Weg met stoelen en tafels: ‘Van buitenles worden kinderen weer enthousiast’
Dat niet elk kind school even leuk vindt, is logisch. Toch is er volgens IVN Natuureducatie weldegelijk iets dat scholen kunnen doen om het enthousiasme bij de kinderen weer omhoog te krijgen, namelijk buitenles.
Daar hebben scholen alleen maar baat bij, want enthousiaste leerlingen betekent enthousiaste leraren en dat is alleen maar positief voor de school.
Achterstand opgelopen
De leesvaardigheid van Nederlandse scholieren is naar een dieptepunt gezakt, zo blijkt uit onderzoek. Ook scoren leerlingen slechter op exacte vakken dan voorheen. Eén van de genoemde verklaringen is de coronapandemie, waardoor veel leerlingen achterstanden hebben opgelopen. Maar dat is niet de enige verklaring.
Volgens Vincent van der Veen, programmamanager Kind en Natuur van IVN Natuureducatie, is het huidige onderwijs niet meer van deze tijd en moet het op de schop. “Maak leerlingen enthousiast om iets te leren en doe dit niet 99 procent van de tijd op een stoel en achter een tafeltje, zoals nu gebeurt.”
Het is volgens hem niet voor niets dat vakken als gym, handvaardigheid en muziek doorgaans veel populairder zijn dan andere vakken. “Kinderen zijn in beweging, doen iets praktisch. Andere vakken moeten hier ook veel meer gebruik van maken. Leren over de natuur gebeurt nu ook bijna alleen maar uit een boek. Dat is toch de gek voor woorden? Die eik staat op het schoolplein en de merel scharrelt daar ook rond. Neem die kinderen mee naar buiten. Daar gebeurt het.”
Les in de buitenlucht
Uit onderzoek blijkt dat les in de buitenlucht zorgt voor enthousiastere leerlingen. Ze zijn in beweging, ademen frisse lucht in, het is goed voor hun concentratie en het bevordert ook de leerprestaties. De buitenruimte biedt kinderen bovendien een echte context waardoor kennis beter blijft hangen.
Van der Veen: “Van domweg maar blijven herhalen met een pen en een schrift aan een tafeltje wordt niemand blij. We weten inmiddels dat intensieve veeteelt niet bevorderlijk is voor de gezonde ontwikkeling van dieren, maar onze kinderen blijven we ophokken in te krappe, muffe lokalen en dan verwachten we dat ze optimaal presteren.”
Het is volgens hem dus tijd om hiermee te stoppen. In plaats van nog meer van hetzelfde is het beter om het monopolie van het klaslokaal op leren los te laten. “99 procent van de lestijd is nu binnen, terwijl leerkrachten zelf ook aangeven dat in een ideale situatie 25 procent van de onderwijstijd buiten plaatsvindt. Bij IVN Natuureducatie pleiten we daarom voor veel meer buitenles, zodat onze kinderen weer enthousiast naar school gaan en tegelijkertijd hun prestaties verbeteren.”
Positieve effecten van buiten zijn
Buitenles kan dus zorgen voor meer enthousiasme bij leerlingen op scholen. Naast dat het goed is voor de gezondheid, beweging, frisse lucht en de concentratie, heeft buiten zijn nog meer positieve effecten op een mens. Wij zetten er een paar op een rij:
1. Het vermindert stress
In de buitenlucht zijn zorgt ervoor dat je hartslag, spierspanning en bloeddruk dalen, met als gevolg dat je minder stress ervaart. Misschien denk je nu: maar kinderen hebben toch nog helemaal niet echt last van stress? Dat is niet zo, ook kinderen kunnen op jonge leeftijd al stress ervaren, bijvoorbeeld door prestatiedruk op school, vanuit huis of op de sportclub. Buitenles kan dan een fijne manier zijn om deze stress even niet, of minder, te voelen.
2. Goed humeur
Tijd buiten doorbrengen zorgt ervoor dat je je gelukkig voelt, waardoor je een goed humeur krijgt. Dit heeft alles te maken met het daglicht, bij het zien daarvan maken we serotonine, het gelukshormoon, aan. Willen we niet met z’n allen dat kinderen gelukkig zijn? Want zoals ik eerder al aangaf over enthousiaste kinderen, geldt dat ook nu: gelukkige kinderen betekent gelukkige leraren en gelukkige ouders.
3. Gezonde lucht
Zoals eerder in het artikel al is aangegeven, zorgt buiten zijn voor meer frisse lucht. Buitenlucht is een stuk gezonder dan binnenlucht. Binnen, in huis of in school, is de lucht minder gezond omdat tegenwoordig vrijwel alle huizen en scholen zijn geïsoleerd. Daarnaast komen er ook door bijvoorbeeld koken allerlei stoffen vrij die de lucht minder gezond maken. Vaker naar buiten gaan is dus goed voor de gezondheid.
Discriminatie bij schooladvies heeft effect op loopbaan en ontwikkeling van kinderen