Laurien Bleeker Uncategorized 29 sep 2024, 13:03

Leestijd: 4 minuten

Dit is de positieve en negatieve invloed van sociale media op jongeren

Rondom mobiele telefoons en met name sociale media bij kinderen en jongeren is veel te doen. De kinderen die nu tieners en pubers zijn, zijn opgegroeid met een telefoon of tablet binnen handbereik. Snapchat, TikTok en YouTube zijn immens populair onder deze doelgroep, maar het gebruik ervan heeft helaas niet alleen maar positieve kanten. We doken daarom in de invloed van sociale media op jongeren.

Omdat deze jongeren zijn groot gebracht in twee werelden, de buitenwereld en de digitale wereld, kan er nu veel onderzoek worden gedaan naar de effecten van sociale media. We zetten de positieve kanten, maar ook de negatieve kanten van de invloed van sociale media op jongeren voor je op een rij.

Positieve kanten van sociale media op jongeren

Laten we beginnen met het positieve, want positieve kanten zijn er gelukkig ook.

Philippe Verduyn is universitair hoofddocent bij de Faculty of Psychology and Neuroscience. Hij doet al tien jaar onderzoek naar de impact van sociale media op jongeren. Naast negatieve kanten, ontdekt hij ook zeker positieve kanten aan het gebruik van sociale media op jongeren. “Je kunt via sociale media de interactie aangaan met mensen die je anders misschien niet tegen het lijf was gelopen. Daarnaast kunnen mensen via sociale media steun vinden of herkenbaarheid vinden in gebruikers die dezelfde struggles hebben.”

Ook kan sociale media verbindend werken als je bijvoorbeeld familie of vrienden op afstand hebt. Met een mobiele telefoon of tablet en verschillende apps, kun je toch dat contact onderhouden.

Ook stelt hij dat sociale media niet van zichzelf negatief is. Zo legt hij uit: “Iemand die onzeker is over zijn of haar uiterlijk en vooral accounts volgt over body positivity, kan bijvoorbeeld juist positiever naar zichzelf gaan kijken door sociale media.”

Creatieve uitlaatklep

Dit komt ook naar voren uit een onderzoek naar de invloed van sociale media op jongeren van de Universiteit van Amsterdam. Een van de jongens die mee deed aan het onderzoek laat weten: “Voor mij werkt social media motiverend. Als je iemand ziet die shredded is, helemaal gespierd, dan wil je dat ook wel.”

Verder kunnen apps als TikTok, YouTube en Instagram een creatieve uitlaatklep zijn voor jongeren.

Negatieve kanten van sociale media op jongeren

Maar liefst 40 procent van de jongeren (480 jongeren tussen de 14 en 17 jaar oud) vindt zelf dat sociale media een slechte invloed op hun zelfbeeld heeft, zo blijkt hetzelfde onderzoek. Daar tegenover staat dan weer wel dat 61 procent van de jongens en 48 procent van de meisjes vindt dat sociale media een goede invloed hebben van hoe gelukkig ze zich voelen.

Uit een Brits onderzoek kwam naar voren dat jongeren tussen de 10 en 15 jaar minder tevreden zijn met hun leven wanneer ze meer social media gebruiken.

De sociale media apps zijn bovendien ontworpen om de aandacht zo lang mogelijk vast te houden. Doelloos swipen en je tijd verdoen, zo zou je het kunnen zien. Omdat jongeren nog erg beïnvloedbaar zijn, ligt verslaving voor de mobiele telefoon dan ook op de loer.

Jongeren zijn gevoelig voor sociale media

“Impulscontrole is bij jongeren nog volop in ontwikkeling waardoor ze extra gevoelig lijken voor emotionerende media”, zo legt hersenonderzoeker Eveline Crone van de Universiteit Leiden uit. “In deze periode reageren jongeren die vaak sociale media gebruiken enerzijds extra sterk op signalen dat ze erbij horen, bijvoorbeeld via likes die ze op Instagram krijgen, maar zijn ze anderzijds extra gevoelig voor buitensluiting, zoals uitsluiting van groepsapps.”

Gonneke Stevens is projectleider en hoogleraar Jongerenwelzijn aan de Universiteit Utrecht. Ze legt uit dat mentale problemen en sociale media vaak samengaan bij jongeren. “Een toename in intensief sociale media gebruik leidt op langere termijn voor sommige jongeren tot een toename in problematisch sociale media gebruik, en daarmee tot een stijging in mentale problemen.”

Tips voor jongeren om positief bezig te zijn met apps

Verduyn geeft nog een aantal tips over hoe je op een positieve manier bezig kan zijn op socials.

1. Verduyn legt uit dat er een sterke negatieve impact op het welzijn van jongeren te zien is als zij excessief veel tijd aan sociale media besteden. Bijvoorbeeld wanneer je merkt dat je er afhankelijk van bent. Hij geeft dan ook als tip dat je als jongere of ouders van de jongere kritisch kijkt naar de hoeveelheid tijd die op sociale media wordt doorgebracht.
2. Kijk wat voor jou werkt. Als het je rust geeft om niet meteen antwoord te geven op elk bericht dat je binnenkrijgt, houd je daar dan aan en doe niet wat anderen vinden dat goed is.
3. Ontvolg account waar je negatieve gevoelens van krijgt.
4. Onthoud dat wat je op sociale media ziet, een vertekend beeld geeft van de realiteit: “Mensen hebben altijd de neiging om een positief beeld van zichzelf te creëren naar de buitenwereld toe. Als je mensen op bezoek krijgt, ruim je ook je huis net iets beter op dan anders om jezelf van je beste kant te laten zien. Dat is op sociale media niet anders en is belangrijk om je bewust van te zijn.”

Lees hier meer over zelf schermen gebruiken in het bijzijn van je kinderen en lees ook wat de beste leeftijd is voor een kindertablet.

YouTube gaat tieners beschermen tegen video’s over gewicht en fitness