8x tips om je kind de waarde van geld bij te brengen
Pittige inflatie, torenhoge woningprijzen en dure energiekosten, meer dan eens zijn we geconfronteerd met het feit dat het leven duur is. Dat werkt ontmoedigend en vooruit, soms ook beangstigend. Want hoe blijf je de inflatie bijbenen? Hoe verzeker je jezelf, maar ook je kinderen, van een toekomst zonder financiële zorgen? Hoe begin je met de financiële opvoeding van je kind?
Hoe eerder we onze kinderen leren over de waarde van geld, hoe beter ze voorbereid zijn op hun eigen toekomst.
Financiële opvoeding
Bij de financiële opvoeding van je kind spelen drie zaken een rol. Je wil je kind de waarde van geld bijbrengen, je wil dat je kind bewust met geld omgaat en je wil dat je kind spaart. Een groot deel van de financiële opvoeding gebeurt in de praktijk. Bijvoorbeeld zakgeld, rapportgeld, een ijsje kopen of door je kind te laten afrekenen in de supermarkt. Toch zijn er nog genoeg stappen die je kunt nemen voor een bewuste financiële opvoeding.
1. Moedig je kinderen aan om hun eigen geld te verdienen
Voor niets gaat de zon op en geldbomen bestaan niet. Je wil je kind bijbrengen dat geld niet zomaar aan de bomen groeit. Geld moet je verdienen. Het is daarom nuttig om je kind te laten werken om zijn eigen geld te laten verdienen. Dit kan al op jonge leeftijd, bijvoorbeeld door een simpel heitje voor karweitje. Maar het kan ook met een klassieke krantenwijk of een bijbaan in de supermarkt, Het gaat erom dat je kind werkt en als beloning daarvoor geld krijgt.
Dit is de eerste stap in de grote ontdekkingsreis naar de waarde van geld.
2. Laat je kind spaardoelen opstellen
Oké, dus je kind werkt en je brengt hem bij dat geld sparen belangrijk is. Maar waarom zou je sparen? Stel samen met je kind een spaardoel, of noem het een spaardroom, op. Dit hoeft niet gelijk een kostbare nieuwe spelcomputer te zijn. Denk gerust aan een stuk speelgoed van twintig euro. Als je kind vijf euro per week verdient, duurt het vier weken voordat het stuk speelgoed gekocht kan worden. Door een spaardoel en een spaarplanning te maken, leert je kind vooruit kijken. Als extra motivatie kun je een kleine beloning op de helft van de planning inzetten. Bijvoorbeeld vijf euro extra als het geld twee weken netjes is opgepot.
3. Maak een (spaar)rekening aan
Bij de meeste banken kun je een kinderrekening openen. Daar kunnen kinderen hun zakgeld bewaren en sparen voor iets moois. Ook handig: opa’s en oma’s kunnen hier hun donaties direct naar overmaken. En ook jij als ouder kunt dit gebruiken als de spaarrekening voor je kind. Wist je dat in de leeftijdscategorie 4 tot 7 jaar 68 procent van de kinderen over een eigen rekening beschikt? In de leeftijdscategorie 8 tot 11 jaar is dit 79 procent en en in de leeftijdscategorie 12 tot 17 jaar is dit wel liefst 91 procent.
4. Richt je op contant én digitaal geld
Maar vergeet ook niet dat zowel contant als digitaal geld een rol speelt in de hedendaagse financiële opvoeding van kinderen. Uit onderzoek van ING blijkt dat ouders vaak beginnen met contant geld en later hun kind leren over digitaal geld. Uit datzelfde onderzoek blijkt dat 74 procent van de kinderen in de leeftijd van 4 tot 11 jaar in 2018 hun zakgeld nog contant kreeg. In 2021 is dit afgenomen naar 48 procent.
Tegelijkertijd geven ouders met kinderen van 4 tot 11 jaar in 2021 vaker zowel digitaal als contant zakgeld. Waar in 2018 ongeveer 10 procent van de ouders dit deed, is dit nu gestegen naar 33 procent.
5. Praat met je tiener over basiskosten
Weet jouw kind hoeveel je uitgeeft aan zijn levensonderhoud? Van een telefoonrekening tot schoolgeld, ga gerust eens zitten om het over deze bedragen te hebben. Hiermee geef je inzicht in jouw financiën en voorkom je bovendien dat je kind zich het leplazerus schrikt als hij dit zelf moet (gaan) betalen.
6. Sta fouten toe
Voor iemand die heeft bijgeleend van DUO en wel eens in het rood heeft gestaan, kan ik dit beamen: leren omgaan met geld is een proces. Fouten zullen gebeuren. Zo zal je kind vast eens teveel geld uitgeven aan een onnodig item, zal hij thuiskomen met een miskoop of zal hij zijn spaargeld opeens voor iets anders gebruiken. Deze fouten horen erbij, hou er daarom ‘rekening’ mee. Juist in deze foutjes zitten waardevolle lessen.
7. Er is een verschil tussen nodig hebben en willen
De meeste kinderen willen specifieke items, zoals nieuw speelgoed of een videogame. Het is echter belangrijk dat je met je kind bespreekt wat hij nodig heeft, in plaats van wat hij wil. Juist dit onderstreept de waarde val geld; je kunt een euro maar één keer uitgeven. We kunnen ons niet alle dingen kunnen veroorloven die we altijd willen in het leven. In plaats daarvan moeten we sparen voor essentiële zaken zoals voedsel, water en onderdak.
8. Check hoe je bank kan helpen bij de financiële opvoeding
Banken zijn gespecialiseerd in geld en beschikken naast kennis ook over experts die zich bezig houden met financiële opveding. Ga bij je bank na welke programma’s en hulpmiddelen worden aangeboden. Ouders vinden de rol van de bank bij de financiële opvoeding steeds belangrijker worden. De bank kan een rol spelen bijvoorbeeld als het gaat om veilig leren bankieren (29%), leren omgaan met de (spaar)rekening (24%) of het sturen van betaalverzoeken (23%).
Uit onderzoek van de Volksbank bleek eerder dat ouders niet genoeg met hun kinderen over geld praten. Meer daarover lees je hier.
Monique: ‘Mijn kleuter probeerde geld te stelen van een vriendinnetje’