Zo leg je je kind uit wat doodgaan is
Doodgaan is een moeilijk onderwerp, en al helemaal als je dit moet uitleggen aan je kind. Toch is het goed om hier duidelijk en helder over te zijn. Kinderen snappen misschien niet altijd wat er aan de hand is, maar voelen emoties wel haarfijn aan. Hoe pak je zo’n gesprek aan?
Vijf tips: gesprek over doodgaan
Over het algemeen weten kinderen tussen de 3 en 6 jaar wat 'dood' is. Ze weten het verschil tussen leven en dood, maar begrijpen nog niet dat het voor altijd is. Dit blijkt uit vragen als 'wanneer komt opa weer terug' en 'is het niet koud onder de grond'. Vanaf een jaar of 6 kunnen kinderen begrijpen dat de dood voor altijd is. Dit kan ze bang maken, omdat ze zich realiseren dat iedereen dood kan gaan. Hoe ga je nu het gesprek met je kind aan als opa bijvoorbeeld ziek wordt of overlijdt? Tischa Neve, kinderpsycholoog en JM opvoedcoach geeft vijf tips:
- Wees duidelijk en vertel zo helder mogelijk wat er precies aan de hand is.
- Verbloem niets en wees eerlijk. Ga niet te veel in op details. Dit kan je kind juist weer bang maken. Loop ook niet op de zaken vooruit. Je kind geeft zelf wel aan wat hij nog meer wil weten.
- Leg uit wat er door het ziek zijn van opa kan veranderen. Dat opa bijvoorbeeld sneller moe is of niet meer tegen veel lawaai kan. Vergeet ook niet te zeggen wat er nog wel kan. Samen televisie kijken bijvoorbeeld.
- Vaak stelt een kind op een gegeven moment zelf de onvermijdelijke vraag: ‘Gaat opa dood?’ Geef eerlijk antwoord. Lieg nooit tegen een kind ook al is het jong. ‘Ja, opa gaat dood en dat kan al snel zijn.’ Stel je kind direct daarna gerust. Vertel hem dat je hem zult helpen als hij verdrietig is en dat jullie er samen doorheen komen.
- Kijk of je kind nog meer vragen stelt. Misschien wel, maar misschien ook niet. Laat je leiden door je kind.
Laat je eigen emoties zien
Het is goed om tijdens het gesprek met je kind jouw eigen emoties te laten zien. Wat voel je zelf? Doe dit wel gedoseerd, te veel van jouw kant is te heftig voor je kind. Vertel je kind dat je er nog steeds bent om voor hem te zorgen, ook als je zelf verdrietig bent. Dit is belangrijk voor je kind, dus laat hem dit regelmatig weten. Vraag je kind na afloop of hij je begrijpt en zeg dat hij altijd bij je mag komen met vragen of verdriet.
Hoe nu verder?
Hoe ga je nu verder met je kind dit moeilijke proces in? Betrek je kind vooral bij de dingen die gebeuren. Neem hem mee naar het ziekenhuis, laat hem afscheid nemen en betrek hem bij de begrafenis of crematie. Kinderen hiervan buitensluiten, maakt ze vaak banger dan wanneer ze erbij betrokken zijn.
Tip: Lees samen met je kind boeken over het thema doodgaan, dit helpt kinderen goed het proces te begrijpen. Kijk voor boeken over dit thema op www.in-de-wolken.nl »
Dit artikel is geschreven in samenwerking met coöperatie DELA »