Redactie Persoonlijke verhalen 22 jun 2018, 12:47

Leestijd: 4 minuten

Hoe voorkom je discussie met je kind?

Onze oudste zoon kan praten als Brugman. Het is een kwaliteit die hem goed van pas komt, want als kind met ADHD/ODD heeft hij moeite met gezag. Dat betekent dat hij bijna overal tegenin gaat; met de nodige discussie als gevolg.

Het antwoord op mijn verzoek de iPad weg te leggen, wordt afgedaan met 'nog één filmpje'. Veelal als mededeling en niet als vraag. En als het een vraag is, is hij zeer retorisch bedoeld. “Mag ik nog een filmpje kijken?” “Nee.” “Waarom niet????!!”

Niets veranderlijker dan een kind

Het menu van de avond kan zomaar rekenen op de verontwaardigde reactie “je weet toch dat ik dat niet lekker vind?!” Nee, dat wist ik niet. Omdat je het de week ervoor nog wel smakelijk opat. Maar niets veranderlijker dan een kind, zeker onze oudste. “Mama, je mag van mij deze koekjes nog één keer kopen zonder het te vragen, maar daarna moet je echt even van te voren bij mij checken of ik ze nog wil.” WTF! Je mag blij zijn dat je überhaupt koekjes krijgt! Dat eerste denk ik. Het laatste roep ik vaak genoeg. En als ik echt op stoom ben, begin ik ook nog eens over de arme kindjes in oorlogsgebieden, die helemaal niets te eten hebben.

Geen discussie

“En dat moet je dus niet doen,” zei vriendin P. onlangs tegen me. “Met kinderen voer je geen discussie, je zegt gewoon wat jij ervan vindt en dat is wat er gebeurt.” P is orthopedagoog, dus ik neem haar advies altijd zeer serieus. Ik weet ook dat ze gelijk heeft. Mijn laatste discussie met de oudste eindigde in zijn verwijt dat ik altijd het slechtste in hem zag. Het had uiteraard niets meer met het oorspronkelijke onderwerp te maken. En toch ligt de verleiding op de loer om tegengas te blijven geven. Je kind te wijzen op zijn verwende, ondankbare en vooral ook onterechte gedrag. En op het feit dat jij als ouder nog altijd bepaalt wat er gebeurd.

Net zolang zeuren tot hij gelijk krijgt

Het probleem is dat dit niet werkt bij kinderen zoals onze oudste. Het enige resultaat is dat hij in de verdediging schiet: het ligt niet aan hem en zijn verzoek was helemaal niet vreemd. Wij zijn de Slechte Ouders. Het is verleidelijk dan als ouder te ontploffen en hard te roepen dat hij maar moet doen wat hij zelf wil, omdat hij het blijkbaar allemaal zo goed weet. En geloof me, die neiging hebben wij hier thuis vaak genoeg (en soms gebeurt het ook). Tegelijkertijd weten we dat hij dan leert dat lang zeuren, leidt tot gelijk krijgen, en dat willen we al helemaal niet.

Kort en krachtig zeggen wat je bedoelt

Daarnaast spelen nog twee andere zaken een rol:

• Kinderen met ADHD nemen dingen heel letterlijk. Dus als ik tegen mijn oudste roep 'koop maar wat je wil” dan zal hij daar zeker gebruik van maken. “Jij zei toch dat ik het zelf mocht bepalen?” En ja, dat heb ik inderdaad gezegd. Niet bedoeld natuurlijk, maar dat is iets heel anders. Ook al weet de oudste dondersgoed wat 'bij wijze van spreken' betekent, hij zal het altijd in zijn voordeel interpreteren.
• Het tweede punt is dat een discussie inherent leidt tot veel woorden. En laat dat nou net iets zijn waar iemand met ADHD niet goed tegen kan, zeker niet tijdens een woedeaanval, of die nou klein of groot is. “Je kunt dan beter het eerste kwartier niet tegen me praten,” zei mijn oudste eens, “ik hoor je toch niet.”

Regeren is vooruitzien

Sommige discussies zijn relatief eenvoudig te voorkomen of op z'n minst te beperken. In het geval van de iPad heb ik geleerd zo'n tien minuten van te voren bij de kinderen te informeren hoe lang hun filmpje nog duurt. Is dat een paar minuten, dan mogen ze het afkijken, die tijd heb ik immers ingebouwd en zij hebben zo niet het gevoel dat hen iets wordt afgenomen. Scheelt een hoop frustratie aan beide kanten. Ook het eten bespreek ik in geval van twijfel door met de oudste. Ik kan mij voorstellen dat dit zeer overdreven klinkt, maar wanneer borden en bestek je om de oren vliegen, dan ga je toch opzoek naar compromissen.

Creëer ik mijn eigen monsters?

De vraag is natuurlijk of ik met al dat rekening houden mijn eigen monster creëer? Ik denk het niet. Omdat ik mijn kind probeer te benaderen op de manier die het beste bij hem werkt. En dat is nou eenmaal anders dan bij een kind zonder gedragsstoornis. Daarbij is het ook niet zo dat hij altijd zijn zin krijgt. De mogelijkheid tot compromis en alternatief is zeer afhankelijk van het onderwerp in kwestie; huiswerk maken vind ik nu eenmaal belangrijker dan wel of geen ijsje als toetje.

Mijn devies: pick your battles wisely en houd het kort en kracht.