Redactie Opvoeden 14 mei 2019, 11:18

Leestijd: 6 minuten

Het opvoeden van aardige kinderen begint bij onszelf

Kinderen die hun ouders orders toeblaffen, kinderen die ‘vergeten’ zijn om alsjeblieft en dankjewel te zeggen. Ouders van nu zijn meer bezig met prestatie dan met sociale vaardigheden. En dat doet niet veel goeds voor de wereld, maar vooral niet voor je kind in zijn omgeving. Muriel vindt dat het tijd is voor een flinke portie zelfreflectie en trapt af met zichzelf.

Woorden als goedaardigheid, voorkomend en goedhartig zijn verbannen naar de spelonken van het ouderwetsche opvoeden anno jaren ’50. Met recht om met Edwin Evers van Radio 538 te spreken. ‘Een woord, dat je niet zo vaak hoort.’ Goedhartig. En misschien hoeven we in deze tijd onze kinderen niet per se meer te leren om u te zeggen (hoewel ik het persoonlijk wel vind horen). Wat wel zouden moeten doen is niet alleen maar bezig te zijn met de prestaties van onze kinderen om het later in het leven te ‘gaan maken’, maar dat we ons ook moeten richten op het leren te respecteren, compassie te hebben en aardig te zijn.

Prestatiecultuur

Uit een groot Harvard onderzoek onder tienduizend kinderen bleek dat als kinderen gevraagd wordt om presteren, persoonlijk geluk en aardig zijn te classificeren naar mate van belangrijkheid, ze prestatie als meest belangrijkste kenmerkten. Persoonlijk geluk kwam op een tweede plek en aardigheid bungelde er een beetje achteraan. Nog belangrijker misschien wel, dachten de kinderen dat hun ouders prestatie het hoogst zouden aanslaan.

Ouders van nu zijn hun kinderen aan het opvoeden om de volgende Einstein, Max Verstappen, Messi of Mark Zuckerberg te worden. Want als je succesvol en rijk bent, dan heb je het gemaakt, toch? De kansen daarop zijn in werkelijkheid minimaal en onderweg vergeten we dat de wereld iets heel anders hard nodig heeft. Zelfcompassie, compassie voor anderen en het vermogen om aardig te zijn voor de wereld om zich heen.

Als je je kind uit school ophaalt, kun je vragen of ze goed hun best hebben gedaan en of ze een toets wel goed hebben gemaakt. Maar je kunt ook vragen ‘wat heb je vandaag gedaan voor een ander dat aardig was?’ Als ik eerlijk naar mezelf kijk, vraag ik dat nooit. Gefocust als ik ben of mijn kind straks wel naar het VWO kan ben ik vooral bezig met weten wanneer er cito toetsen zijn, zodat hij in de curve laat zien dat er in hem een hoger onderwijs klant zit.

Aardige kinderen

Als mijn kind slim genoeg is om door te studeren, komt dat er heus wel uit. Aardig zijn voor anderen is echter iets waar je als ouder enorme invloed op uit kunt oefenen. Door zelf model-voorbeeld-gedrag te laten zien en in je manier van opvoeden aan te geven dat je het belangrijk vindt om dankbaarheid te tonen, lief te zijn voor anderen. (what goed around comes around).

En dat houdt als ouder het volgende in:

– Hoe spreek jij over anderen in het bijzijn van je kinderen. Roddel je veel over anderen waar zij bij zijn?
– Welke toon sla jij in huis aan? Naar je kinderen toe, maar ook naar je partner.
– Op welke manier disciplineer je je kinderen? Is dat in termen van goed en slecht en anderen tegen elkaar wegzetten? Denk aan ‘je zusje weet wel hoe het hoort’ en ‘wanneer help je met je luie donder ook mee in het huishouden?’ tegen je man.
– Zijn er nog werkelijk normen en waarden die je bewust bijbrengt over beleefdheid, respect en aardig zijn voor anderen?

LEES OOK: Stop met straffen, dit werkt veel beter.

De kracht van woorden is niet te onderschatten. Kleine kopjes hebben hele grote oren en goed voorbeeld doet volgen. Het zijn platitudes, maar daarom niet minder waar. Ik moest het vroeger niet in mijn hoofd halen om woorden als fuck you of k*t te zeggen. Woorden die ik bij mijn eigen kinderen en om me heen wel hoor. Woorden kunnen inspireren, maar woorden kunnen ook verzieken. Als er één school of baan is waar niemand voor wordt opgeleid dan is het wel het opvoeden van kinderen. Terwijl opvoeden het fundament en wezen is van het vormen van kinderen tot goede mensen.

Zelfvertrouwen en compassie

Als je vertelt dat je een opvoedcursus doet, dan denken mensen dat je een onhandelbaar kind hebt, of zelf faalt. Als we hier nou eens subiet mee stoppen, maar erkennen dat we eigenlijk onszelf te kort doen door niet veel meer te verdiepen in de materie van het opvoeden van een kind met zelfvertrouwen en compassie naar anderen.

Veel vaker kunnen we stilstaan bij de volgende aanpak:

– Vraag je kind wat het geleerd heeft van de fouten. Want iedereen maakt fouten.
– Praat niet in de negatieve vorm maar positieve. In plaats van ‘doe niet, stop met, hou op’ te zeggen, is er ook een positieve aanpak.
– Laat zien dat je het zelf ook niet altijd weet en dat je spijt kunt hebben van bepaald gedrag.
– Wees minder gefocust op scoren en winnen, maar benadruk aardigheid en liefdevol gedrag.
– Toon voorbeeldgedrag in hoe je tegen anderen en over anderen praat.

Binnen de muren van ons eigen huis kunnen we onze kinderen zo veel liefde geven en leren, als we er maar bij stilstaan dat het niet alleen maar draait om presteren en hogerop komen. De digitale overkill brengt kinderen al heel jong in aanraking met vreselijk nieuws. Het is bewezen dat het laten zien van beelden en video’s die de kracht van aardigheid overbrengen een positief effect heeft op het brein en welzijn van kinderen. Dat betekent niet dat we de wereld alleen maar mooier voor ze moeten maken, maar wel dat we ze bewust kunnen omringen met extra aardigheid voor anderen. Als je kind jou ziet opstaan in de trein voor een ouder persoon of een zwangere vrouw zullen ze dit zich later herinneren en ook opstaan.

Ik ben uit het tijdperk van de hits van Doe Maar. Ik moest denken aan hun hit ‘PA’ met het wereldberoemde refrein:

Knoop je jas dicht, doe een das om,
was eerst je handen.
Kam je haren, recht je schouders,
denk aan je tanden.
Blijf niet hangen, recht naar huis toe,
spreek met twee woorden.
Stel je netjes voor, eet zoals het hoort
en zeg u.

Zoek het hele liedje nog maar eens op dan besef je je dat de jongens van Doe Maar de tand des tijds met hun nummer meer dan doorstaan hebben. Maak van je kinderen niet wat je stiekem zelf had willen worden. Laat je kinderen niet jouw vergane dromen vervullen, maar leer ze aardige en beleefde kinderen te zijn, die vanzelf zullen uitgroeien tot een succes, waarbij het niet alleen draait om de BV Ik maar om een fijn leefklimaat met en voor elkaar.

LEES OOK: 5x waarom je kind niet luistert