?’ Speel de situatie samen na. Je leert je kind dan zijn plan uit te voeren en zich anders te voelen in dezelfde situatie. ‘Voelt dat beter?’ Vraag je kind ten slotte of hij nu oké is (gevoelens uiten en verwerken). ‘Dus wat ga je de volgende keer doen?’ Hij zal vol zelfvertrouwen iets roepen en weglopen, op naar het volgende avontuur.”

'Het helpt meer als je vragen stelt en hem zelf laat meedenken'

Tischa Neve

Kinderpsycholoog en opvoedkundige

Tischa Neve (1970) is kinderpsycholoog, opvoedkundige, moeder van Dim (2009) en pleegmoeder. Sinds het opvoedtv-programma Schatjes (2006) waarin zij ouders coachte, richt zij zich met Groot&klein op het inspireren en ondersteunen van ouders en professionals bij de opvoeding en het grootbrengen van kinderen. Ook schreef ze meerdere boeken.

“Op deze leeftijd is het logisch dat hij dit nog moet leren. Het is mooi dat hij thuis aangeeft dat er iets gebeurd is, dan kun je het met hem bespreken. We kunnen dan als ouder de neiging hebben om oplossingen aan te dragen of oordelen te geven op de andere kinderen of op hem. Het helpt meer als je vragen stelt en hem zelf laat meedenken over hoe hij het een volgende keer zou kunnen aanpakken.

‘Hmm je deed dus iets wat je eigenlijk zelf niet wilde. Hoe ging dat, vertel eens?Soms is het best lastig hè wat je dan moet doen. Dat geeft niks dat kun je leren. Wat zou je een volgende keer anders kunnen doen?’ Je kunt samen met hem bedenken wat hij kan zeggen en doen. Geef ook feedback op dingen die hij vertelt (of die je ziet) waarbij hij wel voor zichzelf denkt en handige keuzes maakt. ‘Je zag de kinderen iets doen wat je niet aardig vond en je hebt er niet aan mee gedaan en bent weggelopen. Dat is echt voor jezelf nadenken en kiezen!’

Naast dit soort situaties met hem te bespreken en mee te denken zou ik in dit geval ook even met de leerkracht in gesprek gaan. Dit klinkt namelijk ook als iets wat breder besproken en opgepakt kan worden op school. En misschien wordt dat ook al gedaan.

Vertel wat je kind thuis vertelt, ook over zijn eigen aandeel. Herkent de leerkracht deze voorvallen en hoe ervaart die de rol van jouw zoon? Wat kan de leraar met hem en met andere kinderen oppakken? Ook kun je vragen of ook hij of zij het af en toe met hem oppakt als ze sociale situaties en zijn keuzes ziet. Zo kan hij het stapje voor stapje leren.”

'Stel dat je jouw superheld bent, wat zou je dan gedaan hebben?'

Mirjam de Nijs

Kinder- en jeugdpsycholoog

Mirjam de Nijs is kinder- en jeugdpsycholoog en eigenaresse van You&Me Psychologie. Als psycholoog ziet ze gezinnen met diverse hulpvragen. Van onzekerheid tot trauma, van gezinsproblemen tot diagnostiek. En met hart en ziel staat ze voor deze gezinnen klaar.

“Je geeft aan dat je zoontje het niet leuk vindt wat hij heeft gedaan. Dit kan betekenen dat hij iets doet wat hij eigenlijk niet wilde. Dichtbij jezelf blijven in lastige situaties is zelfs voor volwassenen nog een hele opgave, dus hoe mooi is het dat jij dit je kind nu al kunt meegeven?

Zelfvertrouwen en weerbaarheid hebben veel invloed op elkaar. Door hem vertrouwen te laten krijgen in wat hij kan en wat hij kan leren ontwikkelt hij een realistisch, positief zelfbeeld. Hierdoor durft hij eerder nieuwe uitdagingen aan te gaan en dus ook voor zichzelf op te komen. Zelfvertrouwen ontwikkelen is een levenslang proces en ervaringen die hij in de kindertijd opdoet hebben een grote invloed op dit proces.

Ga het gesprek aan en probeer erachter te komen welke gedachten en gevoelens hij in dit soort momenten ervaart. Mogelijk is hij bang wat de kinderen van hem denken als hij niet meedoet. Misschien vinden ze hem niet meer aardig of mag hij met andere spelletjes niet meer meedoen. Het kan ook zijn dat je kind bang is dat ze hem gaan pesten. Het erbij willen horen is iets wat ieder mens graag wil. Zelfs als je hierdoor dingen doet die je eigenlijk niet wil doen. Leg aan hem uit dat mensen soms dingen doen uit angst en dat hij hierin niet de enige is en het goed is dat hij dit wilt veranderen. Het uittekenen kan hem mogelijk helpen meer inzicht te krijgen in de situatie.

De superhelden vraag

Stel de volgende vraag over de situatie: ‘Stel dat je jouw superheld bent, wat zou je dan gedaan hebben?’ Wat zou je zoon hebben gezegd of gedaan als hij zijn held was en kan hij dit eens oefenen met jou in een rollenspelletje. Bedenk samen een aantal oplossingen, schrijf ze op en vraag welke hij zou willen uitproberen als het nog eens voorkomt. Gezien zijn leeftijd kan het zijn dat je de leerkracht moet inschakelen om het nieuwe gedrag te oefenen.

Hoe kun jij als ouder helpen bij een positief zelfbeeld en weerbaarheid?
Liefde en positieve aandacht is hierin de basis. Geef complimenten voor goed gedrag, stimuleer zelfstandigheid (passend bij de leeftijd), leer dat fouten maken mag en geef hierin het goede voorbeeld. Leer je kind in het dagelijks leven waar hij goed in is en wat hij lastig vindt. Zo stimuleer je de ontwikkeling van zelfkennis. Zorg dat hij inzicht krijgt in zijn eigen gedachten en gevoelens door met hem hierover in gesprek te gaan en hem te helpen hier woorden aan te geven.”