Lise Steegmans Nieuws 15 mrt 2022, 20:34

Leestijd: 2 minuten

Waarom kan een jeugdtrauma leiden tot (alcohol)verslaving?

Een traumatische ervaring tijdens je jeugd kan leiden tot alcoholisme en andere verslavingen als je volwassen bent. Dat is uit talloze onderzoeken gebleken. Maar waarom is dat zo? Waarom kan een jeugdtrauma leiden tot (alcohol)verslaving?

Traumatische ervaringen zoals fysiek, emotioneel of seksueel misbruik, huiselijk geweld, verwaarlozing, verlies van een ouder of leven met een familielid met een psychische aandoening lijden vaak op latere leeftijd tot verslaving.

Verslaving door jeugdtrauma

Een verslaving als gevolg van een jeugdtrauma is een welbekend gegeven. Trauma en chronische stress kunnen leiden tot een ontregeld stresssysteem, waardoor individuen kwetsbaarder kunnen worden voor verslavend gedrag. Ons stresssysteem wordt grotendeels bepaald door de hypothalamus-hypofyse-bijnier, die ons voorbereidt om goed op gevaar te reageren. Maar als gevaar langer aanblijft, en de dreiging dus niet verdwijnt, raakt dit stresssysteem in de war. Maar wat heeft dat met verslaving te maken?

1. Plezier

De voornaamste reden om alcohol of drugs te gebruiken, is vanwege de onmiddelijke psychologische effecten. Alcohol en drugs veranderen de manier waarop individuen zich voelen, omdat ze een roes of plezier produceren. Dit tempert een sombere of prikkelbare stemming.

Voor personen met een ontregeld stressysteem als gevolg van trauma, kunnen overmatig alcohol en drugsgebruik uitstel en vertraging van angst bieden. Alcohol en cannabisproducten hebben bijvoorbeeld een kalmerend en bedwelmend effect, waarvan sommige zelfs het centrale zenuwstelsel vertragen. Bovendien brengt gokken (vooral met elektronische gokmachines) spelers in een soort trance waarin ze alles behalve de machine vergeten.

2. Kwetsbaarder

Mensen met een jeugdtrauma zijn mogelijk kwetsbaarder voor verslaving als middel om hun stemming te reguleren, opdringerige gedachten te kalmeren en stress te onderdrukken. Een verslaving – drank, drugs, gamen, gokken – maakt het makkelijker om even niets te voelen, ook al is het maar tijdelijk.

3. Niets voelen

Het kan overigens ook de andere kant op werken. Waar de een niets wílt voelen, kan de ander juist als gevolg van een jeugdtrauma niets voelen. Er is dan sprake van een dissociatieve stoornis. Uit een soort van zelfbescherming voelen deze personen zich chronisch verdoofd, niet betrokken en emotieloos. Drugs als cocaïne, amfetamine, synthetische drugs en nicotine kunnen de boel wakker schudden, omdat ze een stimulerend bedwelmend effect hebben dat energie en alertheid produceert. Mensen met een jeugdtrauma kunnen verslavingen als zelfverwonding, seks en gamen gebruiken om juist weer even iets te voelen.

De beste poging om met een jeugdtrauma om te gaan

Mensen met een jeugdtrauma kunnen dus kwetsbaarder zijn voor verslaving omdat hun gedrag als het ware wordt beloond. Drink je alcohol, dan word je vrolijker. Gebruik je drugs, dan raak je in een roes. Door gamen of gokken vergeet je even de wereld om je heen. Verslavend gedrag is dan vaak de beste poging van een individu om de gevolgen van zijn jeugdtrauma het hoofd te bieden. Dat maakt het verband van een jeugdtrauma en een verslaving een hele complexe relatie.

Maartje (32): ‘Ik zal altijd die verslaafde moeder blijven’