Sanne Verweij Opvoeden 12 aug 2023, 11:35

Leestijd: 3 minuten

Hoe de jeugd van je kind zijn toekomstige relaties beïnvloedt

Hoe volwassenen omgaan met liefde en intimiteit wordt al vroeg bepaald. De ervaringen die je kind meemaakt, zijn namelijk cruciaal voor de relaties die hij zijn latere leven aangaat. Mensen hechten zich aan hun partner zoals ze dat in hun jeugd aan hun ouders hebben gedaan.

Psycholoog Pieternel Dijkstra zegt tegen Psychologie Magazine dat de omgangspatronen die je in je kinderjaren hebt aangeleerd, meegenomen worden naar het volwassen leven. Het beïnvloedt dus zelfs de relatie met je partner.

Hechtingstheorie

De toekomstige relaties van je kind zijn allemaal terug te voeren naar de hechtingstheorie. Dat is de aangeboren neiging om ons aan onze ouders of andere belangrijke personen te binden. Een baby wilt zich al vroeg binden met zijn ouders door bijvoorbeeld achter ze aan te kruipen, te lachen of juist hard te huilen. Het is belangrijk dat ouder en kind elkaar aanvoelen en een band met elkaar krijgen.

Onveilige hechting

Dijkstra zegt tegen Psychologie Magazine: “De meeste ouders zijn attent, warm en begripvol, maar er zijn er ook die afstandelijk, afwijzend of kil zijn. Weer anderen zijn onvoorspelbaar: ze reageren alleen op hun kind als ze daar zelf tijd voor of zin in hebben.”

Als een ouder snel geïrriteerd is, weinig aandacht geeft, onvoorspelbaar is of niet reageert op de signalen van het kind, kan dat zorgen voor een onveilige hechting. Er verandert iets fundamenteels bij het kind, omdat hij niet het gevoel heeft dat hij op anderen kan vertrouwen. “Onbewust denkt zo’n kind dan: blijkbaar ben ik niet de moeite waard om op te reageren.”

Genen

Er is ook nog een genetisch component dat meespeelt in de relaties die kinderen later krijgen. Uit tweelingenonderzoek bleek dat ongeveer twintig tot veertig procent van onze hechtingsstijl terugkomt op onze genen. Om na te gaan wat je hechtingsstijl als ouder is, kun je jezelf twee vragen stellen:

• Hoe bang ben ik dat ik verlaten zal worden?
• Hoe goed voel ik me op mijn gemak met de nabijheid van anderen?

Als je zelfbeeld positief is, dan vertrouw je er bij vraag één op dat je het waard bent om van te houden en dat iemand die van je houdt je niet in de steek zal laten. Vraag twee gaat juist over het beeld dat we van anderen hebben. Als je bang bent dat anderen je zullen kwetsen, zul je anderen ook niet erg dichtbij laten komen.

Relaties met een onveilige hechtingsstijl

Je zoekt altijd iemand die emotioneel met je verbonden is, zeggen psychologen. Als mensen doorgaan met relaties die ze niet meer gelukkig maken, heeft dat een oorsprong in de hechtingsstijl die ze hebben. Met een onveilige hechting kom je sneller in een knipperlichtrealtie terecht. Het kan ook dat een kind afstandelijke ouders heeft, waardoor hij niet op anderen kon vertrouwen. Die kinderen zitten vaak in relaties waarin ze zichzelf niet durven open te stellen. Zo ontstaat er geen goede band tussen een verliefd stel.

Kinderen die onvoorspelbare ouders hebben, zijn in relaties vooral bezig met zichzelf en of ze wel genoeg steun en aandacht krijgen. Ze willen erg close met hun partner zijn en kunnen snel jaloers raken. Ze betrekken ook vaker dingen op zichzelf, bijvoorbeeld dat het hun schuld is als de partner later thuiskomt: ‘Dan zal hij het wel niet leuk vinden om een avond met mij door te brengen.’ Deze kinderen hebben later veel steun en bevestiging nodig en kunnen er niet goed voor hun partner zijn.

Veilige hechtingsstijl

Als kinderen met een veilige hechting zijn opgegroeid, blijft deze basis meestal bestaan. Ongeveer vijftig procent van de veilig gehechten krijgt een relatie met iemand van een onveilige hechting. Iemand met een veilige fundering die een relatie aangaat met iemand die dat nooit had, kan wel ‘besmet’ worden. Maar als diegene op tijd merkt dat er iets niet helemaal goed zit met het gedrag van zijn partner, zijn er verschillende mogelijkheden om de onveilige hechting te veranderen en eraan te werken. Degenen met de onveilige hechting kunnen dan van hun partner leren. Iemand met een goede hechting is betrouwbaar, geeft waardering en liefde en is er als de ander hem nodig heeft en dat kan overslaan op de ander.

Een hechtingsprobleem herkennen bij je kind en het vinden van de juiste oplossing