Laurien Bleeker Opvoeden 17 sep 2023, 10:03

Leestijd: 3 minuten

Empathie aanleren bij je kind? Skip het woordje ‘sorry’ dan maar

In een land als Denemarken wordt empathie als vak gegeven op school. Kinderen leren zich in te leven en te verplaatsen in een ander. Met empathie als basis, groeit je kind op tot een vriendelijke, meelevende volwassene.

Empathie aanleren bij je kind is iets wat we in onze ‘ieder-voor-zich’ maatschappij goed kunnen gebruiken, nietwaar?

Empathie, ook wel inlevingsvermogen, aanleren, daar kun je al vroeg mee beginnen. Alhoewel kleuters erg op zichzelf gericht zijn en alles beleven vanuit het ik, kun je wel al gevoelswoorden gebruiken. Dat zijn woorden als boos, verdrietig en blij. Daarbij kun je omschrijven hoe je aan iemand ziet hoe diegene zich voelt. Bij verdriet komen er tranen uit de ogen en is iemand blij dan zie je een grote glimlach.

Is je kind wat ouder dan zijn er veel verschillende boeken over gevoelens die jullie samen kunnen lezen. Dat is dan meteen een mooi bruggetje om eens een gesprek te starten met je kind over hoe hij of zij zich soms voelt en over hoe jij je voelt.

Empathie aanleren aan je kind maakt de wereld wat liever

Dit is belangrijk, omdat het je kind helpt om op te groeien tot een sociaal verantwoordelijke volwassene. Iemand die vriendelijk is en aan een ander denkt. Als kinderen het niet aangeleerd krijgen om zich in te leven in een ander, dan kan dat op latere leeftijd problemen geven.

Veel maatschappelijke problemen van nu bijvoorbeeld, zijn er door een gebrek aan empathie. Zoals geweld, oorlog, racisme en ongelijkheid. Empathie leert je kind dus de wereld om zich heen te begrijpen én te omarmen. Het maakt de wereld een beetje liever.

Het woordje sorry, wat zegt dat eigenlijk?

Vaak leren ouders hun kind wel sorry te zeggen tegen een ander, maar wat betekent dat dan eigenlijk? Leren ze daarmee echt iets over de gevoelens van een ander? Waarschijnlijk niet. Laten zien en benoemen dat een ander kind tranen heeft en verdrietig is, zorgt er wel voor dat je kind empathie aanleert. Leer je kind te vragen aan een ander wat het nodig heeft op dat moment, leer het om medeleven te tonen.

Ook je eigen kind mag benoemen wat het nodig heeft, als het verdrietig of boos is. Misschien wil je kind graag een knuffel van diegene of van jou, of juist even met rust gelaten worden. Zo leert je kind niet alleen empathie voor een ander, maar ook voor zichzelf te hebben.

‘Niet huilen, het valt wel mee’

Helaas heerst er ook nog wel een ‘niet huilen, het valt allemaal wel mee’-mentaliteit. Vooral onder de oudere generatie. Empathische kinderen worden door die groep gezien als zwak of soft, helemaal als het jongens betreft die zich kwetsbaar opstellen. Dat is natuurlijk best wel achterhaald en ouderwets. Empathie is juist de basis van de hele opvoeding. Je hebt het nodig bij het opbouwen en onderhouden van relaties, bij samenwerken met anderen, bij het kunnen vertrouwen van mensen en bij het vreedzaam oplossen van conflicten.

Empathie aanleren zorgt ervoor dat je kind (op oudere leeftijd):

• sociale vaardigheden krijgt. Empathie stelt je kind in staat om de gevoelens en behoeften van anderen te begrijpen en hierop te reageren.
• conflicten op kan lossen door de standpunten en gevoelens van een ander te begrijpen.
• de eigen emoties beter begrijpt en hiermee om kan gaan.
• een moreel kompas ontwikkelt.
• een ander helpt, zonder daarvoor iets terug te verwachten.
• beter in staat is om stress en andere negatieve gevoelens te beheersen.
• tolerant is en niet snel oordeelt.

Drie tips om je kind te leren omgaan met teleurstellingen