Wilma Groothuis Onderzoek 30 jan 2023, 17:04

Leestijd: 4 minuten

Als jongeren 18 worden valt alle zorg en hulp weg: ‘Ze leiden een zwervend bestaan’

Door problemen thuis hebben jongeren in de jeugdzorg een moeilijke jeugd en een beperkt vangnet. Op hun 18e verjaardag valt alle zorg en hulp weg en wordt er van hen verwacht dat ze op eigen benen staan. Een oneerlijke en risicovolle start van een volwassen bestaan, vindt stichting Het Vergeten Kind.

Daarom start de stichting een petitie om de ontwikkeling van een kind voorop te zetten en de leeftijdsgrens los te laten bij de zorg voor jongeren.

Wegvallen van de zorg

Jaarlijks worden ruim 3.300 uit huis geplaatste jongeren 18 jaar en dat is een punt in hun leven waarop er heel veel verandert in de zorg die ze tot dan toe hadden. Het wegvallen van de zorg levert veel extra stress en onzekerheid op voor hen. Met name de vraag of zij na hun 18e verjaardag mogen blijven wonen op dezelfde plek zorgt voor veel onrust.

65 procent van de jongeren die op een groep woont, moet verhuizen. Bijna een kwart van de ondervraagde jongeren weet een maand voor ze 18 jaar worden niet of ze op hun woonplek kunnen blijven. Dit blijkt uit onderzoek van Stichting Het Vergeten Kind naar de effecten van 18 jaar worden op deze kwetsbare kinderen.

Complex proces

Aan het onderzoek werkten 176 uit huis geplaatste jongeren en 105 hulpverleners mee. Voor deze jongeren bestaat de mogelijkheid om verlengde jeugdzorg aan te vragen. Hulpverleners geven in het onderzoek aan dat dit een complex proces is. Daarnaast geeft 91 procent van hen aan dat zij zien dat gemeenten verschillend omgaan met een aanvraag en dat de plek waar je woont bepalend is of het toekennen van verlengde jeugdzorg mogelijk is voor een kind.

“Het belang van het kind werd volledig genegeerd”, vertelt een jeugdbeschermer in het onderzoek. “Eerst was er onduidelijkheid over de financieel verantwoordelijke gemeente, omdat beide gemeenten naar elkaar wezen. Daarna werd bekend welke gemeente het ging oppakken en werd de aanvraag afgewezen, omdat het perspectief onvoldoende was onderzocht. De jongere werd op straat gezet, waardoor moeder haar als laatste redmiddel weer in huis heeft genomen. Dit was voor zowel de jongere, de moeder als de broertjes en zusjes onwenselijk.”

Dak- of thuisloos worden

“Uit ons onderzoek komt naar voren dat 22 procent van de jongeren, die op hun 18e verjaardag moet verhuizen, dak- of thuisloos wordt”, vertelt Margot Ende, directeur van Het Vergeten Kind. “We weten niet van al deze jongeren hoe lang ze dak- of thuisloos zijn. Sommigen kunnen binnen enkele dagen onderdak hebben gevonden, anderen leefden langer zonder vast onderdak. Ze leiden een zwervend bestaan en slapen bij vrienden, kennissen of zelfs op straat.”

Ende: “Door wat ze hebben meegemaakt en hun beperkte vangnet, zijn ze heel kwetsbaar en lopen ze een groot risico om terug te vallen in oude patronen. De laatste tijd is er veel te doen over jongeren die dak- of thuisloos worden. Terecht vinden wij, ieder kind dat op straat beland is er één te veel. Het sterkt ons in onze oproep om de zorg voor jongeren pas te stoppen als zij er klaar voor zijn en dit niet te koppelen aan een leeftijd. We kunnen het probleem van dakloosheid onder de jongeren niet oplossen als we het probleem van de leeftijdsgrenzen in de jeugdzorg niet aanpakken.”

Petitie tekenen

Het Vergeten Kind roept iedereen op om de petitie te tekenen. Het belangrijkste punt uit de petitie is dat beleidsmakers de leeftijdsgrens van 18 jaar los laten en de zorg voor kinderen die opgroeien in de jeugdzorg onvoorwaardelijk door te laten lopen. De campagne loopt van 23 januari tot en met 19 februari. Tijdens de Week van Het Vergeten Kind (29 januari tot en met 4 februari) organiseert de stichting activiteiten en gaan de ervaringsdeskundigen op pad om zoveel mogelijk aandacht te vragen voor de problematiek.

Kabinet wil niet van bovenaf ingrijpen in jeugdzorg: ‘Veelkoppig vraagstuk’