Japke Janneke Sybesma Vrije Tijd 15 jan 2023, 11:27

Leestijd: 6 minuten

Een alternatief voor schermtijd? Doe mee met de Nationale Tuinvogeltelling

Ben je nog op zoek naar een leuke activiteit om samen met je kind te doen? In het laatste weekend van januari vindt de jaarlijkse Nationale Tuinvogeltelling plaats. Boswachter en woordvoerder bij Vogelbescherming Nederland, Hanne Tersmette-Strijland, vertelt aan JM Ouders waarom het zo belangrijk is om mee te doen en wat de beste tips zijn om, samen met je kind, vogels te spotten.

De Tuinvogeltelling biedt dit jaar een leuk alternatief voor schermtijd. Ze hebben namelijk een ludieke actie bedacht om meer ouders met kinderen te betrekken bij het tellen van vogels.

Tuinvogeltelling

”De Nationale Tuinvogeltelling vindt elk jaar plaats in het laatste weekend van januari. In dit weekend tel je een half uur alle vogels die je in je tuin of op je balkon ziet. Het leuke aan de tuinvogeltelling is dat echt iedereen mee kan doen, met behulp van deze herkenningstips kan iedereen vogels herkennen. Daar hoef je echt geen vogelaar voor te zijn! De vogels die je hebt geteld, geef je in datzelfde weekend door via de website.

De Nationale Tuinvogeltelling is het grootste citizen science project van Nederland. Vogelbescherming organiseert de telling samen met Sovon Vogelonderzoek Nederland. De Nationale Tuinvogeltelling levert een momentopname van de aantallen vogels die in Nederlandse tuinen aanwezig zijn. Wij combineren deze met andere tellingen. Zo zien we hoe de vogels in onze tuinen zich ontwikkelen, en kunnen we ze beter helpen en beschermen.

Bewustwording

Vroeger bij mij thuis keken mijn ouders en ik altijd naar de vogels in onze tuin. Als er eentje de tuin binnenvloog, was het niet ‘he daar is een vogel’, maar ‘he daar is een merel. Of een roodborstje’. En als we de vogel niet kenden, zochten we hem op in een vogelgidsje. Ik kende de meeste vogels daardoor al vroeg bij naam en mijn liefde voor vogels is hiermee vroeg aangewakkerd. Als je van jongs af aan bewust bent van de vogels in je omgeving, krijgen ze ook betekenis voor je. Zo kun je leren dat het roodborstje dat je ’s winters in je tuin ziet, hoogstwaarschijnlijk een andere is dan die je zomers ziet. Je ontdekt dat de grote bonte specht graag komt snoepen van je vogelpindakaas en de zanglijster slakken kraakt op je tegels. Als ze betekenis hebben, dan wil je ook voor ze opkomen en ze beschermen. De kinderen van nu zijn de natuurbeschermers van de toekomst. Hoe eerder we beginnen met de liefde voor vogels aan te wakkeren, hoe beter.

Vogelbescherming biedt lesmateriaal aan waarmee bijvoorbeeld basischolen, maar ook kinderboerderijen, brugklassen van middelbare scholen en pedagogisch medewerkers eenvoudig aan de slag kunnen en mee kunnen doen aan de tuinvogeltelling. Omdat kinderen in het weekend vaak niet op school zitten, mogen ze ook al tellen in de week voor het weekend.

Naast schoolkinderen willen we ook ouders motiveren om met hun kinderen te gaan tellen. Om dit extra te stimuleren, hebben we daar een speciale actie voor bedacht: Vogelflix.

Alternatief voor schermtijd: Vogelflix

Elke ouder met jonge kinderen krijgt ermee te maken: strijd over schermtijd. Uit onderzoek van Kids Care & Commerce (2021) blijkt dat zelfs vier op de tien ouders het beperken van schermtijd de grootste uitdaging in de opvoeding vindt. Bij de voorbereidingen voor het Nationale Tuinvogelweekend dachten we dat we best een alternatief scherm konden bieden, zonder strijd. Want tijdens de Nationale Tuinvogeltelling kijkt heel Nederland elk jaar door het raam om een half uur vogels te tellen. Toen dachten we: wat als we daar nou een scherm van maken?

Vogelbescherming heeft hiervoor een speciale sticker gemaakt, waarmee elk raam verandert in een echt scherm. Dus niet Netflixen, maar Vogelflixen! Dat klinkt misschien als een grap, maar in je tuin of op je balkon is een hoop leuks te zien. En daar kunnen kinderen onbeperkt naar kijken zonder risico op schadelijke gevolgen, zoals hoofdpijn of zelfs bijziendheid. Sterker nog: we weten dat het kijken naar de natuur, en in het bijzonder naar vogels, mensen bewezen gelukkiger maakt.

Vogelflix wordt gelanceerd tijdens de Nationale Tuinvogeltelling op 27, 28 en 29 januari. Vogelflixen kan natuurlijk altijd, maar we hopen dat dit scherm ervoor zorgt dat meer jonge gezinnen mee gaan tellen. Want los dat wij die gegevens hard nodig hebben om de vogels in ons land te blijven beschermen, is het natuurlijk ook gewoon heel leuk om als gezin te doen. De Vogelflix sticker kun je hier gratis bestellen.”

Hoe kun je meedoen?

Hier kun je je alvast aanmelden. Je ontvangt dan leuke vogelweetjes, tips om vogels te herkennen en je krijgt een seintje als je echt kunt gaan tellen! Tijdens het vogeltelweekend vink je de vogels die je gezien hebt eenvoudig aan en zet je ze met een druk op de knop door naar Vogelbescherming waar alle resultaten geanalyseerd worden.

Tips om vogels te herkennen

Tot slot geeft Hanne graag nog een aantal tips om vogels te herkennen:

”Ten eerste zijn vogels in de ochtend het meest actief en valt er dus het meest te tellen. Vogels die overvliegen tellen trouwens niet mee en vogels bij de buren ook niet. Verder zijn de Merel, Zanglijster en Koperwiek familie van elkaar. Het zijn allemaal ‘lijsters’. Daarom lijken ze natuurlijk ook een beetje op elkaar. Ze houden ook allemaal van fruit in de winter, dus met een stuk peer of appel doe je ze plezier! Bijna iedere tuin heeft wel een paartje ‘tuin’ merels. De kans dat je er eentje ziet tijdens de Tuinvogeltelling is groot! Het merelvrouwtje is bruin en lijkt wat op de Zanglijster en Koperwiekm maar is veel egaler bruin. Het mannetje is zwart met een gele snavel, dus makkelijker herkenbaar. Het liefst zoeken ze wormen op het gazon.

De Zanglijsters is wat minder algemeen dan Merels. Je herkent ze het beste aan hun gevlekte borst. Ze beginnen vaak al in januari uitbundig te zingen. Of er wel eens Zanglijsters in de tuin komen, is ook te zien aan de aanwezigheid van een ‘smidse’: een steen met daaromheen stukgeslagen slakkenhuisjes.

Tot slot trekken koolmezen en pimpelmezen vaak samen op. Maar hoe houd je ze uit elkaar? Koolmezen hebben een zwart petje en een zwarte stropdas. Het zijn forse mezen, die graag op de grond scharrelen. Ze plukken en rukken gevallen natte bladeren opzij om er nootjes en kleine beestjes onder vandaan te halen. Die nemen ze dan mee naar een dikke, veilige tak om ze daar rustig te verorberen. Pimpelmezen daarentegen hebben een blauw petje. Ze zijn wat kleiner en lichter en zitten in de toppen van bomen. Als echte acrobaten hangen ze ondersteboven aan doorbuigende twijgen om hun nootjes en beestjes te pakken te krijgen. Als ze ruzie hebben zetten ze hun kleine, lichtblauwe kruinveertjes overeind; dan lijken ze tenminste wat groter. Ze komen ook graag op je vetbolletjes.”

De Nationale Tuinvogeltelling vindt plaats vanaf vrijdag 27 januari tot en met zondag 29 januari.

7x waarom buiten in de natuur zijn belangrijk is voor kinderen