De tien meest gestelde vragen over klachten
Bij een hardnekkig verschil van mening met school, is het voor ouders vaak lastig te bepalen wat nu de beste weg is. Gaan praten met het schoolbestuur? Een officiële klacht indienen? En hoe gaat dat dan in zijn werk?
Wat moet je doen bij ontevredenheid over school?
Het ligt voor de hand eerst met de groepsleerkracht in gesprek te gaan. Om te voorkomen dat die zich aangevallen voelt, is het aan te raden de klacht zo rustig mogelijk te brengen. Vraag de leerkracht ook naar zijn visie op de zaak. Als te voorzien is dat de gemoederen hoog gaan oplopen of als de klacht niet alleen de leerkracht betreft, kan de contactpersoon op school vertellen bij wie ouders het beste terecht kunnen.
En als een gesprek niet helpt?
De volgende stap is een klacht indienen bij de schoolleider of eventueel het bestuur. Zij kunnen met de ouders en de groepsleerkracht om de tafel gaan zitten om de lucht te klaren.
Mocht ook dit gesprek niets opleveren, dan kan de formele weg naar de klachtencommissie bewandeld worden.
Wat houdt een officiële klacht in?
Sinds 1 augustus 1998 moeten alle scholen in het basis- en voortgezet onderwijs een klachtenregeling hebben. Een paar basisscholen hebben een eigen klachtenreglement en een interne klachtencommissie (bestaande uit minimaal drie personen, waaronder een onafhankelijk voorzitter). De meeste scholen zijn echter aangesloten bij één van de zeven landelijke of drie regionale klachtencommissies. Zij werken volgens een landelijke modelklachtenregeling. In de schoolgids staat vermeld hoe het op uw school geregeld is en wie als contactpersoon of vertrouwenspersoon fungeert. Heeft de school geen regeling, dan kunt u dit melden bij de onderwijsinspectie.
Hoe verloopt de procedure?
Meestal zal de contactpersoon eerst verwijzen naar de vertrouwenspersoon om te kijken of er nog bemiddeld kan worden. De klager besluit zelf of hij dat nog wil. Zo niet, dan moet een formele klacht worden ingediend. De klachtencommissies hanteren in grote lijnen dezelfde procedure. De klacht moet schriftelijk worden ingediend. De aangeklaagden worden vervolgens in de gelegenheid gesteld een verweerschrift op te stellen. Op de zitting wordt de klacht door de commissie behandeld. Vaak laten de aangeklaagden van de school zich door professionele juridische hulpverleners bijstaan (advocaten, vakbondsjuristen); voor ouders is dat meestal te duur.
Als de klacht geheel of gedeeltelijk gegrond wordt verklaard, geeft de commissie een advies aan het schoolbestuur. Dat moet laten weten wat het met de klacht doet. De adviezen van de commissie zijn niet bindend, maar worden in 95 procent van de gevallen wel overgenomen. De commissie kan een school geen sancties opleggen.
De hele procedure neemt gemiddeld zo’n dertien weken in beslag. Voor spoedeisende klachten, als het kind geschorst is of bij overgangsklachten, bestaat een versnelde procedure van zes weken.
Hoe duur is het om een officiële klacht in te dienen?
De formele klachtenprocedure kost ouders geen geld, wel veel energie en inspanning.
Waar moet je op letten bij het indienen van een officiële klacht?
De klacht moet kort en bondig worden geformuleerd. Klachten over meerdere personen dienen apart te worden ingediend. Hoe meer bewijsmateriaal, hoe steviger de zaak. Bewijsbijlagen moeten genummerd worden bijgesloten. Getuigenverklaringen maken de zaak ook sterker. Ouders kunnen zich op de zitting het beste laten bijstaan door een vertrouwd persoon of raadsman. Zorg ook voor getuigen.
Kun je ook naar de rechter stappen?
Ja, afhankelijk van de aard van de klacht kunt u ook, direct of na de officiële procedure, naar de bestuurs- of kantonrechter stappen. Nadeel is dat deze rechtsgang heel lang kan duren en dat het vaak een kostbare aangelegenheid is (kosten van rechtsbijstand).
Wat is mediation?
Mediation of conflictbemiddeling is gericht op het bereiken van overeenstemming tussen beide partijen. Vooral voor meningsverschillen tussen school en ouders op pedagogisch gebied is dit een aantrekkelijk alternatief voor een formele klacht. Voordeel is dat de klagers direct betrokken zijn bij de klachtbehandeling en dat er vaak veel sneller een oplossing wordt bereikt. Gemiddeld zijn er zes wekelijkse sessies van een uur voor nodig.
Hoe kom je aan een mediator?
Er zijn advocaten die ook als mediator optreden. Daarnaast beschikt het Nederlands Mediation Instituut (NMI) over een lijst met aangesloten mediators (zie www.nmi-mediation.nl). Deze richten zich op verschillende terreinen, waaronder het basisonderwijs.
Hoe duur is mediation?
Prijzen van mediators verschillen. Advocaten hanteren hun eigen tarieven. Bij andere professionele mediators, bijvoorbeeld van het NMI, liggen de prijzen lager, zo tussen de 75 en 100 euro per uur. De rekening wordt door school voldaan als het schoolbestuur heeft besloten een mediator in te roepen.
Zie ook: www.minocw.nl/povo/klachtenprocedure.html, www.onderwijsklachten.nl, www.nmi-mediation.nl, www.voo.nl/voorkomklachten & www.lgc-lkc.nl