Rachelle Weiler Gezondheid 4 sep 2022, 14:07

Leestijd: 4 minuten

Zo herken je een mogelijke hormonale stoornis bij je kind

Als je kind ouder wordt, zal het steeds sneller en meer gaan groeien. Dit gebeurt voornamelijk door aansturing van de hormonen, maar soms gaat dit proces niet zoals het moet. Er kan dan sprake zijn van een hormonale stoornis bij je kind.

Wat is een hormonale stoornis precies? Wat zijn de gevolgen er van? Hoe kan je het herkennen bij je kind en wat zijn manieren hoe je het kan behandelen? Wij zochten het uit.

Wat is een hormonale stoornis?

In het voorste deel van de hersenen bevindt zich de hypofyse. Dit is een orgaan die ongeveer zo groot is als een erwt. Het bestaat uit twee delen en stuurt veel verschillende functies in het lichaam aan. Zo bestuurt de voorkwab de groei van een kind, de ontwikkeling van de geslachtscellen en de bijnier en schildklier.

Groeihormonen worden door de hypofyse de hele dag gestimuleerd, in ongeveer zes pieken per dag. De hoogste pieken worden ‘s nachts behaald. Daarom is het zo belangrijk dat kinderen goed slapen. Zodra kinderen in de puberteit komen, wordt er onder leiding van de hypofyse bij jongens meer testosteron aangemaakt, en bij meisjes oestrogeen.

Ook komt er via de hypofyse TSH vrij; een schildklier stimulerend hormoon. Deze regelt de stofwisseling. Naast TSH komt er ook ACTH vrij. Dit is een bijnierstimulerend hormoon, dat de afgifte van bijvoorbeeld het stresshormoon Cortisol regelt. Lichamelijke afweerprocessen worden hierdoor geregeld. Via de bijnier krijgen jongens en meisjes ook een afgezwakt mannelijk hormoon tot zich, waardoor er schaam- en okselhaar begint te groeien.

Hoe herken je een mogelijke hormonale stoornis bij je kind?

1. Er is sprake van een te grote of te kleine lichaamslengte

Of een kind lang is of juist klein, hangt van veel factoren af. Erfelijkheid en afkomst spelen hierin een grote rol. Toch zou het je kunnen opvallen dat je kind wel erg lang is of lang doorgroeit, of juist niet. Een algemene stelregel hierin is, dat jongens nog ongeveer 30 centimeter groeien nadat de puberteit is begonnen, en meisjes ongeveer twintig. Vaak groeien ze nog maar 5 centimeter zodra ze zijn gaan menstrueren. Aan het einde van de puberteit groeien de groeischijven aan elkaar en stagneert je kind in lengte.

De groei van kinderen wordt al vanaf dat ze net geboren zijn, bijgehouden op een groeicurve. Als deze in de puberteit sterk begint af te wijken van de norm, is dat een reden voor de huisarts om meer onderzoek te doen.

Zorgen over de lengte van je kind: wat is té groot of té klein?

2. Je kind komt veel te vroeg of te laat in de puberteit

Wanneer je kind in de puberteit komt, verschilt bij iedereen. Over het algemeen kan dit proces wat eerder beginnen bij meisjes. Dit gebeurt bij hen meestal tussen de 8 en 13 jaar. Bij jongens ligt dat tussen de 9 en 14 jaar. Als dit bij jouw kind sterk afwijkt van het gemiddelde, zou je hier een huisarts over kunnen raadplegen.

3. Het valt je op dat de schildklier van je kind te langzaam werkt

De schildklier wordt aangestuurd door de hypofyse. Je kan een minder goed werkende schildklier herkennen aan de volgende punten:

• Lusteloos gedrag
• Maag- en darmproblemen
• Toename in gewicht
• Vertraagde puberteit
• Stagnatie in lengtegroei
• Droge en bleke huid
• Zwelling
• Haaruitval
• Trage hartactie
• Spier- en gewrichtspijn
• Zwelling rond hals en ogen
• Problemen met gehoor of zicht

4. Er is een probleem met de bijnieren

De bijnieren produceren het Cortisolhormoon. Dit is een stresshormoon, dat vrijkomt onder grote druk, of als je lichamelijk ziek bent. Hierdoor kunnen kinderen veel hoofdpijn hebben, zich depressief voelen, een lage bloeddruk hebben, aankomen in gewicht en last van duizeligheid hebben.

5. Je kind heeft last van overbeharing

Het is tijdens de puberteit normaal dat zowel jongens als meisjes meer lichaamsbeharing krijgen. Dit is ook erfelijk. Als je het gevoel hebt dat je kind echter teveel haargroei heeft, of misschien juist helemaal geen lichaamsbeharing krijgt, kan je dit bespreken met de huisarts.

6. Er is sprake van overgewicht

Elk kind heeft een eigen groeicurve. Je kind wordt tot de puberteit aan deze curve gemeten. Ook het gewicht wordt in de gaten gehouden. Als dit teveel afwijkt en een kind wordt (veel te) zwaar, kan dit een reden zijn tot verder onderzoek. Maar houd in het achterhoofd dat erfelijkheid en levensstijl ook van invloed zijn op het gewicht van een kind

Gevolgen en behandeling

Als er sprake is van een hormonale stoornis bij je kind, zal dat in eerste instantie vaak duidelijk worden door een achterblijvende, of juist overmatige groei. Ook gewichtstoename en te vroeg of veel te laat in de puberteit komen zijn hierin factoren.
Problemen met de bijnieren of schildklier kunnen zich uiten door een veranderende gemoedstoestand, pijn in het lichaam en afwijkende bloedwaarden.

Als kinderen volwassen worden, kan een hormonale stoornis bij je kind zich uiten tot problemen met de voortplantingsorganen. Zowel mannen als vrouwen kunnen hierdoor op latere leeftijd minder vruchtbaar zijn. Hiervoor bestaan meerdere mogelijke behandelingen.

Kinderen met een groeistoornis kunnen behandeld worden met een biosynthetisch groeihormoon. Ook problemen met schildklier en bijnieren kunnen behandeld worden met medicatie.

Bron: lumc.nl maasstadziekenhuis.nl

4 tekenen waardoor je weet dat je kind al de prepuberteit in is getreden