Redactie Ouders 19 jun 2018, 12:18

Leestijd: 4 minuten

“De rol van vaders in opvoeding is belangrijk”

Vaders worden vaak als de minder belangrijke ouder binnen de opvoeding gezien. Maar in het boek Do Fathers Matter? bewijst wetenschapsjournalist Paul Raeburn dat dit een grote misvatting is. Sterker nog: hij laat zien dat de rol van vaders juist véél belangrijker is dan wij altijd hebben gedacht.

Reaburn stelt dat er tegenwoordig steeds meer onderzoek wordt gedaan naar de waarde van het vaderschap. Volgens de wetenschapsjournalist is de vaderlijke invloed in de volgende zeven fases van het kind heel belangrijk:

1. Conceptie: het gevecht in de baarmoeder

De bioloog David Haig van de Harvard Universiteit heeft ontdekt dat de vaderlijke en moederlijke genen met elkaar in de baarmoeder strijden. Haig zegt dat “sommige vaderlijke genen de foetus stimuleren om zoveel mogelijk voeding en energie te vragen van de moeder als mogelijk – ook als dat betekent dat het de gezondheid van de moeder schaadt”, terwijl “de moederlijke genen rekening houden met de moeder en 'slechts' de hoeveelheid zorg aan de foetus geven als nodig is.”

2. Zwangerschap: het belang van aanwezigheid

Je zou denken dat tijdens de zwangerschap van een vrouw de man weinig kan doen om zijn kind te beïnvloeden. Maar een recente studie van de Universiteit uit Zuid-Florida toont aan dat dat niet het geval is. Uit dit onderzoek bleek namelijk dat baby’s waarvan de vaders tijdens de zwangerschap afwezig waren, vaker te vroeg geboren werden of een lager geboortegewicht hadden. Daarnaast hadden deze baby’s vier keer meer kans om binnen hun eerste jaar te overlijden.

3. Geboorte: mannen geven hulp

Oude romcoms tonen vaak angstige vaders in wachtkamers, terwijl hun vrouwen aan het bevallen waren. En dit was ook niet overdreven, dit was vroeger echt zo. Maar tegenwoordig is het niet meer dan normaal dat vaders tijdens de bevalling naast het bed zitten. Uit onderzoek blijkt ook dat naarmate er meer vaders plaats op de kraamafdeling namen, des te minder vrouwen pijn voelden. Maar misschien nog belangrijker: mannen die tijdens de bevalling aanwezig zijn, blijken ook meer betrokken te zijn bij de zorg van hun kind.

4. Na de bevalling: nog onvoldoende onderzocht

Hoe kunnen we het belang van vaderlijke gezelschap in de eerste maanden van een kind meten? Een poging daartoe is om baby’s waarvan de vaders niet betrokken zijn te observeren. Volgens Raeburn hebben één op de tien mannen moeite om zich emotioneel met hun baby te binden, door een vorm van postnatale depressie. Kinderen van vaders met een vorm van postnatale depressie hebben acht keer meer kans op gedragsproblemen dan baby’s die een gezonde band met hun vader hebben.

5. Peutertijd: vaders de makers van pestkoppen

Uit onderzoek van de Universiteit in Oxford blijkt dat peuters die een slechte of geen relatie met hun vader hebben, later een grotere kans op agressief gedrag hebben – ongeacht hoe hun band met hun moeder is. In een soortgelijk onderzoek over de ouderlijke betrokkenheid, concludeerden ook Zweedse onderzoekers dat kinderen later minder kans op gedragsproblemen zullen hebben als hun vader tijdens de peutertijd voldoende betrokken is geweest.  

6. Vroege kindertijd: mannen kunnen praten

Onderzoekers hebben de ouderlijke rol in taalontwikkeling bij arme, plattelands kinderen onderzocht. En wat bleek? Het gebruik van de woordenschat van vaders – tijdens het voorlezen van kinderen van zes maanden – had een grote invloed op de expressiviteit en het taalgebruik bij kids van drie jaar. Het opleidingsniveau van de moeder en de manier waarop de moeder met haar kinderen sprak bleek hierop geen invloed te hebben. Volgens Reaburn kan een mogelijke oorzaak zijn dat moeders over het algemeen meer tijd met hun kinderen doorbrengen, waardoor zij misschien dezelfde woorden gebruiken waar hun kinderen het meest vertrouwd mee zijn. Vaders zijn vaak minder afgestemd op deze vertrouwde vocabulaire, waardoor hun kind een grotere woordenschat krijgt.

7. Tienerjaren: de afwezigheid van de vader

Jarenlang hebben biologen zich verbaasd over het feit dat meisjes zonder de aanwezigheid van een vader een grotere kans op tienerzwangerschappen hebben. Psycholoog Sarah Heuvel van de Universiteit in Texas denkt dat de afwezigheid van een vader een soort onbewuste aanwijzing aan meisjes geeft dat mannen niet zo lang blijven hangen en dat zij dus maar snel een partner moeten vinden.

Bron: Psychology Today

Lees ook: 'Papa's humeur van grote invloed op ontwikkeling kind'.