Lisa van den Akker Persoonlijke verhalen 26 mrt 2022, 12:03

Leestijd: 5 minuten

Column Maria #20: ‘Zijn leventje is moeilijk omdat trauma’s hem in de weg zitten’

Maria Lee is de trotse moeder van de vijfjarige tweeling Tom en Fien. Het leven met haar twee kinderen gaat alleen niet altijd over rozen. Vooral met Tom niet, want toen hij vier jaar was stopte Tom met eten en raakte daardoor ondervoed. Haar verhaal kon je lange tijd volgen op J/M Ouders, nu een jaar later gaat haar verhaal verder.

“Daar zitten we dan, afwachtend op de uitkomst van de onderzoeken van Tom. Eerst wordt er globaal uitgelegd welke testen er zijn afgenomen en hoe we de uitkomst kunnen interpreteren. Stapels papier worden op het bureau uitgespreid. Een onderzoekster verteld over de intelligentietest, de uitdagingen en de dingen die Tom in een handomdraai deed. ‘Maar over zijn intelligentie maken wij ons geen zorgen, het is vooral op sociaal-emotioneel gebied waar er zich problemen voordoen’, zegt mijn man.

Testresultaten

De onderzoekster knikt instemmend en gaat verder met haar uitleg. ‘Tom moest halverwege de testafname een opdracht doen waarbij hij dieren in de dierentuin een plek moest geven. Eerst kreeg hij een plaat te zien waarop de dieren allemaal op hun eigen plekje in de dierentuin zaten’, vertelt ze. ‘Vervolgens kreeg hij een andere plaat waarop de dierentuin leeg was en moest Tom de dieren op hun eigen plekje neerzetten. Tom vond het een stomme opdracht en vond het grappig om de landdieren in het water te zetten en de waterdieren op het land. Hij kon er zelf hard om lachen. Maar omdat het een testafname is, wordt dit testresultaat niet meegenomen en gaat het van de totale score af. Terwijl we weten dat Tom dit makkelijk kan’, eindigt de onderzoekster haar verhaal.

Mijn man en ik kijken elkaar aan en schieten in de lach. ‘Tja, dat is Tom ten voeten uit’, grinnikt mijn man. ‘Niet handig en gewenst, maar wel écht Tom.’ Nu neemt de andere onderzoeker het woord, ‘Ook bij het natekenen van vormen, gaat Tom zijn eigen weg. Toms spanningsboog is kort, dus moesten we hem aanmoedigen. Hij laat zich wel makkelijk corrigeren en aanmoedigen. Zo konden we hem weer snel bij de testen betrekken’, zegt hij. ‘Tom heeft een grote woordenschat en weet de betekenis ervan. Hij kan goed en duidelijk vertellen, weet veel en kan dat goed uiteen zetten. We zien dat Tom opdrachten die binnen zijn interessegebied vallen, leuk vindt.’

Slim mannetje

Ondertussen laat de onderzoekster een blad zien waarop Toms tekeningen staan. Zijn scores en de totale eindscore leest ze voor. ‘We kunnen niet helemaal uitgaan van de cijfers, want Tom heeft sommige opdrachten niet gedaan of op zijn eigen wijze gedaan. Daardoor verliezen we scores en moeten we eigenlijk schatten. Maar kijk je naar de cijfers dan is Tom gemiddeld tot bovengemiddeld intelligent.’

‘Dat verbaast me niets’, zeg ik. Mijn man knikt instemmend, ‘Klopt, het is een slim mannetje.’ Nu neemt de andere onderzoeker weer het woord, zijn gezicht staat ernstig. ‘Wat ons opvalt, is dat Tom bang en angstig is voor speelgoed of verhalen die medisch gerelateerd zijn. Ook voeding en allergie zijn voor Tom onderwerpen die veel angst oproepen’, zegt hij. ‘Hier laat hij zien dat wat hij in zijn jonge leventje heeft meegemaakt zijn sporen heeft achtergelaten.

Dit is een belangrijk onderwerp om verder op door te gaan. Tom heeft wat wij denken, een ziekenhuistrauma dat onder andere gerelateerd is aan zijn voedselallergie. Om te zorgen dat hij tijdens toekomstige ingrepen of behandelingen niet nog meer getraumatiseerd raakt, zullen we aan zijn trauma moeten werken. Daarnaast moet Tom voor toekomstige ingrepen of behandelingen voorbereid worden. Jullie kunnen met ons contact opnemen wanneer dit gaat plaatsvinden. We zullen hem dan goed voorbereiden en eventueel begeleiden tijdens de behandeling.’

Complexe trauma’s

Mijn man en ik knikken begrijpend. Eigenlijk is het een bevestiging van iets dat we al wisten. Maar het steekt het me en mijn maag draait zich in de bekende stressknoop. Ik wil niet dat Tom het moeilijk heeft. Het is mijn taak om hem te beschermen tegen alle leed en pijn. Maar dat heb ik niet gedaan. Ja, de behandelingen en ingrepen waren noodzakelijk. Toch voel ik me schuldig en de tranen prikken achter mijn ogen. Ik ben boos op mezelf, want dat wat ik niet wilde voor mijn kinderen, is toch gebeurd.

Mijn leven is doorspekt met complexe trauma’s en die zijn van chronische aard. Ik weet hoe hard het leven kan zijn. En nu heeft ons kleine mannetje zoveel moeite om mee te komen op school, loopt hij sociaal-emotioneel iets achter en is zijn leventje moeilijk omdat trauma’s hem in de weg zitten.

Als ik het kon overnemen, dan zou ik dat meteen doen. Mijn man pakt mijn hand vast en knijpt er even in. Ik schrik op uit mijn gedachten en haal diep adem. ‘Oké en wat kunnen we hieraan doen’, vraag ik de onderzoekers. ‘We stellen voor om met de traumatherapeut af te spreken’, zegt er een. ‘Dan kan zij kijken wat Tom nodig heeft. Daarna kunnen we samen een plan maken. Tom laat jonger gedrag zien dan zijn kalenderleeftijd. Dat kan te maken hebben met het trauma dat hij heeft, net als het rigide gedrag dat hij tijdens spel laat zien. Tom is continue op zoek naar veiligheid en voorspelbaarheid. Als dat weg valt dan raakt hij uit balans. Zo heeft hij ook moeite met het reguleren van zijn emoties. Kleuters hebben daar moeite mee, laat staan als je een trauma hebt. Laten we eerst het trauma behandelen, daarna kijken we of en wat er overblijft.’

Mijn man en ik knikken opnieuw instemmend en bedanken de onderzoekers voor hun duidelijke uitleg. We zijn enigszins opgelucht. We hebben nu duidelijkheid en een plan, maar tegelijkertijd is het geen nieuws waar we blij van worden.”

Column Maria #19: ‘Mijn maag draait zich om, Tom heeft het over zichzelf!’