Lisa van den Akker Lichaam 6 mei 2021, 08:57

Leestijd: 8 minuten

Monique’s zoon Jimmy (13) heeft overgewicht: ‘Ze denken dat wij elke dag patat eten’

Er zijn flink wat kinderen met overgewicht in Nederland; maar liefst één op de zes kinderen is te zwaar. Jimmy (13) is een van hen. Samen met zijn moeder Monique (43) vecht hij al jaren tegen zijn overgewicht.

Monique: ‘Ik heb regel­matig tegen mijn tranen moeten vechten bij de dokter, of in het ziekenhuis, wanneer Jimmy en ik daar weer waren om over zijn gewicht te praten. Soms zag ik het echt niet meer zitten. Ik heb geen zin meer om te vechten,” heb ik weleens gezegd. “Het afvallen lijkt toch niet te lukken, ik heb er genoeg van om altijd maar ­politieagentje te spelen.” Wat de arts toen antwoordde, schudde mij wakker. “Als jij niet zo hard je best had gedaan, was Jimmy er misschien wel niet meer geweest,” zei hij. “Dan was hij waarschijnlijk nog veel meer aangekomen. En dan had het helemaal fout kunnen gaan.”

Een zoon met overgewicht

Dat was afschuwelijk om te horen. Tot dat moment had ik mij niet precies gerealiseerd welk gevaar mijn zoon liep. Natuurlijk, overgewicht is ongezond: het geeft kans op suikerziekte, hart- en vaatziekten. Maar dood? Wanneer ik nu soms even moedeloos word, denk ik aan deze onheilspellende woorden. Gelukkig is er het laatste jaar veel veranderd.

Jimmy wil zelf ook afvallen en ik zie dat hij daar hard aan werkt. Hij sport – heel veel zelfs – en hij eet anders. Bij ons laatste doktersbezoek woog hij vijf kilo minder. De ­smile op zijn gezicht toen hij dat hoorde, was hartverwarmend. Als beloning wilde hij dolgraag een patatje. Dat zijn Danny, mijn vriend, en ik toen voor hem gaan halen. Je kunt niet altíjd streng zijn. Maar een beloning qua eten is zeldzaam, meestal bedenken we iets anders.’

Medicatie

‘Toen Jimmy net was geboren, was hij net een krielkippetje, zó mager. Ik merkte direct dat er iets niet goed met hem was. De melk die ik hem gaf, kwam er meteen weer uit. Na tien dagen moest hij met spoed naar het ziekenhuis; hij bleek AGS te hebben, een ernstige ziekte aan zijn bijnieren. Dit is niet te genezen. Maar met veel medicijnen kan hij er goed mee leven. Door alle pillen werd hij dikker, als baby al. Maar eerlijk is eerlijk: hij is ook altijd een lekkerbek geweest.

Net als mijn ex en ik. Zelf ben ik het afgelopen jaar 23 kilo afgevallen. Daarvoor was ik vrij stevig, Jimmy’s vader ook. Er spelen dus diverse factoren mee voor Jims overgewicht. Hij was een mollige peuter en kleuter. Het gekke is: als een kind klein is, vinden mensen dat nog schattig. “Wat een lekkere bolle toet,” zeggen ze dan. Tot er plotseling een omslag komt. Dan gaan mensen nare opmerkingen maken of ze staren hem na.

Wat als je kind meer weegt dan gemiddeld? Alles wat je moet weten over overgewicht bij kinderen

De gangmaker

Ik vind dat Jimmy zich altijd geweldig heeft geweerd. Hij is een stralende, vrolijke en spontane jongen, altijd de gangmaker van de groep. Al denk ik dat dit ook een masker van hem is geworden, zeker toen hij groter werd. Zijn gewicht speelt dus al zijn leven lang, de strijd ertegen ook. Ik probeerde hem in toom te houden, maar die jongen had een eetlust, onvoorstelbaar. Als we op een verjaardag waren, zat ik altijd op het puntje van mijn stoel op te letten wat zijn grijpgrage handjes wisten te pakken. Ook thuis had hij doorlopend zin in iets. Ik geef toe, ik ben niet altijd even streng geweest. Mijn ex was door zijn werk weinig thuis, ik stond er toen al vrijwel alleen voor met Jimmy.’

‘Zelf werkte ik elke dag van half zes tot vier uur ‘s middags. Als ik dan moe thuiskwam en Jim vroeg drie keer om snoep, gaf ik uiteindelijk toe om er vanaf te zijn. Niet goed natuurlijk. Maar hij kon zó zeuren. Ook bij het avondeten. Hij kon dan zoveel opscheppen dat hij er letterlijk ziek van werd. Het gebeurde dat hij na afloop moest overgeven en helemaal lag te trillen. Natuurlijk waarschuwde ik hem telkens maar hij kon zo eigenwijs reageren dat ik soms dacht: dan moet je het maar voelen, jongen. Hij had gewoon geen rem.’

Te wijde kleding

‘Het is heel pijnlijk om je kind zo te zien. Je merkt dat hij iets doet wat hij ook niet wil, waar we al zo vaak over gepraat hadden. Maar kennelijk stond hij zelf eveneens machteloos. Dat hij daaronder leed, was duidelijk. Kleren kopen bijvoorbeeld, daar kon hij woedend van worden. Het is natuurlijk ook frustrerend als alles te klein is. Ik zocht in winkels expres dingen voor hem uit die veel te wijd waren, zodat hij zich niet zo dik zou voelen. Bovendien: hij groeide er anders toch meteen weer uit!

Op een gegeven moment merkte ik dat hij op school niet graag meer meedeed met gym. Terwijl hij daar altijd dol op was. Na lang doorvragen bleek dat hij het vreselijk vond om met de andere kinderen te moeten douchen. Daar ben ik over gaan praten op school. Gelukkig was er direct begrip, hij mag nu in een aparte ruimte douchen. Sinds twee jaar heb ik een vriend, Danny, aan wie ik veel steun heb bij de opvoeding van Jimmy.

Hij is consequenter dan ik en zwicht niet voor eindeloos doorzeuren. Danny steunt mij erg in de begeleiding met het eten van Jimmy. Op een gegeven moment hadden we een slot op de keukenkast, omdat er gewoon niets veilig was voor mijn zoon. Dat slot frustreerde Jimmy. We hebben uiteindelijk een lang gesprek gehad. ‘Als je denkt dat je het aan kunt, mag je het slot eraf halen,’ zeiden we. Hij moest zichzelf dan wél onder controle houden. En vooral: eerlijk zijn. Het is heus geen ramp als hij eens een koekje pakt, maar erover liegen, dan pikken we niet. Sinds dit gesprek gaat het veel beter. Ik zorg tegenwoordig ook dat er haast niets meer in huis is. Wat er niet is, kan tenslotte ook niet op! Maar zakken chips kunnen er tegenwoordig soms ook zomaar een paar weken liggen.’

Kinderen met overgewicht: dit is wat jij als ouder moet doen

Afvalprogramma

‘Groot omslagpunt is geweest dat Jimmy heeft meegedaan met een intensief afvalprogramma bij een jeugdinstelling, Weeg en beweeg, samen met andere kinderen. Hij gaf zélf aan dat hij dit graag wilde proberen. Ik had er eerlijk gezegd weinig vertrouwen in, we hadden immers al zo vaak artsen en diëtisten bezocht. Maar dit bleek te werken.

Het was voor Jimmy motiverend om met andere kinderen op te trekken die met hetzelfde probleem kampten. En nu hij wat ouder wordt, begint hij ook meer op zijn uiterlijk te letten. Ondanks zijn inzet was hij aan het einde van het programma niet veel afgevallen – maar hij was evenmin aangekomen, en dat betekende dus toch een positief resultaat, want hij was ondertussen wel gegroeid.

Hoewel het jammer was dat we na afloop van dit programma weer volledig in het diepe werden gegooid, zet Jim goed door. Hij sport veel, fietst en blijft gemotiveerd. Eten doet hij minder. Zóveel naar binnen proppen dat hij moet overgeven, is er niet meer bij. Hij neemt nog wel eens iets lekkers, maar altijd met mate. Danny en ik brengen hem bewust niet in verleiding; ook wij letten op ons eten als hij erbij is. Voor alles wat Jim afvalt – al is het maar één ons – krijgt hij wat geld, dat wij voor hem bewaren. Zo kan hij er geen snoep van kopen, maar spaart hij voor iets leuks.’

Vooroordelen

‘Jimmy heeft meegewerkt aan het boek VET! Om kinderen met obesitas een gezicht te geven. Het was een leuke ervaring – en ik hoop dat de lezers er iets van leren. Want mensen hebben zo vaak meteen hun oordeel klaar. Als ze Jim zien denken ze dat er bij ons alle dagen patat of taart op tafel staat. Daar word ik erg moe van. Want dat is absoluut niet zo! Ze hebben geen oog voor de strijd, de pijn en het verdriet, elke dag weer. Dat kinderen Jim wel eens pesten vind ik tot daar aan toe, erger vind ik het nog als volwassenen naar hem kijken of opmerkingen maken.

Ik liep eens met Jimmy over straat toen een man zei: “Zó zeg, jij lijdt ook niet aan ondervoeding!” Ik ben razend op hem af gestapt. Wat voor zin heeft het om zoiets te zeggen? Laat mensen in hun waarde – dat probeer ik mijn zoon ook bij te brengen. Ik vrees dat zijn gewicht altijd een probleem zal blijven, mede door zijn medicijnen. Als hij maar uit de gevaren­zone komt, dan zou ik al heel blij zijn. Wanneer het niet op de manier gaat lukken waarop we nu ­bezig zijn, zal hij misschien ooit een maagband moeten.

Maar daarvoor is hij nu nog te jong. Laten we hopen dat hij het met sporten, discipline en maat houden redt. Ik geloof in elk geval in hem, en mijn vriend Danny ook!’

https://www.jmouders.nl/schoollunch-verplicht-daling-kinderen-met-overgewicht/

Bron: VET! Door Inger Boxsem en Wout Jan Balhuizen, uitgeverij Kosmos, € 21,95