Laura Saija Ouders 12 aug 2023, 09:09

Leestijd: 3 minuten

AI-cybercriminelen klonen stem van jouw kind om je te belazeren: ‘Spreek codewoord af’

Instanties adviseren ouders om onmiddellijk met hun kinderen een specifiek codewoord af te spreken, om zo te vermijden dat ze slachtoffer worden van telefonische oplichting. Het blijkt namelijk dat cybercriminelen een nieuwe tactiek gebruiken waarbij ze stemmen klonen. Volgens experts kan dit aanzienlijke financiële schade veroorzaken.

De nationale politie uit bezorgdheid over de buitengewoon snelle groei van kunstmatige intelligentie, meldt het AD. Ze willen zo snel mogelijk digitale rechercheurs en analisten aanstellen om het hoofd te bieden aan de toenemende cybercriminaliteit. Jan Struijs, voorzitter van de Nederlandse Politiebond, uit zijn zorg over deze ontwikkeling: “Het gaat écht als een raket. Van rechercheurs krijg ik al verontrustende signalen die alle alarmbellen laten afgaan.”

Voice cloning

Met name voice cloning baart Struijs grote zorgen. Dit houdt in dat de stem van een familielid wordt nagebootst door middel van AI-gestuurde software. Criminelen maken hier gebruik van om mensen via de telefoon op te lichten. Zo kunnen ze bijvoorbeeld met een overtuigend verhaal beweren dat iemands dochter in dringende nood verkeert en direct geld nodig heeft.

In de Verenigde Staten komt dit fenomeen al zo vaak voor dat een toezichthouder waarschuwt voor deze nieuwe vorm van bedrog. Bovendien hebben ook in andere landen meerdere personen en zelfs bedrijven en banken aanzienlijke bedragen, tot in de honderdduizenden euro’s, verloren door deze vorm van oplichting.

Codewoord

De Fraudehelpdesk raadt aan om samen met je kind een afgesproken codewoord te hebben, zodat je twijfelachtige situaties kunt herkennen en oplichters kunt ontmaskeren. Bureau Jeugd en Media sluit zich hierbij aan en waarschuwt ouders ook om aandacht te besteden aan het telefoonnummer. “Indien je kind beweert in moeilijkheden te zijn, dringend geld nodig heeft en belt vanaf een ander nummer, is gezonde achterdocht op zijn plaats. Hoewel het vreemd en onwenselijk is dat dergelijke codewoorden en tips überhaupt noodzakelijk zijn, is het de realiteit van onze huidige wereld”, stelt oprichter Justine Pardoen.

Wat kun je doen tegen deze vorm van voice cloning van je kind?

Er zijn verschillende manieren om deze vorm van oplichting te voorkomen.

1. Verifieer altijd de identiteit

Als iemand contact met je opneemt en om financiële of persoonlijke informatie vraagt, zelfs als ze beweren je kind te zijn, wees dan voorzichtig. Probeer de identiteit van de persoon te verifiëren door persoonlijke vragen te stellen die alleen jij en je kind zouden weten.

2. Gebruik andere communicatiemiddelen

Als je normaal gesproken via Whatsapp of andere online platforms met je kind communiceert, gebruik deze dan als extra verificatiemiddel. Vraag bijvoorbeeld om een bericht te sturen via een platform waarvan je zeker weet dat het echt je kind is.

3. Geef geen persoonlijke informatie

Wees terughoudend met het verstrekken van persoonlijke of financiële informatie via telefoongesprekken, zelfs als de beller beweert je kind te zijn. Echte noodsituaties kunnen op andere manieren worden bevestigd.

4. Bezwijk niet onder tijdsdruk

Als de beller druk uitoefent om snel te handelen, neem dan even de tijd om de situatie te evalueren. Oplichters proberen vaak mensen onder druk te zetten om ondoordachte beslissingen te nemen.

5. Videobellen

Als je met je kind kunt videobellen of afspreken, kun je de identiteit gelijk verifiëren.

6. Familiecode of wachtwoord

Stel een geheime familiecode of wachtwoord in dat je gebruikt om de identiteit van je kind te verifiëren. Als de beller dit niet kent, is het waarschijnlijk een oplichter.

7. Neem contact op met andere familieleden of vrienden

Als je andere familieleden of vrienden hebt die dichtbij je kind staan, neem dan contact met hen op om de situatie te verifiëren.

8. Blijf alert op signalen

Let op tekenen van neppe stemmen, zoals onnatuurlijke intonatie, vreemde zinsconstructies of inconsistenties in het verhaal. Let ook op ongeloofwaardige achtergrondgeluiden, zoals sirenes of ander verkeer. Dit wordt gebruikt om de stem minder verstaanbaar te maken.

9. Bewaar persoonlijke informatie privé

Zorg ervoor dat je persoonlijke informatie, zoals geboortedata, adressen en andere gevoelige gegevens, niet openbaar deelt op sociale media of andere online platforms, omdat oplichters deze informatie kunnen gebruiken om hun verhaal te versterken.

Het kan ook jouw kind overkomen: digitaal kinderlokken, oftewel grooming